به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)؛ اقتباس در کتاب «اقتباس در سینما» نوشته محمدعلی فرشته حکمت اقتباس چنین تعریف شده است در حالت کلی هر اثری در قالب یک رسانه خاص که بر اساس اثری در رسانه ای متفاوت شکل می‌گیرد را اقتباس گویند.

اقتباس برای فیلم‌نامه عبارت است از انتخاب موضوع یا موضوعاتی برای فیلم از منابع گوناگون ادبی و بیان آنها از طریق علائم و قرارداد‌های موجود در سینما. اقتباس می‌تواند آزاد باشد (Loos Adaptation) و مثلاً به بخشی از حال و هوای اثر اکتفا کند و هم می‌تواند در عمل اقتباس نسبت به کل و جزئیات اثر وفادار بماند و حتی دیالوگ‌ها را تا حد امکان حفظ کند. فرشته حکمت در فصل یک کتابش به تعریف اقتباس، انواع اقتباس در سینما، همینطور اقتباس از منابع مختلف و انواع منابع اقتباس برای نگارش فیلمنامه‌های داستانی می‌پردازد.

شرح چگونگی تشخیص داستان مناسب اقتباسی اینکه آیا داستان یا رمانی که می‌خوانیم قابلیت عرضه سینمایی دارد یا نه؟ مسئله دیگری است که نویسنده در این فصل به توضیح آن پرداخته است. وی در بخش انواع اقتباس ادبی در سینما توضیح می‌دهد:« سه نوع اقتباس اساسی در سینما وجود دارد. ۱- آزاد ۲-وفادار ۳- لفظ به لفظ  البته بسیاری از اقتباس‌های سینمایی در بینابین قرار می‌گیرد و این دسته‌بندی جنبه قراردادی دارد. فرشته حکمت سپس با مطرح کردن این پرسش که علت نبودن اقتباس ادبی در آثار سینمایی کشورمان برای چیست؟ به توضیح شرایط و میزان نشر آثار ادبی نسبت به آمریکا و اروپا می‌پردازد. نویسنده در پایان فصل۱ به کتاب هایی که جلوتر از فیلم‌ها هستند اشاره می‌کند و برای نمونه کتاب مجموعه هری پاتر اثر رولینگ را مثال می‌زند. سپس با مثال‌هایی مانند فیلم‌های لیلا، درخت گلابی و قصه‌های مجید از فیلم هایی که از منابع اقتباس شان جلوترند صحبت به میان می‌آورد.

در فصل دوم این کتاب از اولین اقتباس سینمایی توسط ژرژ ملیس کارگردان فرانسوی در سال ۱۸۹۹ میلادی سخن به میان می‌آید. سپس فرشته حکمت به این پرسش پاسخ می‌دهد که چرا اقتباس ها اجتناب ناپذیرند؟

فصل سوم کتاب اقتباس در سینما نگاه اجمالی به تولیدات سینمای ایران از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۸۱ دارد. در فصل چهارم روند اقتباس ادبی در سینمای ایران از ۱۳۱۳ تا ۱۳۵۷ بررسی می‌شود.فصل پنجم این کتاب به فیلمنامه نویسی بعد از انقلاب و سیر و روند آن اشاره دارد. پرفروش ترین فیلم ها از ۱۳۶۳ تا ۱۳۸۰ بخش دیگری از این فصل را تشکیل می‌دهد. در فصل ششم نگاهی به شناسنامه فیلم‌های اقتباسی سینمای ایران از سال ۱۳۵۸ تا پایان سال ۱۳۸۶ داریم. در ۱۰۰ صفحه پایانی کتاب قصه‌های قرآنی مناسب برای اقتباس آورده شده‌است. این قصه‌ها برگرفته از کتاب قصص قرآن اثر استاد صدر بلاغی هستند.

کتاب «اقتباس در سینما» اثر محمد علی فرشته حکمت در ۲۹۶ صفحه توسط انتشارات جامعه نو برای اولین بار در پاییز ۱۳۹۰ در ۲۰۰۰ نسخه به چاپ رسید. این کتاب یکی از معدود منابع مطالعاتی آثار اقتباسی سینمای ایران در سالهای گذشته است. کتاب آثار اقتباسی سینمای ایران تا پایان سال ۱۳۸۶ هجری شمسی را مورد بررسی قرار می‌دهد.

از آنجا که فیلم‌نامه همواره پاشنه آشیل سینمای ایران محسوب می‌شود، شاید بتوان با بررسی و تکیه بر اقتباس از آثار ادبی غنای بیشتری به فیلم‌های سینمای ایران داد. به همین جهت فقدان کتابی برای بررسی آثار سینمایی در دهه ۹۰ و سال های بعد کاملا به چشم می‌آید.