به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، «صحبت آن مونس جان» گزیده‌ای از گفت‌وگوهای استاد فتح‌اللّه مجتبائی با نشریه‌های تخصصی و همگانی کشور است. این مصاحبه‌ها در بازۀ زمانی حدود سی سال صورت گرفته‌اند، از سال ۱۳۷۱ تا ۱۴۰۲، و موضوعات متنوعی را در حوزۀ فرهنگ و ادبیات در بر می‌گیرند.
کتاب صحبت آن مونس جان، به‌کوشش محمدرضا عدلی و با همکاری شیرین عاصمی در انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی منتشر شده است. در این مجموعه، بیست و یک گفت‌وگو گردآوری شده است که می‌توان آنها را در سه بخش تقسیم کرد: زندگی‌نامه؛ دین‌پژوهی؛ ادبیات و فرهنگ.
۱) زندگی‌نامه: دو گفت‌وگوی نخست، بر زندگی و کارنامۀ علمی دکتر مجتبائی تمرکز دارند، البته در خلال آنها، مباحث علمی، به ویژه در پیوند با آثار ایشان، نیز طرح می‌شود و همچنین از برخی از مشاهیر معاصر سخن به میان می‌آید. فتح‌اللّه مجتبائی متولد ۱۳۰۶ است. او در دانشگاه تهران به تحصیل در رشتۀ ادبیات انگلیسی مشغول شد و همزمان در کلاس‌های ادبیات فارسی نیز شرکت می‌کرد. برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت، در دانشگاه هاروارد دورۀ دکتری «تاریخ ادیان و فلسفه‌های شرق» را با موفقیت به پایان رساند، مدتی در مرکز مطالعات ادیان جهان در آمریکا، به تحقیق در حوزۀ تاریخ تطبیقی ادیان پرداخت، پس از بازگشت به ایران، در دانشکده‌های ادبیات و الهیات دانشگاه تهران و همچنین دانشکده الهیات و فلسفۀ دانشگاه آزاد اسلامی به تدریس مشغول شد. استاد مجتبائی عضو پیوستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی و از اعضای شورای عالی علمی مرکز دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی است. او تا کنون بیش از ۲۰۰ عنوان کتاب و مقاله، اعم از تألیف و ترجمه و تصحیح، به زبان‌های فارسی و انگلیسی در ایران و خارج از کشور منتشر کرده است.
۲) دین‌پژوهی: گفت‌وگوهای سوم تا سیزدهم، بر موضوعاتی در حوزۀ دین‌پژوهی و مطالعۀ تطبیقی ادیان تمرکز دارند، از جمله، در این مصاحبه‌ها، از پیشینۀ مطالعات تطبیقی ادیان و امکان تعامل پیروان ادیان مختلف، و همچنین مباحثی دربارۀ ادیان هند و ایران باستان سخن رفته است. استاد مجتبائی بر این باور است که گفت‌وگو میان ادیان یک ضرورت تازه نیست، بلکه این موضوع در همۀ زمان‌ها، در هنگام مواجهۀ دو فرهنگ با یکدیگر، مطرح بوده و لزوم آن احساس می‌شده است. البته گفت‌وگو باید به منظور تنظیم روابط اجتماعات، یا نهادها یا اشخاص، و مبتنی بر «اِپوخه» باشد. «اِپوخه» لفظی یونانی است به معنی «از کفش بیرون آمدن»، یعنی ما برای اینکه با دیگران گفت‌وگو کنیم، باید از کفش خود و از محدودۀ تفکر خود بیرون بیاییم و از آنچه که به اصطلاح پیش‌داوری‌های خود ما نام دارد، جدا شویم.
۳) ادبیات و فرهنگ: گفت‌وگوی چهاردهم تا انتهای کتاب، شامل چند مصاحبه دربارۀ ادبیات کلاسیک و معاصر فارسی، و نیز گفت‌وگوهایی با موضوع فرهنگ است. استاد مجتبائی حافظ را آینۀ تمام‌نمای حیات روحی و عاطفی ایرانیان می‌داند، زیرا که هیچ شاعری مثل حافظ، بیان کنندۀ کیفیت روحی و عاطفی ما نبوده است و شاعران دیگر به نوعی به یکی از جنبه‌های زندگی ما توجه داشته‌اند. برای مثال، فردوسی شاعر بزرگی است و مقدار زیادی از هویت ملی ما مدیون فردوسی است. اگر فردوسی نبود شاید زبان فارسی نمی‌توانست در مقابل موج عربیت و عربی‌گرایی مقاومت کند. همچنان‌که مصری‌ها و شامی‌ها نتوانستند مقاومت کنند و زبان‌شان از بین رفت. اما همین فردوسی تنها با یک جنبه از حیات عاطفی ما سروکار داشت و آن خودباوری ملی و جنبۀ حماسی است. فردوسی نیروی انگیزش مقاومت در مقابل عوامل غیرایرانی را در ما تقویت کرد. مولوی هم شاعر بزرگی است. اما فقط با جنبۀ عرفانی زندگی ما سروکار دارد. حافظ همۀ این جنبه‌ها را دارد و برای هر کسی حرف می‌زند.
علاقه‌مندان می‌توانند برای خرید این کتاب با کتاب‌فروشی فرهنگستان (شمارۀ ۸۸۶۴۲۴۹۷ / آقای عفیفی ۰۹۱۲۶۹۴۷۱۴۴) تماس بگیرند.
نظر شما