عارف جمشیدی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) با بیان اینکه هاکان گوندای در «داها» از مرد جوانی روایت می‌کند که برای آخرین باز داستان زندگیش را تعریف می‌کند، توضیح داد: داستان زندگی این مرد جوان از دل یک حقیقت هولناک بیرون می‌آید. در این قصه با انسان‌های از همه‌جا رانده‌ای مواجه هستیم که برای ذره‌ای زندگی پا در مسیری خطرناک می‌گذارند و آرمان‌شهر را جست‌وجو می‌کنند. این افراد در این جست‌وجو پا در مسیری خطرناک می‌گذارند و گذرشان به هیولا و هیولازادهایی از جنس آدمیزاد می‌افتد که انگار کفاره گناه ترک زادگاه و پشت کردن به وطن هستند.
 
مترجم «داها» با اشاره به اینکه این رمان روایتگر سیر تحول یک پسر 9 ساله از انسان به هیولاست، افزود: هیولازاده این قصه، پسرک 9 ساله‌ای به نام غازاست که داستان سیر تحول وی از انسان به هیولا را طی شش سال شاهد می‌شویم. پدر و پسری که در کار قاچاق انسان هستند، آوارگان افغانی، سوری، عراقی و ایرانی را از کرانه آسیایی دریای اژه راهی مرزهای اروپا می‌کنند؛ اما در این راه برای دستکم چند روز در انبار کثیف و نمورشان میزبان آنها هستند. قصه درست در همین جا شکل می‌گیرد که احد، پدر غازا آنها را به چشم اسکناس و غازا به چشم موش آزمایشگاهی می‌بیند. جایی که غازای 15ساله با استناد به آزمایش‌هایی که روی آوارگان انجام می‌دهد نظریه رابطه «رهبر-ملت» را ارائه می‌دهد که به نوعی یادآور حکومت اولیگارشی در رمان 1984 جرج اورول است.
   
جمشیدی وجود جملات کوتاه و بلند قصار در این رمان را نشانه نبوغ هاکان گوندای عنوان کرد و گفت: درست از نیمه دوم داستان، پای مباحث روانشناسی به میان می‌آید و نوبت کفاره گناهی است که غازا باید بپردازد.

وی با اشاره به اینکه بخش‌های رمان «داها» یادآور تکنیک‌های نقاشی دوران رنسانس است، افزود: رمان به چهار قسمت شامل اسفوماتو، کانگیانته، کیاروسکورو و یونیون تقسیم شده که نام هرکدام را از یک تکنیک نقاشی در دوران رنسانس گرفته است. این تکنیک‌ها بیشتر به تلفیق سیاهی و سفیدی و ایجاد تضاد در نقاشی اشاره می‌کنند که با مضمون هرکدام از فصل‌ها ارتباط مفهومی دارند.

جمشیدی با بیان اینکه «داها» را در مدت یک سال ترجمه کرده است، به توفیق‌‌های این اثر اشاره کرد و گفت: رمان داها سال 2013 منتشر شد و همان سال سروصدای زیادی ایجاد کرد. بلافاصله به چند زبان اصلی ترجمه شد و دو سال بعد هاکان گوندای به دلیل تالیف این اثر جایزه بزرگ مدیسی را به دست آورد.

وی با تاکید بر اینکه «داها» حرف دل انسان امروز را می‌زند، افزود: اولین آشنایی من با هاکان گوندای به ترجمه رمان «کینیاس و کایرا»، اولین رمان نویسنده برمی‌گردد که در زمستان سال 1400 از طریق انتشارات ثالث منتشر شد. «کینیاس و کایرا» با بازخوردهای مثبت منتقدان و خوانندگان جدی ادبیات مواجه شد.

جمشیدی از هاکان گوندای به عنوان پرچمدار ادبیات زیرزمینی و نویسنده‌ای صادق و بی‌‌پروا یاد کرد و توضیح داد: هاکان گوندای نویسنده‌ای هنجارشکن و جریان‌ساز است که سبک ادبی آثارش درگیر زمان و مکان نمی‌شود و به مسئله انسان می‌پردازد. وی راوی فلسفه وجود، زندگی، جامعه و زوایای روح بشر است و در «داها» مانند رمان «کینیاس و کایرا» صفحات کتاب پر از جملات قصار و تکان‌دهنده‌ای است که ترغیب می‌شویم حین خواندنش قلم و کاغذ برداریم تا در جای دیگری یادداشت کنیم.

اطلاعات کتاب:
انتشارات افق رمان «داها» را ابتدای دی ماه 1401 با حق انحصاری انتشار (کپی رایت) در 480 صفحه و بهای 240 هزار تومان عرضه کرده است.