به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، ساره گودرزی - قاچاقچیان کتاب یا همان کتابسازان در ادامه فعالیت‌های سودجویانه خود طی سال‌های اخیر در کنار فروش آثار قاچاق، کتاب‌سازی شده یا غیرمجاز در قالب شبکه بساط‌گستران، فروش کتاب به دست دختران و پسران دانشجو در کارخانه‌ها و مراکز تولیدی یا حتی پمپ بنزین‌ها، از موقعیت موجود در فضای مجازی هم استفاده و بخش زیادی از فروش خود را در این شبکه‌ها متمرکز کردند.
در این میان اما دستگیری باندهای قاچاق کتاب و کتاب‌ساز همچنین عاملان اصلی این پدیده غیرفرهنگی هم خللی در روند تولید و نشر این کتاب‌ها ایجاد نکرد و بسیاری از افرادی که کتاب‌های قاچاق را به شکل‌های مختلف، روانه خانه مردم می‌کردند، همچنان به این حرفه مشغول هستند.
آن‌ها با شناسایی کتاب‌های پُرفروشی که مجوز نشر و پخش دارند، در شمارگان بالا تکثیر کرده و علاوه بر دستفروشان کتاب، از طریق فضای مجازی نیز گاهی با یک سوم قیمت می‌فروشند، کتاب‌هایی که در ظاهر تفاوت زیادی با اصل آن ندارد، اما دارای متن بهم ریخته و نامفهوم، صفحه‌بندی‌های نامناسب، کیفیت کاغذ و چاپ پایین و اسامی مشابه کتاب‌های اصلی هستند.
جدیدترین خبر از فعالیت این افراد نشان می‌دهد که طی ماه‌های اخیر با فیلتر شدن برخی شبکه‌های فضای مجازی، این سوداگران دست از کار نکشیدند و با حفظ سنگر در سایر شبکه‌ها، به سراغ پیام‌رسان‌های داخلی رفته‌اند و با ساخت کانال و گروه، کتاب‌های شبکه‌ای خود را با تخفیف‌های اعجاب‌انگیز ۶۰ تا ۷۰ درصدی می‌فروشند.
البته عضویت در کانال و گروه‌های این افراد کار آسانی نیست، ابتدا باید در یک گروه عمومی عضو شوید و پس از اینکه از هویت‌تان مطمئن شدند، شما را در کانالی که در آن صدها جلد کتاب کتاب‌سازی شده قرار دارد، عضو می‌کنند و شما می‌توانید از یک منوی باز، هر کتابی که دوست دارید با مجوز یا بدون مجوز سفارش بدهید.
فروش بالا و تأثیر در بازار نشر
یک مقام مسئول در کارگروه صیانت از حقوق ناشران، مؤلفان و مصنفان به ایبنا گفت: متأسفانه فروش بالای این گروه‌ها در فضای مجازی، آمار فروش کتاب را تحت تأثیر قرار داده است، مسئله ناشران کتاب‌ساز و زیانی که متوجه زنجیره‌های مختلف صنعت نشر می‌شود، امروز به یک چالش جدی برای ادامه حیات بسیاری از ناشران، مترجمان و کتابفروشی‌ها تبدیل شده است، زیرا برخی یا از دستفروش‌ها کتاب خریداری می‌کنند یا با تغییر الگوی خرید حضوری به الگوی اینترنتی، از فضای مجازی، کتاب مورد نیازشان را خریداری می‌کنند، آن‌هم از شبکه‌های کتاب‌ساز!
وی افزود: بسیاری از این کتاب‌ها ترجمه بسیار بی‌کیفیتی دارند و گاهی اسم مترجم اصلی کتاب را هم زیر سؤال می‌برد؛ چراکه برخی مخاطبان نمی‌توانند تشخیص بدهند کدام ترجمه بهتر است و گاهی با یک ترجمه بد و بهم ریخته فکر کنند خوانش کتاب سخت است و کلاً دلزده شوند؛ مسئله‌ای مهم که باید به آن دقت کرد.
وی با بیان اینکه امروز بسیاری از ناشران و مترجمان قربانی کتاب‌سازی عده‌ای افراد سودجو شده‌اند، توضیح داد: امیدوارم مسئولان پیام‌رسان‌های داخلی پس از شناسایی و شکایت از این کانال‌ها، زمینه ممنوعیت فعالیت این افراد را فراهم بیاورند، زیرا به راحتی می‌توان این کانال‌ها را مسدود و غیرفعال کرد.
این مقام مسئول درباره فعالیت‌های کارگروه صیانت نیز عنوان کرد: یکی از اقدامات درخور کارگروه صیانت برای مبارزه با کتابسازان، سه سال پیش محقق شد. در اسفندماه سال ۹۷ حدود ۵۰۰ هزار نسخه کتاب غیرقانونی کشف و ضبط و به دستگاه قضا سپرده شد، پس از آن نیز روند شناسایی و کشف کتاب‌های غیرقانونی ادامه داشت، اما از سوی دیگر کار این شبکه غیرقانونی نیز بدون توقف ادامه پیدا کرد و این چرخه معیوب همچنان ادامه دارد. موضوعی که متأسفانه ناشران، مترجمان و مولفان را نسبت به تولید کتاب مأیوس کرده است.
نقش وزارت ارشاد در برخورد با کتابسازان
در این میان به نظر می‌رسد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با توجه به اقدامات و برنامه‌هایی که برای برخورد با این پدیده غیرفرهنگی در دستور کار خود دارد، می‌تواند تا حد زیادی از پیشرفت موضوع کتاب‌سازی پیشگیری کند.
محمدحسین ظریفیان، مدیرکل دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی این وزارتخانه مدتی قبل از حساسیت گروه ارزیابی کتاب‌ها نسبت به کتاب‌سازی گفته و تأکید کرده بود که ارزیابان بررسی لازم درباره میزان مشابهت محتوا با آثار دیگران را انجام می‌دهند.
وی همچنین از طراحی و اجرای سرویس مشابهت‌یاب کتاب با استفاده از هوش مصنوعی خبر داده بود تا بتوان به‌شکل مبنایی‌تر و اساسی‌تر مساله کتاب‌سازی را علاج کرد. در این سرویس، محتوای کتاب‌های در حال ارزیابی برای اخذ مجوز با بانک کتاب کشور تطبیق و درصد مشابهت تعیین می‌شود؛ اقدامی که با عملیاتی شدن تا حد زیادی مشکلات موجود در این حوزه را برطرف می‌کند.
البته هیئت نظارت بر اجرای ضوابط نشر و هیئت رسیدگی به تخلفات ناشران نیز می‌تواند مانع و سدی محکم برای کتابسازان و قاچاقچیان کتاب باشد تا با جاری کردن ضوابط و مقررات، با استفاده از جنبه بازدارندگی هیات رسیدگی به تخلفات، زمینه‌های تخلف کاهش پیدا کند.
یکشنبه ۹ بهمن ۱۴۰۱ - ۱۱:۱۵
نظر شما