وی افزود: به منظور خوانش صحیح واژه، کلمات اعراب‌گذاری شده‌اند، رسم‌الخط، پاراگراف‌ها، جمله‌بندی‌ها، نقل‌قول‌ها و... تغییر کرده‌اند، جملات معترضه مشخص شده و به منظور یک‌دستی ترجمه، معنی آیات قرآنی از کتاب دوجلدی خلاصه کشف‌الاسرار امام احمد میبدی به نگارش حبیب‌الله آموزگار وام گرفته شده است. ضمن این‌که مقدمه مفصل و جامع دکتر محمد شهری در مورد حافظ ابرو، به درک وقایع تاریخی کمک بیشتری می‌کند.
فاتحی بیان کرد: نکته بسیار مهم این چاپ؛ حذف اشعار عربی و فارسی، القاب و عبارت‌های تکراری و تلخیص دو واقعه از متن ذیل وقایع سال ۸۱۱ هجری است، در هر دو مورد این وقایع، نویسنده در ذکر ممدوحش دچار طغیان قلم شده و معنی متن زیر کلمات ثقیل و عبارت‌های فخیم و توصیف‌های حجیم مستور مانده است. باقی کتاب بی‌تغییر و تبدیل حفظ شده است. درواقع هرکجا، شعر، مدح یا جمله‌ای دعایی بر مضمون متن بار نشده بلکه مکمل آن بوده است، آن عبارت حفظ شده است.
وی افزود: واقعیت این است که زیب و زینت‌های ادبی کتاب و عنان‌ریز کردن قلم در ستایش ممدوح، در بسیاری موارد متن تاریخی اثر را به حاشیه رانده و ذکر وقایع را متأثر ساخته است. در حقیقت تصرفات و حذفیاتی که صورت گرفته صرفاً با هدف کشف متن تاریخی کتاب صورت گرفته است. از این‌رو به خواننده کتاب اطمینان داده می‌شود متنی که پیش رویش قرار گرفته، گزیده یا تلخیص یا پیرایش زبده‌التواریخ نیست، بلکه صرفاً همان متنی است که حافظ ابرو اگر می‌خواست بی‌واهمه از ظل ظلیل ممدوح یا رهایی از سنت‌های منشیانه تاریخ‌نویسی بنگارد، چنان‌که عبدالرزاق سمرقندی، میرخواند، خواندامیر و دیگران نگاشتند.
.jpg)
این پژوهشگر تاریخ در ادامه گفت: «شهاب‌الدین عبدالله حافظ ابرو» در سال ۸۲۶ هجری، هشت سال پیش از درگذشتش -که در اوج پختگی بود- به اشارت «حضرت غیاث‌الحق و الدین بایسنغر بهادرخان»، فرزند گرانقدر و هنرمند شاهرخ، به جمع‌آوری تاریخی معظم از ابتدای آفرینش بشر تا روزگار «حضرت سلطنت شعاری شاهرخی» مشغول و مأمور شد. او نام این کتاب بزرگ را «مجمع التواریخ سلطانیه» گذاشت و آن را به چهار ربع تقسیم کرد: ربع اول از آغاز آفرینش تا دوره پیامبر (ص)، ربع دوم تاریخ زندگانی پیامبر تا آخر خلافت عباسیان، ربع سوم تاریخ پادشاهان و ملوک (از صفاریان تا قراختائیان) و ربع چهارم: به نام زبده‌التواریخ بایسنغری که شامل دو بخش است؛ بخش نخست شامل تاریخ ایران از تولد تیمور در ۷۳۶ هجری تا مرگ او در ۸۰۷ هجری و بخش دوم شامل تاریخ بر تخت نشستن شاهرخ در سال ۸۰۷ هجری تا کارد خوردن او بیرون جامع هرات در سال ۸۳۰ هجری می‌شود. از این رو «زبده‌التواریخ بایسنغری» که توسط نشر آماره منتشر شده است، جزء دوم ربع چهارم این کتاب بزرگ و فاخر است.
محسن فاتحی پیش‌تر با همکاری نشر آماره، دو رمان ماخونیک و طبرخون را منتشر کرده است. کتاب «سفرنامه چین: غرایب و عجایب ختای به روایت خواجه غیاث‌الدین نقاش» که شامل سفرنامه این نقاش شهیر عصر تیموری به سرزمین چین بین سال‌های ۸۲۲ تا ۸۲۵ هجری است، نیز با ویرایش و توضیحات فاتحی توسط نشر آماره منتشر می‌شود.
کتاب « زبده‌التواریخ بایسنغری: حافظ ابرو جزء دوم از ربع چهارم مجمع التواریخ السلطانیه از مرگ امیر تیمور گورکان تا زخم خوردن میرزا شاهرخ، شامل وقایع سال‌های ۸» نوشته سید‌کمال حاج‌سید‌جوادی و تصحیح محسن فاتحی در 832 صفحه سال گذشته از سوی نشر آماره منتشر شده است.
نظر شما