به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، انتشارات شیرازه کتاب ما «معدن مس سرچشمه (1357- 1345)نقش دولت، کارفرمایان و نیروی کار در شکل گیری صنعت مس ایران» به قلم عبدالرضا علمدار با ترجمه عطا رشیدیان را به چاپ رساند.
تاریخ‌نگاری بنگاهداری حوزه بالنسبه جدیدی در تاریخ‌نگاری در سطح جهانی به‌شمار می‌آید و مطرح شدن آن به عنوان حوزه‌ای مستقل یا رشته‌ای تخصصی به دهه ۱۹۳۰ بازمی‌گردد و تا سال‌ها به تاریخ شفاهی با هدف گردآوری داستان زندگی مدیران شرکتهای موفق منحصر بود. هم آن تأخیر و هم محدود ماندن به تاریخ شفاهی به نحو اکید در مورد تاریخ‌نگاری بنگاهداری در ایران صادق هستند. علاوه بر این، به‌نظر می‌رسد رشد شتابان بنگاهداری مدرن در کشور طی دو دهه ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ و سپس وقوع انقلاب ۵۷ فرصت اندکی را برای تحقیق تاریخی در این حوزه در اختیار گذاشته‌اند و نگاه جانبدارانه همچنان نگاه غالب بر این حوزه از تاریخ‌نگاری است. نگاهی که برای مدتی طولانی تنها بر سویه استثمارگرایانه بنگاهداری متمرکز بود و اینک چندی است که مسیر عکس را اتخاذ کرده و به ضعف‌های بنگاهداری دولتی معطوف شده‌است.
در کتاب حاضر نویسنده علاوه بر اتکا به تاریخ شفاهی، هم از منابع آرشیوی بهره جسته است و هم با استفاده از نظریه‌پردازی اقتصادی و بررسی تاریخ صنعت مس سرچشمه در چارچوب کلان‌تر تاریخ صنعت معدن در ایران موفق به ارائهٔ روایتی انتقادی شده است از دوران صنعتی‌سازی در ایران در دهه‌های ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰.
تاریخچه معدن مس سرچشمه
منطقه مس سرچشمه از قدیم به دلیل جاری بودن آبهای زنگاری رنگ و تشکیل رسوبات آبی رنگ در کف دره ها و جویبارها مورد توجه بوده است. رسوبات نمک که سولفات مس هستند، هم اکنون نیز در کف آبراهه های اطراف معدن قابل مشاهده‌اند. این کانسار برای اولین بار توسط برادران رضایی در سال ۱۹۲۸ کشف شد.
اولین کارهای اکتشافی و پی جویی در سال ۱۹۶۶ توسط سازمان زمین‌‌شناسی کشور در این منطقه انجام شد. کارهای دقیق‌‌تر اکتشافی با حفاری هایی به طول ۱۲۰۰۰ متر ادامه یافت. عملیات معدن کاری در این معدن از سال ۱۳۴۵ با صدور پروانه اکتشاف به نام «شرکت سهامی معادن کرمان» آغاز شد.
در سال ۱۳۴۶ این شرکت به همراه یک شرکت مهندسی مشاور انگلیسی به تهیه نقشه‌‌های زمین‌‌شناسی منطقه پرداخت.
با انحلال مشارکت شرکتهای ایرانی - انگلیسی در سال ۱۳۴۹ ادامه عملیات اکتشافی به «شرکت سهامی معادن مس سرچشمه» سپرده شد و این شرکت توانست تا سال ۱۳۵۴ عملیات حفاری عمیقی در شبکه‌‌های ۱۰۰ متری قائم و ۵۰ متری زاویه دار را به انجام رساند. در سال ۱۳۵۵، به دنبال تحولات پدید آمده در شیلی، شرکت آناکاندا از کمپانی‌های اصلی بهره‌برداری مس شیلی، طی مشارکت با «شرکت ملی صنایع مس ایران» که جایگزین شرکت سهامی معادن مس سرچشمه شده بود، طرح ۲۰ ساله بهره‌برداری از معدن و طراحی کارخانه را آغاز کرد که این برنامه‌‌ها با وقوع انقلاب اسلامی متوقف شد.
انتشارات شیرازه کتاب ما «معدن مس سرچشمه (1357- 1345) نقش دولت، کارفرمایان و نیروی کار در شکل گیری صنعت مس ایران» به قلم عبدالرضا علمدار با ترجمه عطا رشیدیان را در 250 صفحه به بهای صد و چهل هزار تومان به چاپ رساند.
یکشنبه ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۲ - ۱۰:۲۰
نظر شما