خلیج‌فارس در گذر تاریخ
ناشر: مهدخت
کتاب «خلیج‌فارس در گذر تاریخ» تالیف دکتر رضا شعبانی و پروین دالوند در سال 1401 از سوی انتشارات مهدخت به چاپ رسید. این کتاب به موضوع تاریخ خلیج‌فارس در منطقه می‌پردازد.
این کتاب در شش فصل به شرح موضوعاتی همچون جغرافیای طبیعی خلیج‌فارس، خلیج‌فارس در دوران باستان، خلیج‌فارس در دوران اسلامی، خلیج‌فارس از آغاز عصر صفویه تا پایان قاجاریه، نگاهی به تحولات خلیج‌فارس در هنگام جنگ‌های جهانی اول، خلیج‌فارس در جنگ جهانی دوم و تعدادی زیربخش در هر فصل می‌پردازد.
در پیشگفتار این کتاب می‌خوانیم: از ابتدای تاریخ بشر تا به امروز خلیج‌فارس و دریای فارس به عنوان یک دریای کناره، کم‌ژرفا و آرام با آبهای گرم، به احتمال اقرب مناسب‌ترین محل برای کشتی‌رانی و رشد فرهنگ به شمار رفته است. سکنه پیرامون آن، شاید نخستین انسان‌هایی بودند که با هنر دریانوردی آشنا شدند و به کشتی‌رانی پرداختند. دریانوردی و دست یافتن بر این آبراه، انگیزه پیدایی و رشد فرهنگ بازرگانی دریایی و نیز ظهور امپراتوری‌های نامدار ایلام، آکاد، سومر، کلده، بابل، آشور، ماد و پارس شده است.
آثار باستانی بر جای مانده از شهرهای کرانه‌ای خلیج‌فارس، بیانگر وجود فرهنگی به قدمت شش تا هفت هزار سال در کرانه‌های خلیج‌فارس و دریای هم‌نام آن است. آثار نوشتاری بر جای مانده، در حدود پنج تا هفت هزار سال قدمت دارند. این منطقه به لحاظ موقعیت استراتژیک و منابع طبیعی سرشار آن، از دوران گذشته تا امروز مورد توجه دولت‌ها و ملت‌های متعدد ساحلی و غیر آن بوده است و بسیاری از سلاطین و پادشاهان دور و نزدیک از زمان‌های کهن تا امروز به موقعیت اقتصادی آن نظر داشته‌اند.
حاکمیت ایران بر جزایر سه‌گانه و تنگه هرمز
ناشر: ارشدان
کتاب «حاکمیت ایران بر جزایر سه‌گانه و تنگه هرمز تالیف و گردآوری فریبا حافظی‌نیا در سال 1401 از سوی انتشارات ارشدان به چاپ رسید. این کتاب به موضوع جنبه‌های استراتژیکی و موقعیت بین‌المللی خلیج‌فارس و جزیره‌های ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک در منطقه می‌پردازد.
نظم نوین منطقه‌ای در خاورمیانه؛ تغییرات و چالش‌ها
ناشر: اندیشکده روابط بین‌الملل
کتاب «نظم نوین منطقه‌ای در خاورمیانه؛ تغییرات و چالش‌ها» نوشته دکتر سارا بازوبندی با ترجمه دکتر سمیه حمیدی و احسان مزدخواه سال 1401 از سوی انتشارات اندیشکده روابط بین‌الملل به چاپ رسیده است.
این کتاب به موضوع سیاست و حکومت منطقه خاورمیانه و خلیج‌فارس می‌پردازد و به شرح مباحثی همچون چالش‌های اجتماعی- اقتصادی در خاورمیانه و شمال آفریقا، فقدان کانال‌های کارآمد برای گفتوگو، ثروت نفتی شورای همکاری خلیج‌فارس؛ قدرت و مردم، نفت در داخل و خارج از شورای همکاری خلیج‌فارس، تجدیدنظر در سیاست‌های منطقه‌ای و آینده شورای همکاری خلیج‌فارس، تاریخچه مختصری از برنامه هسته‌ای ایران، آمریکا و کشورهای عربی خلیج‌فارس، سیاست آمریکا در قبال خاورمیانه، روسیه، روسیه و سوریه، روسیه و دولت‌های عربی خلیج‌فارس و... می‌پردازد.
در مقدمه مترجمان این کتاب می‌خوانیم: خاورمیانه در چندین دهه اخیر با نظمی برون‌ساخته که دربرگیرنده دخالت حضور قدرت‌های بزرگ بوده مواجه شده است. عدم تطابق این الگوی نظم‌سازی با واقعیت‌های موجود منطقه‌ای مانع و مشکل بزرگی برای برقراری نظم پایدار درون‌زا بوده است. در این موقعیت سه سطح داخلی، در سطح منطقه‌ای و در سطح بین‌المللی در عدم برقراری یک نظم با ثبات منطقه‌ای نقش داشته است.
سیانوباکترها و سیانوباکترهای مولد ساکسی توکسین در خلیج‌فارس
ناشر: گرگان
کتاب «سیانوباکترها و سیانوباکترهای مولد ساکسی توکسین در خلیج‌فارس» تالیف پریسا صاحبی در سال 1401 از سوی انتشارات گرگان به چاپ رسیده است. این کتاب به موضوع سم‌های سیانوباکتریایی در خلیج‌فارس پرداخته و به شرح موضوعاتی همچون منطقه خلیج‌فارس، تاریخچه خلیج‌فارس، ویژگی‌های خلیج‌فارس، خصوصیات شیمیایی خلیج‌فارس، اکسیژن محلول در آب، اثر جزر و مد در خلیج‌فارس، آلودگی‌های خلیج‌فارس، سیمای اکولوژیکی و زیستی منطقه خلیج‌فارس، بالا بودن میزان آلاینده‌ها، موقعیت و مشخصات جزیره لارک، اهمیت پلانکتون‌ها و لزوم بررسی و شناخت آنها، سیانوباکتری‌ها، تاریخچه سیانوباکتری‌ها، کشند قرمز در خلیج‌فارس، روش‌های شناسایی سموم سیانوباکترها، همانندسازی اسید نوکلئیک در آزمایشگاه، مزایا و معایب PCR و... می‌پردازد.
در مقدمه این کتاب می‌خوانیم: سیانوباکترها نخستین ارگانیسم‌های فتوسنتزکننده پروکاریوتی بوده که در اقیانوس‌ها، آبهای شیرین دریاچه‌ها، چشمه‌های آب گرم و حتی در مناطق خشک حضور دارند. شکوفایی سیانوباکترها در دریاچه‌ها، رودخانه‌ها، خورها و اقیانوس‌ها و آبهای ذخیره‌ای مشکلاتی را ایجاد می‌کنند که از جمله این مشکلات می‌توان به پدیده یوتروفیکاسیون و تولید سموم خطرناک در آب اشاره کرد.
تشدید بحران در خلیج‌فارس
ناشر: مرکز اسناد تحقیقات دفاع مقدس
کتاب «تشدید بحران در خلیج‌فارس» با عنوان فرعی روزشمار جنگ ایران و عراق تالیف احمد نصرتی و محمود یزدان‌فام است که در سال 1401 از سوی مرکز اسناد تحقیقات دفاع مقدس به چاپ رسیده است. این کتاب با موضوع گاهشماری جنگ ایران و عراق بازه زمانی 14 اردیبهشت تا 11 خرداد 1366 را در برمی‌گیرد و در مجموع شامل 561 گزارش درباره جنگ و موضوعات مربوط به آن در این دوره زمانی است. هر روز از روزشمار به منزله یک فصل و در قالب چندین گزارش شامل اخبار و تفسیر و تحلیل وقایع همان روز است که در پایان آن فهرست منابع و مآخذ مطالب همان روز درج شده است.
بافت‌شناسی ماهیان خلیج‌فارس
ناشر: حضرت ابوالفضل‌العباس(ع)
کتاب «بافت‌شناسی ماهیان خلیج‌فارس» نوشته نگین سلامات در سال 1401 از سوی انتشارات حضرت ابوالفضل‌العباس(ع) منتشر شد. این کتاب به موضوع بافت‌شناسی ماهی‌ها در خلیج‌فارس می‌پردازد.
در مقدمه این کتاب می‌خوانیم: ماهیان، مهم‌ترین جانوران آبزی و تاکنون فراوان‌ترین، موفق‌ترین و متنوع‌ترین مهره‌داران زنده محسوب می‌شوند که در حال حاضر بیش از 20 هزار گونه از انواع مختلف آنها در آبهای دنیا زندگی می‌کنند؛ بنابراین مسلم است که برای آشنایی با محیط‌زیست شناخت ماهی حائز اهمیت است. کتاب بافت‌شناسی ماهیان خلیج‌فارس، ساختار بافتی اندام‌های گوناگون در گونه‌های مختلفی از ماهیان خلیج‌فارس را پوشش می‌دهد.
الگوی پراکنش و فراوانی آبزیان تجاری آبهای خلیج‌فارس و دریای عمان
ناشر: موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور
کتاب «الگوی پراکنش و فراوانی آبزیان تجاری آبهای خلیج‌فارس و دریای عمان» تالیف سیدامین‌اله تقوی مطلق در سال 1401 از سوی موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور به چاپ رسید. این کتاب با هدف ارزیابی ذخایر به ماهی‌های خلیج‌فارس و دریای عمان می‌پردازد.
در پیشگفتار کتاب «الگوی پراکنش و فراوانی آبزیان تجاری آبهای خلیج‌فارس و دریای عمان» می‌خوانیم: مبنای ترسیم الگوی پراکنش و فراوانی گونه‌های مختلف بر اساس اطلاعات جمع‌آوری شده گشت‌های تحقیقاتی منظم ترال کف از اوایل دهه هشتاد لغایت پایان دهه نود شمسی در آبهای خلیج‌فارس و دریای عمان بوده است. الگوی پراکنش و فراوانی آبزیان مختلف تجاری می‌تواند مدیریت ماهیگیری را در برداشت پایدار از منابع و ذخایر ماهیگیری کمک کند و صیادان و بهره‌برداران را به نقاط اصلی تجمع و تراکم گونه‌های تجاری صید هدایت کند تا از تلاش صیادی اضافی آنها بکاهد.
بررسی خواص درمانی شقایق دریایی خلیج‌فارس
ناشر: امین آتنا
کتاب «بررسی خواص درمانی شقایق دریایی خلیج‌فارس» تالیف زیبا مقدسی در سال 1401 از سوی انتشارات امین آتنا چاپ شد. این کتاب به موضوع بررسی خواص درمانی شقایق درمانی در خلیج‌فارس می‌پردازد. این کتاب در چهار فصل اصلی به موضوعاتی همچون آبزیان بی مهره سمی و گزنده زهردار خلیج‌فارس، اکولوژی و پراکنش شقایق دریایی، مورفولوژی شقایق دریایی، سم‌های عروس دریایی، آماده‌سازی نمونه و عصاره‌گیری زهر خام، تعیین غلظت پروتئین عصاره زهر خام و تعدادی موضوی در زیربخش‌های هر فصل می‌پردازد.
در چکیده ابتدای این کتاب می‌خوانیم: در زهر جانوران سمی دریا پروتئین‌ها، پپتیدها و عامل‌های شیمیایی وجود دارند که دارای مولکول‌های فعال بیولوژیکی با خصوصیات دارویی مفید از جمله ضدسرطان هستند. از بین حیوانات زهری خلیج‌فارس، شقایق دریایی متعلق به شاخه کنیداریا به منظور مطالعه خواص زهری و کشف عامل‌های دارویی انتخاب شد.
بسترهای فرصت‌آفرین و تهدیدزایی ژئوپلیتیکی موثر بر روابط جمهوری اسلامی ایران و کشورهای جنوب خلیج‌فارس
ناشر: دانشگاه خاتم‌الانبیاء
کتاب «بسترهای فرصت‌آفرین و تهدیدزایی ژئوپلیتیکی موثر بر روابط جمهوری اسلامی ایران و کشورهای جنوب خلیج‌فارس» تالیف رضا شاملو و بیژن ساعدی در سال 1401 از سوی انتشارات خاتم‌الانبیاء به چاپ رسید. این کتاب به موضوع سیاست جغرافیایی منطقه خلیج‌فارس می‌پردازد.
در این کتاب همچنین در پنج فصل اصلی موضوعاتی همچون پیشینه و مفهوم ژئوپلیتیک، رویکردهای اساسی در ژئوپلیتیک، بسترهای فرصت‌آفرین ژئوپلیتیکی، نظریه‌های ژئوپلیتیکی و روابط بین‌الملل، نظریه ارگانیکی، مطالعات محیطی، بسترهای فرصت‌آفرین و تهدیدزای ژئوپلیتیکی و تعدادی موضوعی در هر زیربخش می‌پردازد.
در پیشگفتار این کتاب می‌خوانیم: جمهوری اسلامی ایران از معدود کشورهایی است که به علت همسایگی با پانزده کشور و دارا بودن ذخایر عظیم نفت و گاز در جناح شمال و جنوب و همچنین تسلط بر تنگه راهبردی هرمز، دارای موقعیت ژئوپلیتیکی خاصی است. تغییرات و تحولات مداوم نظامی، سیاسی و بین‌المللی در خلیج‌فارس همواره تمرکز و توجه جهانی را به این منطقه معطوف داشته است و این خود دلیل بر اهمیت فراوان این منطقه حساس برای جامعه بین‌الملل است. این کتاب موجب شناخت بسترهای ژئوپلیتیکی فرصت‌آفرین و تهدیدزایی روابط جمهوری اسلامی ایران و کشورهای جنوبی خلیج‌فارس می‌شود.
جزایر مصنوعی در خلیج‌فارس و دریای خزر
ناشر: جنگل
کتاب «جزایر مصنوعی در خلیج‌فارس و دریای خزر» تالیف دکتر اشرف خدادادی در سال 1401 از سوی انتشارات جنگل به چاپ رسید. این کتاب به موضوع حقوق بین‌الملل جزایر مصنوعی خلیج‌فارس و دریای خزر می‌پردازد. در این کتاب شرح موضوعاتی همچون مفهوم و تعریف جزیره طبیعی و جزیره مصنوعی در حقوق بین‌الملل، مفهوم جزیره مصنوعی شناور، تعریف منطقه امن با شعاع، سازه‌ها و جزایر مصنوعی اولیه، تحولات حقوق دریاها و جایگاه جزایر مصنوعی در کنفرانس‌های راجع به دریاها، انواع خط مبدا و تاثیر جزایر مصنوعی بر تعیین آن، رژیم حقوقی خلیج‌فارس و دریای خزر و معرفی جزایر مصنوعی و... آمده است.
در پیشگفتار این کتاب آمده است: در این کتاب احداث جزایر مصنوعی در خلیج‌فارس و دریای خزر و مسائل حقوقی و زیست‌محیطی آنها به صورت جامع مورد پژوهش قرار گرفته تا نشان داده شود با وجود قواعد و مقررات حقوق بین‌الملل دریاها و کنوانسیون‌های 1958 ژنو و 1982 مونته‌گویی جامائیکا، اصول حقوق بین‌الملل محیط‌زیست، صدور توصثه‌نامه مجمع عمومی سازمان ملل مبنی بر ممنوعیت ساخت جزایر مصنوعی در دریای بسته خزر و با وجود کنوانسیون منطقه‌ای کویت (راپمی) 1978، قانون مناطق دریایی جمهوری اسلامی ایران در خلیج‌فارس و دریای عمان 1372، کنوانسیون منطقه‌ای چارچوب حفاظت از محیط‌زیست دریایی دریای خزر 2003، کنوانسیون وضعیت حقوقی دریای خزر در سال 2018 بین دولت‌های ساحلی خزر منعقد شده و با اینکه دولت‌های کرانه‌ای جنوب و شمال کشور ما به این امر واقف هستند که نمی‌توانند برای جزایر مصنوعی و تاسیسات کشف منابع طبیعی خود، مناطق دریایی ترسیم کنند، اما آنها به دنبال چه اهداف و منافعی هستند؟
عوامل ژئوپلیتیکی موثر بر راهبردهای دفاعی جمهوری اسلامی ایران در حوزه خلیج‌فارس
ناشر: مرکز انتشارات راهبردی
کتاب «عوامل ژئوپلیتیکی موثر بر راهبردهای دفاعی جمهوری اسلامی ایران در حوزه خلیج‌فارس» نوشته رضا شاملو در سال 1401 از سوی مرکز انتشارات راهبردی به چاپ رسیده است. این کتاب به موضوع سیاست جغرافیایی، جنبه‌های استراتژیکی، موقعیت بین‌المللی، جغرافیای تاریخی، روابط خارجی ایران و منطقه پرداخته است.
نظر شما