به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، نشست تخصصی «نقش و تأثیر هوش مصنوعی بر نشر دیجیتال» چهارشنبه (۲۷ اردیبهشت‌ماه)، با حضور علی میرعرب، عضو هیئت علمی و دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، محمود متین‌فر، مدرس دانشگاه و مدیر کتابخوان همراه پژوهان و جمعی از اهالی رسانه و کتاب در سالن گوشه نقد سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب برگزار شد.

محمود متین‌فر، درباره جایگاه ایران در عرصه هوش مصنوعی بیان کرد: در زمینه علمی و نظری جزو 16 کشور اول هوش مصنوعی است. در بخش نظری و تولید، جزو 10 کشور اول دنیا، اما از نظر کاربرد، جزو 75 کشور اول دنیا است.
 
وی ادامه داد: این رتبه در بخش کاربرد دلایل مختلفی دارد، در مرحله اول محققان و پژوهشگران در زمینه نظری کار می‌کنند. در مرحله بعد، زمانی که قرار است این پژوهش‌ها وارد صنعت شود نیاز به  داده‌ها، تحلیل‌ها سخت‌افزارهای بیشتر است و این خود، فرآیند را با چالش مواجه می‌کند.

مدیر کتابخوان همراه پژوهان در ادامه گفت: دلیل دیگر مقابله مصرف‌کننده با این فناوری است، چراکه خیلی وقت‌ها فرهنگ، پذیرش یک فناوری جدید سخت است، حال تصور کنید این تکنولوژی جدید، هوش مصنوعی باشد که بسیاری از مسائل را هم به چالش می‌کشد. البته دید منفی هم نسبت به این‌ تکنولوژی وجود دارد.
همین، چت جی پی تی  که الان خیلی روی بورس است، هر کسی یک تلفن همراه در دست دارد و از چت سوال و جواب می‌کند، در آینده می‌توانیم بیشتر و بیشتر کاربرد آن را ببینیم.

وی ادامه داد: مجله‌ای علمی و مطرح در زمینه فیزیک که جزو چهاردهک علمی اول دنیا است دو هفته پیش از مقاله‌ای را چاپ کرد که توسط استادی بین اللملی در دانشگاهی در آمریکا به کمک چت جی پی تی نوشته است و نام چت چی پی تی به عنوان نویسنده دوم در این مقاله آمده است‌.

میرعرب در ادامه گفت: رندگی ما خیلی تخت تاثیر فناوری  قرار گرفته و این تاثیر در حوزه نشر هم مشهود است. کتاب دیجیتال ، یک موضوع شناخته شده است. در ایران هم نشر دیجیتال را با پلتفرم‌های موجود شاهد هستیم‌، اما اینجا بحث، اعتماد ناشران است. ناشران هنوز نتوانستند خود را با  فناوری‌های جدید مثل نشر دیجیتال وقف بدهند.

این مدرس دانشگاه ادامه داد: حال، سوال پیش می‌آیند، نشر دیجیتال چیست. به فرآیند تولید و اشاعه محتوا در بستر دیجیتال نشر دیجیتال می‌گویند و هر ناشری که  کتابش را دربستر دیجیتال ارائه دهد، ناشر دیجیتال محسوب می‌شود.

وی در ادامه اظهار داشت: نشر دیجیتال فوایدی دارد چون بحث کاغذ در بین نیست،  هم عرضه ارزان تر است و هم محیط زیست ایمن‌تر می‌ماند. دسترسی پذیزی آسانتر، امکان استفاده در هر زمان و مکان و برای ناشران به طیف گسترده تری از دیگر فواید نشر دیجیتال است.

میرعرب درباره ظرفیت‌های نشر دیجیتال توضیح داد و گفت:  تولید محتوای کتاب، تولید کلیدواژه، مقدمه، مشابهت یاب کتاب، افزایش امکان بازدید و دیده شدن کتاب، پلتفرم‌های کتاب دیجیتال همگی در عرصه نشر دیجیتال تعریف می‌شود، درضمن نشر دیجیتال برای ناشران فوایدی زیادی دارد از جمله  اینکه مخاطب و خواننده کتاب درگیر کند و تعامل ایجاد می شود و باعث بهبود کیفیت محتوا، بهبود بهره‌وری اثر نیز می‌شود.

در ادامه جلسه، میرعرب درباره بهبود بهره‌وری توصیح داد و گفت: هوش مصنوعی و تحلیل‌های که انجام می‌دهد علایق و سلایق مخاطب را از روی انتخاب‌های قبلی پیشنهاد می‌دهد.وقتی کاربر یک صفحه را خواند و یک کامنت گذاشت، احساسات و تجربیات مخاطب را به هوش مصنوعی داده می‌شود و هوش مصنوعی آنها را تحلیل می‌کند و موضوعات مورد بررسی قرار گرفته، بیشتر در معرض پیشنهاد قرار می‌گیرند و فروش آن کتاب و محصول افزایش پیدا می‌کند. در ویرایش کتاب هم، هوش مصنوعی حداقل ویراست نگارشی را انجام می‌دهد که این خود، ویشرفت خوبی است.

وی ادامه داد: با این روند، تولیدات محتوایی افزایش پیدا می‌کند و هوش مصنوعی واقعا مرزها را درمی نوردد‌. گفته‌اند چی پی تی ۵ که بیاید در پایان سال ۲۰۲۳ تحلیل انسانی را رد می کند و زبان‌ها را به قدری خوب یاد می‌گیرد که باعث شگفتی می‌شود.

مثلا «فضه» اولین اخبارگوی عرب به طور کامل تولید هوش مصنوعی است و حتی شاید به  زودی من و شما لازم نباشد اینجا بنشینیم و حرف بزنیم و اطلاعات را به هوش مصنوعی بدهیم و آن این گفت‌گو را برایمان انجام‌دهد، یا مثلا، «جاسبر» از بهترین ابزارهای هوش مصنوعی در نوشتن متن  در دنیاست‌، از او می خواهید یک رمان بنویسد او هم آن کار را انجام می دهد. 

متین‌فر، مدیر کتابخوان «همراه پژوهان» ادامه داد: با کتابخوان همراه‌پژوهان سال ۹۵ کار را شروع کردیم و هر چقدر به ناشران توضیح می دادیم، آن‌ها می‌گفتند چه تضمینی وجود دارد که محتوای کتاب لو نرود و الان هم این اعتماد وجود ندارد یا کتاب‌های قدیمی‌شان‌ را ارائه می‌داد اما بعد دیدند کم‌کم منافع اقتصادی‌شان با کتاب دیجیتال مرتفع می‌شود.

وی اظهار کرد: باید این ماجرا را بین ناشران فرهنگسازی کرد؛ البته این فرهنگسازی با کذتش زمان اتفاق می‌افتتد، الان شرایط پذیزش بهتر شده و بالاخره این مقاومت می‌شکند.

این مدرس دانشگاه تاکید کرد: باید افراد قبول کنند در هوش مصنوعی به کمک انسان می‌آید و جای انسان را نمی‌گیرد. فرآیندها را بهبود می‌بخشد. اگر بخواهیم همه ظرافت‌ها و ریزه‌کاری‌ها در نظر بگیریم یک انسان متخصص باید در کنار هوش مصنوعی قرار بگیرد. فناوری برای این نیامد که بشر را بیکار کند، برای تسهیل فعالیت‌های وارد بازار شده است.
 
متین‌فر ادامه داد: موتور جست‌و‌جوی گوگل، ماشین خودران تا تشخیص سرطان همگی در ردیف مفاهیم هوش مصنوعی است؛ اما گاهی آنقدر از این کاربردها استفاده کردیم که برایمان عادی شده و در اذهان‌ به‌عنوان هوش مصنوعی دیده نمی‌شود.

وی در ادامه بیان کرد: در تعریف هوش مصنوعی آمده است؛ ماشینی تولید می‌شود که مثل انسان فکر و مثل انسان عمل کند. شاید در وهله نخست، ترسناک باشد اما تجربه نشان داده همیشه فناوری، بیشتر از ترسی که ایجاد می‌کند به بشر کمک کرده است؛ مثلا در حوزه نشر، هوش مصنوعی کمک‌مان می‌کند که سریع‌تر کتاب را منتشر کنیم و تحلیل‌های آماری فروش و سرمایه‌گذاری را برای ما مهیا می‌کند.

می‌توانیم در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره هدررفت مالی با هوش مصنوعی برآورد و بررسی کنیم که کجا می‌توانیم سرمایه‌گذاری بهتری انجام دهیم و تولیدات هدفمند انجام شود. در حقیقت، هوش مصنوعی، بیشتر از ترسناک بودن می‌تواند دوست و یاور انسان باشد. باید دراین باره، از نظر افراد علمی‌ درباره هوش مصنوعی استفاده کرد نه افراد موفق در تجارت که از هوش مصنوعی و ضرر احتمالی که به تجارتشان وارد می‌شود، می‌ترسند.

میرعرب درباره ضریب خطا و آینده هوش مصنوعی گفت: پایان سال ۲۰۲۳ ارائه جی پی تی5، چیزی برای ارایه فناوری متنی نداریم و به انتهای تحلیل محتوا می‌رسیم و فقط یک سری چالش‌ها باقی می‌ماند.