صیدمحمد درخشنده، در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در ایلام گفت: اين کتاب را صرفاً به خاطر حفظ فرهنگ اقوام در ايلام و نيز آشنايي مردم، مخصوصاً قشر جوان كه با اين فرهنگ‌ها بيگانه بوده و يا اصالت خود را فراموش کرده و يا نتوانسته‌اند با چنين فرهنگ‌هايی بومی آشنا شوند، تالیف و منتشر کرده ام.
 
وی ادامه داد: ضروری دانستم اين مجموعه را به زبانی بسيار ساده تدوين کنم تا خواننده از خواندن مطالب آن لذت ببرد و در عين حال با فرهنگ اجدادی خود آشنا شود.
 
وی با اشاره به بخش‌های این کتاب گفت: این كتاب شامل نگاهی مختصر به اوضاع تاريخی و جغرافيايی استان ايلام، فرهنگ و آيين‌ها و مناسبت‌های خاص است.
 
مؤلف «کتاب تر یا خشک (بازهای محلی استان ایلام)» ادامه‌داد: در اين كتاب ويژگی‌های قومی، اخلاق و عادات، اعياد و جشن‌ها، باورها، گاهشمار ماه‌های كُردي، مراسم و جشن‌های چله و پنجه، اسامی فصول و روزها و ايام  در ماه‌های كُردی، نام محلی بعضی از سال‌ها، ستاره‌شناسی در فرهنگ كُردی ايلامی اشاره شده است.
 
وی ادامه داد: اسامی بادها، واژه‌ها و اصطلاحات در مورد نزولات آسمانی، مهمان نوازی، غريب‌نوازی، ديوانخان داری، نحوه استقبال از مهمانان، مراسم مختلف عقد و عروسي‌ها و حنابندان و ديگر مراسم، رسوم و آيين گوناگون در سنت و فرهنگ مردم ايلام، در این کتاب آورده ام.
 
وی ادامه داد: نواهای مادرانه، مَتَل‌ها، قصه‌ها، شاعری و شب نشينی‌ها، مراسم سوگ و عزا، باورها در مورد اموات، رسوم و آيين‌ ماتم و عزا، آيين نوروز و اعياد مذهبی، انواع کمک در محيط‌های ايلي و عشيره‌ای و بسياری ديگر از باورهای مردم ايلام از دوران‌های گذشته تا به امروز نیز در اين مجموعه آمده است.
 
مولف «هم‌نِگرَه‌گی؛بررسی وابستگی‌های قومی در ايلام» با اشاره به جامعه هدف این کتاب گفت: جامعه هدف اين اثر بيشتر جوانان و نوجوانانی است كه فرهنگ و آداب و آيين محيط زندگی و اقوام و ايلات خود را فراموش كرده اند.
 
ایلام پژوه پیشکسوت با اشاره به ویژگی‌های اين كتاب ادامه داد: ویژگی برجسته این کتاب، بيشتر به خاطر يادآوری اسامی و واژه‌هايی است كه اغلب در میان مردم فراموش شده‌اند، در عين حال بيشترين مطالب كتاب به رسومی اشاره دارد كه در میان مردم ايل و اقوام همچنان رايج بوده و بيشترين كاربرد را در میان روستاييان و عشاير دارد. ضمن اين كه بچه های كوچك و نوجوانان با چنين واژه هايی هنوز بيگانه اند.
 
وی ادامه داد: ويژگی ديگر اين مجموعه، يادآوري مطالبي در مورد کمک‌ها و همياري‌هاي مردمان ايل و اقوام است كه حس همكاری و همياري را در میان مردم تقويت کرده و به مخاطب ياد مي‌دهد كه در چه كارهايی با همديگر همكاری و همياری داشته باشند.
 
درخشنده گفت: عشق به پژوهش و تحقیق درباره استان ایلام همیشه با من بوده و تا آنجا كه در توان دارم تلاش داشته ام تا مخاطبان و علاقه‌مندان به فرهنگ غنی مردمان اين منطقه و مرز و بوم ايران‌اسلامی را با اين فرهنگ‌ها آشنا و حاصل تحقیق و پژوهش‌های شبانه‌روزی ام را منتشر کنم و در اختیار جامعه هدف قرار دهم.
 
به گزارش ایبنا كتاب باورها در فرهنگ مردم ايلام در سال 1401، در 243 صفحه توسط صيدمحمد درخشنده  تدوين و در نشر درخشنده منتشر شده است.