به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) در کرمان، نخستین نشست تخصصی شاعران، از مجموعه نشست‌های اولین دوره «جشنواره جهانی شعر مقاومت کرمان» عصر روز دوشنبه با حضور شاعران برجسته کشوری و علاقه‌مندان به شعر در سالن هتل تاریخی «کاروانیکا» در کرمان برگزار شد.

در ابتدای این نشست که با دو موضوع اصلی «وقتی از شعر حرف می‌زنیم از چه حرف می‌زنیم؟» و «دوگانه تاریخی فرم‌ و محتوا» برگزار شد، سیدعبدالجواد موسوی، شعر را از جنس رمز و راز دانست و بیان کرد: شعر مقاومت، می‌تواند وابستگی ماهوی به زمان داشته باشد؛ برای مثال، خیلی از اشعار که در زمان جنگ زمزمه می‌شده و شهرت نسبی زیادی در بین مخاطبان شعر داشته، با گذشت زمان از شهرتش کاسته شده است.

وی همچنین با تفکیک‌گذاری بین مخاطب خاص و عام، از عناصر زیباشناسی شعر به‌عنوان عناصری یاد کرد که در ماندگاری بیشتر این هنر کلامی، نقش مستقیمی ایفا می‌کنند.
 
شعر «امید» را در دل انسان می‌پروراند

در ادامه این نشست، سیدعلی میرافضلی، ضمن خوانش یکی از اشعار خود از مجموعه اخیرش، شعر را، پروراننده «امید» در دل انسان دانست و گفت: ما محاصره‌شدگان زمانه هستیم و «شعر مقاومت» برای ما بیان مخالفت با آنچه می‌بینیم و نمی‌خواهیم، است.
 
شعر نمی‌تواند پدیده‌ای خارج از زبان باشد

سپس، غلامرضا کافی شاعر و استاد دانشگاه با اشاره به مفهوم گسترده شعر و تقسیم این مفهوم متعالی به زیرمجموعه‌های متعدد، بیان کرد: اگر تعریف شعر، ناممکن بود، نمی‌توانست این حجم انشعاب و گونه‌های شناخته‌شده را داشته باشد.

وی با اشاره به تکرار این جمله مشهور از استاد «شفیعی کدکنی» که «شعر، اتفاقی است که در زبان اتفاق می‌افتد»، اظهار داشت: شعر، نمی‌تواند پدیده‌ای خارج از زبان باشد و ادبیات چیزی جز پیرایش زبان نیست.

این استاد دانشگاه شیراز، یادآور شد: سه گروه درخصوص عناصر شعر سخن گفته‌اند؛ گروه اول به «خیال و اندیشه» اشاره کرده‌اند و معتقدند هیچ بیانی خالی از اندیشه نیست، حتی مهمل نوشتن هم پیام دارد.

وی ادامه داد: گروه دوم، «عاطفه و احساس» را عناصر اصلی شعر می‌دانند و گروه سوم معتقد به نقش پر اهمیت «تصویر» در شعر و موسیقی هستند.
 
خبری که شعر درباره آن اطلاع می‌دهد رمز ماندگاری شعر است

 در ادامه این نشست، مرتضی کاردَر نویسنده و مدیرعامل نشر هرمس با اشاره به مقاله‌ای از استاد «ابوالحسن نجفی» در اولین شماره نشریه «کارنامه»، بیان کرد: ایشان در این مقاله به نظریه «اطلاع» اشاره می‌کند و بیان می‌دارد که همه این شرط‌ها، شرط لازم برای شعر هستند، نه شرط کافی و درواقع آنچه شرط کافی است، خبر و معنایی است که شعر درباره آن، اطلاع می‌دهد و هرچه آن خبر بزرگتر باشد، شعر ماندگارتر خواهد بود.
 
زبان شعر، بالاترین لسان‌هاست

همچنین در این نشست، پروانه نجاتی شاعر با اشاره به این جمله از امام‌خمینی(ره) که «لسان شعر، بالاترین لسان‌هاست» از شعر به عنوان زبان روح یاد کرد و گفت: به همین دلیل است که عارفان ما در طول تاریخ یا بهترین شعرها را سروده‌اند و یا در قالب نثر، شاعرانه سخن رانده‌اند.

وی، ضمن بازخوانی غرلی از خود که بیانی از گفت‌و‌گوی درونی یک شاعر با شعر بود، بیانی شاعرانه از نظر خود درباره شعر را ارائه داد.
 
شاعر نسبت به امور روزمره حس سرشاری دارد که دیگران ندارند

سپس، صادق رحمان، شاعر گفت: شاعر، نسبت به امور روزمره‌اش حس سرشاری دارد، که دیگران ندارند و من معتقدم این برخورد احساسی شاعر با موضوعات است که تبدیل به شعر می‌شود.
 
شعر یک «پدیده» است که در زبان «پدیدار» می‌شود

در ادامه این نشست، رضا شمسی شعر و منتقد ادبی با بیان اینکه باید با نگاه منتقدانه‌تری به موضوع این جلسه بپردازیم، افزود: تعریف شعر مربوط به حوزه نظری ادبی است.

وی ادامه داد: از سویی دیگر، شعر یک «پدیده» است که در زبان «پدیدار» می‌شود، و بنابراین، بهتر است به‌جای تعریف شعر، از تعبیر «مواجهه با شعر» استفاده کنیم.

شمسی، بر دو عنصر «زبان» و «زمان» برای مواجهه با شعر تأکید کرد و افزود: ما تنها می‌توانیم با تکیه بر دو عنصر یادشده، معرفت شعری و زیبایی‌شناسی خود را نسبت به این پدیدار بالا ببریم.

وی با بیان اینکه علم «معانی و بیان» به گسترده‌ترکردن فهم ما از شعر کمک کرده‌، یادآور شد: با واکاوی هر شعر از منظر ساختاری، می‌توانیم مواجه با شعر را وسعت ببخشیم.
 
گفتنی است، ادامه این نشست تخصصی، با پرسش‌وپاسخ حاضران در جلسه ادامه یافت و سیدعبدالجواد موسوی، که اجرای این نشست تخصصی و مدیریت آن را برعهده داشت، از شهرداری کرمان که سبب‌ساز برگزاری این جشنواره شده؛ و دوستان شاعر و علاقه‌مندان به‌شعر در کرمان که موجب رونق این جشنواره و این نشست تخصصی شدند، تشکر کرد.