گفتوگوی ایبنا با شاعر خوزستانی؛
شعر بختیاری باید در سطح وسیعتری گسترش یابد/ ظرفیت بزرگ خوزستان در حوزه شعر
خوزستان-شاعر خوزستانی معتقد است که شعر بختیاری باید در گستره وسیعتر از منطقه خود گسترش یابد.
وی سُراینده پنج اثر شعر کوتاه با عنوانهای «از کنار این زندگی»، «پنهان در سکوت بلوط»، «به منقار مرگ»، «در تدارک تنهایی» و «سلول انفرادی» است و نیز برخی آثار کیانی به زبانهای چینی، ژاپنی، عربی و انگلیس ترجمه شده است.
گفت وگو با این شاعر خوزستانی از نظر مخاطبان میگذرد.
- با توجه به اینکه شما شاعری متعلق به زیست بوم خود هستید ارزشگذاری و ترویج شعر بومی تا چه اندازه دغدغه شاعران استانی است؟و چه تلاشهایی در زمینه ترویج این حرکت صورت پذیرفته است؟
شعر در یک معنا به نظر من بومی و غیر بومی ندارد. اگر فنی به مسئله نگاه کنیم آنچه که برای ما مهم و میتواند منشأ اثر باشد، شعریت کلام وجوهرمندی اثر و نگاه شاعر به جهان بینی و محیط پیرامونش است. اگر بگوییم شعر بومی شاید جغرافیای تنگتری داشته باشیم اما شعر فارسی جغرافیای وسیعتر را دربرمیگیرد. به لحاظ فنی من شخصاً به اثر ادبی نگاه میکنم و اگر بخواهم مثالی بزنم از شعر بختیاری که خودهم متعلق به این زادبوم ،دودمان و جغرافیا هستم؛ آثار خیلی شگفت و بدیعی درآن خلق شده است که این آثار فرصت تبدیل شدن به شعر فارسی را نیافتند.
اگرچه در حوزه شعر فارسی نیز این آثار و اشعار میتوانستند جایگاه خاصی برای خودشان ترسیم کرده و شاعران و مخاطبان بیشتری از این گونههای جذاب ادبی استفاده کنند. اما به هر حال باید بپذیریم که شعر بومی جغرافیای محدودی دارد و ما ضمن احترام به آثار خلق شده ادبی و بومی، باید جهان وسیعتری برای درک معنا و اینکه صدای خودمان را به مخاطب برسانیم، در نظر بگیریم. باید به هویت خودمان توجه کنیم و ظرفیتهای بومی و ادبی موجود در آثار فرهنگی بومی را هم در نظر داشته باشیم و برای حفظ قابلیت و گسترش این جذابیتهای فرهنگی در حوزه شعر و ادبیات بکوشیم. زبان جامعه ما فارسی و زبان معیار است. پس باید به زبان فارسی به عنوان یک هویت ملی، احترام بگذاریم و این قابلیت را توسعه دهیم ومن هم قائل به شعر بومی و در مقیاس بزرگتر به نام ایران، به شعر فارسی هستم.
- نظر به جایگاه شاعران پیشکسوت خوزستانی در سطح کشورهمچون قیصر امین پور و... در حال حاضر چگونه میتوانیم امثال این شاعران را تربیت و معرفی کنیم ؟
اسامی ارزشمندی که نام بردید جزو استوانههای شعر استان خوزستان و جنوب هستند. و نام این فرهمندان و فرهیختگان در تاریخ ادبیات ایران به ثبت رسیده است و برای ما افتخار بزرگی است که از این جغرافیا کسانی با ایفای نقش در ادبیات و ایجاد فرصت در حوزه شعر برای علاقهمندان ادبیات در سراسر کشور، از این استان برخاستهاند.
نامهای بزرگی هستند و به این استادان احترام میگذاریم با توجه به شناختی که از شعر استان خوزستان دارم بعید میدانم جای این استادان پُر شود. ناگفته نماند هرکس جای خود را دارد، در عرصه ادبیات خیلی قائل به این نیستم که حتماً کسی بیاید و جای کسی دیگر را پُر کند. نه اینگونه نیست، در جوانان استان خوزستان قابلیتها و ظرافتهای خوبی دیده میشود وظرفیتهای خیلی خوب و بسیار ارزشمند و جدی در حوزه شعرداریم. به گمان من این نامها هم در آینده بیشتر از آنها شنیده خواهد شد و هر کدام میتوانند یک فرصت برای توسعه فرهنگی و ادبیات این استان باشند.
- اهالی قلم همیشه از بیتوجهی و کممهری مسئولان در رنج هستند و جایگاه آنان در جامعه به درستی درک نشده است ؟ این رویکرد به نظر شما چه تاثیری در قلم نویسندگان دارد ؟
شاید برای من اینگونه باشد که بیمهری مسئولان و بیتوجهی را خیلی در خلق اثر دخیل نمیدانم. چون هر شاعر درکنج غریب اتاق خودش اثر ادبی تولید و به جهان پیرامون عرضه میکند. و این اتفاق در انجمنها ، فستیوالها و رویدادها نمیافتد. اما به هر حال در پارهای اوقات ، دغدغههای معیشت و نیازمندیهایی از این دست باعث میشود که مثل همه افراد جامعه شاعران به مشکل بر بخورند و برای رفع این مشکل سراغ مسئولان بروند.
ممکن است این مشکل حل بشود یا اینکه برای بعضی دیرتر حل شود و یا اگر پیگیری نکنند اصلا مشکلشان بدون راه حل باقی بماند. به شخصه ارتباطی بین کم توجهیها در خلق اثر نمیبینم. اما به هر حال در جامعه فرهنگی زندگی میکنیم که شعر ارزشمند و از قابلیت اثرگذاری بالایی برخوردار است.
مدیران حوزه فرهنگ وکُنشگران سیاسی و اجتماعی به هرحال تصمیمگیر و تصمیمساز هستند باید از شعر و هنر و جایگاه ادبیات حمایت کنند و برای شاعران ونویسندگان پیشکسوت و نیز جوانان خلاق فرصت ایجاد کنند تا بتوانند در کنار اثر ادبی که خلق میکنند، حداقل غم نان نداشته باشند و با آرامش بیشتری به خلق اثر ادبی بپردازند. و بتوانند از ظرفیتهای بیمهای هم استفاده کننند.
- به عنوان یک ناشر، چرخه تولید تا توزیع کتاب با چه تلاطمی و مشکلاتی دست و پنجه نرم میکند ؟
برای چاپ کتاب شرایط خیلی سخت است و هزینههای چاپ افزایش یافته است. نویسندگان یا شاعرانی که اثر تولید میکنند واقعاً توان تأمین هزینههای چاپ اثرشان را ندارند. دغدغه بسیار جدی دارند.
نقش حمایتگری دولت بسیار تأثیرگذار است و باید ادارهها با ساز و کار فرهنگی همچون اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی پای کار بیاید که نویسندگان بتوانند آثار با کیفیت مطلوب، در اختیار مخاطبان قرار دهند. نشر شرایط خوبی ندارد و دلیل آن به نوسانات قیمت و چرخهای که کتاب تولید میشود، برمیگردد.
ناشران زیادی داریم اما به آن نسبت تعداد کتاب تولید شده نداریم. با جهتگیری درستی که در حوزه فرهنگ صورت میگیرد؛ افق بسیار روشنی میبینم و امیدوارم که این نوع نگاه تکثیر شود. و در پناه توانی که مسئولان برای کمک به حوزه نشر و پخش پویا،خلاق و اثرگذار بهکار میگیرند، بتوانیم مجموعه موفقی از نشر و ادبیات را ، شاهد باشیم. و ناشران خوزستانی و کشوری بتوانند آثار خلاقانه را منتشر و به توسعه فرهنگ کمک کنند.
-با توجه به سابقه فعالیت و کتابهایی که نوشتید و آشنایی نزدیک با نویسندگان بومی روزگار یک نویسنده و معاش آن دستخوش چه دغدغههایی است ؟
مثل همه آدمهای معمولی جامعه نویسندگان و شاعران هم زندگیهایشان به سختی میگذرد و گاهی وقتها در درمان بیماریهایی که بر جان مهربان نویسندگان و شاعران عارض میشود ، در میمانند.
هزینهها خیلی بالا و درآمدها هم پایین است. شاعر و نویسندهای داریم که درآمدی ندارد و معاش نویسندگان دستخوش آسیبهای فراوانی است. امید این را دارم که با تدبیری که برای اقتصاد هنر و فرهنگ صورت میگیرد،این معاش سامان یابد و هنرمندی که با اندیشهورزی خلاق، اثری تولید میکند بتواند آن را به مطلوبترین شکل ارائه دهد.
نظر شما