سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): هما ایران‌پور، نویسنده، مدرس، تحلیل‌گر و منتقد، فیلمنامه و نمایشنامه‌نویس، کارگردان، عکاس، قصه‌گو، شاعر، داور و دبیر جشنواره‌های داستان‌نویسی، فعال فرهنگی، مروج کتاب و کتابخوانی، گوینده، مجری برنامه‌های فرهنگی هنری نویسندگی و کتابخوانی است.
او که در کارنامه ادبی خویش تاسیس انجمن ادبی و دبیر انجمن ادبی «قرن نو» را دارد، فیلمنامه‌نویس و کارگردان فیلم کوتاه «کفش‌هایش» نیز هست.
ایران‌پور در این گفت‌وگو که به بهانه چاپ تازه‌ترین کتابش(جارو و جوراب) انجام گرفت از خود و نویسندگی سخن به میان آورد.
- نوشتن را از چه سنی آغاز کردید و چه انگیزه‌ای باعث شد نویسنده شوید؟
از زمانی که خود را شناختم با تخیل قوی قصه‌هایی را طبق حواس پنجگانه در ذهن به تصویر می‌کشیدم. در سال‌های اول مدرسه و بعد از با سواد شدن چیزهایی می‌نوشتم که با بزرگتر شدنم شکل جدی‌تری به خود گرفتند.
- داستان نوشتن با قصه‌گویی چه تفاوتی دارد؟
قصه‌گویی کاری شفاهی است و داستان‌نویسی تلاشی مکتوب. داستان‌نویسی نیاز به مهندسی، چینش طرح، اضافه کردن قواعد داستانی، ایجاد روابط علی و معلولی، ایجادشخصیت‌های خاکستری دارد اما در قصه رابطه علت و معلولی وجود ندارد یا خیلی کمرنگ است. قصه همیشه پایان خوش دارد. قصه بر اساس جادو و تصادف پیش می‌رود، تیپ‌ها سیاه و سفید مطلقند و موارد دیگری که در این مقال نگنجد.
- چه شد که پس از «زیرگنبدکبود»، انجمن ادبی «قرن نو» راه‌اندازی کردید؟ درباره این انجمن، اهداف و اعضای آن توضیح دهید.
کار خوب، خوب است تکرار شود و تکثیر. گسترش دامنه فعالیت‌های فرهنگی به‌ویژه در ایام کرونا به خاطر گذران راحت‌تر در خانه بمانیم آن ایام برای هم‌نوعان و بعد از آن در خارج از شهر و استان باعث شکل‌گیری این انجمن شد و چون مصادف با آغاز قرنی جدید بود نام قرن نو را به خود گرفت.
از فکر شکل‌گیری انجمن همین بس که دلیل معرفی تعدادی از شعرا و نویسندگان نوقلم یا بدون کتاب و چاپ کارهای آن‌ها به نشر نو پایی شد. بطور مثال چاپ رمانی از پسر نوجوان ده، دوازده ساله شیرازی، چاپ رمان نویسنده مرد شیرازی، چاپ سه، چهار کتاب رمان و داستان از نویسنده زن شیرازی. چاپ اشعار شاعره‌ای که دیگر در قید حیات نبود. چاپ داستان کوتاه نویسنده‌ای که خارج از کشور زندگی می‌کرد. در ابتدای سه کتاب از بانوی شیرازی به خواست خودش مقدمه‌ای نوشته و در مابقی اجر معنوی ما را بس. قرن نو مستقل بی هیچ پشتیبان معنوی و مادی است که حتی به دلیل نداشتن مکانی ثابت برای برگزاری، جلساتش به تعویق می‌افتد. به امید تساوی امکانات، توجه و یاری همگانی.
- تاکنون چند کتاب از شما چاپ شده؟
بیست و چند کتاب مشترک و پنج کتاب مستقل در زمینه‌های مختلف. چند کتاب مسقل و مشترک دیگر هم در دست اقدام برای چاپ است.
- نوشتن برای کودک و نوجوان دشوارتر از بزرگسال است؛ با توجه به اینکه تدریس نویسندگی می‌کنید اولین توصیه‌ای که به علاقه‌مندان نویسندگی می‌کنید چیست؟
رها نکردن مسیر بسیار شیرین اما سخت. تمرین، مطالعه و پشت کار اولین توصیه‌ام به علاقه‌مندان نویسندگی است.
- انجمن‌ها و جوایز ادبی در علاقه‌مندسازی کودکان، نوجوانان و جوانان به نویسندگی موفق هستند؟
هیچ تلاشی بی تاثیر نیست اما مهم‌تر از آن علاقه و پشت کار است.
- شما همکار اجرای طرح ترویج کتابخوانی سازمان فرهنگی شهرداری هستید، آیا فرهنگسراهای شهرداری در افزایش سرانه مطالعه کار مؤثری کرده است؟
بی تاثیر نیستند. با ایجاد محیط مناسب، ایمن و ارزان در شرایط اقتصادی سخت کنونی روزنه امیدی هستند.
- وضعیت نشر کتاب‌های کودک را چگونه ارزیابی می‌کنید. آیا در زمینه چاپ کتاب مشکلی دارید؟
در کتاب کودک شرایط سخت‌تر است چون هزینه تصویرگری و رنگ هم اضافه می‌شود. در نهایت هر چند در حال حاضر به دلیل هزینه بالا، کتاب در تعداد کمتری چاپ می‌شود اما مشکل فروش آن توسط نویسنده همچنان وجود دارد.
-در حال حاضر کاری در دست نوشتن دارید؟
بسیار زیاد. در کنار تمام مسئولیت‌های زندگی علاقه‌ای که عمری را صرفش کرده‌ام نوشتن است اما با توجه به بالا رفتن هر روزه هزینه چاپ کتاب، چاپ تمام داستان‌ها، اشعار، خاطرات، طنزنویسی و کاریکلماتورها و دیگر مطالبم به رویا می‌ماند.
او که در کارنامه ادبی خویش تاسیس انجمن ادبی و دبیر انجمن ادبی «قرن نو» را دارد، فیلمنامه‌نویس و کارگردان فیلم کوتاه «کفش‌هایش» نیز هست.
ایران‌پور در این گفت‌وگو که به بهانه چاپ تازه‌ترین کتابش(جارو و جوراب) انجام گرفت از خود و نویسندگی سخن به میان آورد.
- نوشتن را از چه سنی آغاز کردید و چه انگیزه‌ای باعث شد نویسنده شوید؟
از زمانی که خود را شناختم با تخیل قوی قصه‌هایی را طبق حواس پنجگانه در ذهن به تصویر می‌کشیدم. در سال‌های اول مدرسه و بعد از با سواد شدن چیزهایی می‌نوشتم که با بزرگتر شدنم شکل جدی‌تری به خود گرفتند.
- داستان نوشتن با قصه‌گویی چه تفاوتی دارد؟
قصه‌گویی کاری شفاهی است و داستان‌نویسی تلاشی مکتوب. داستان‌نویسی نیاز به مهندسی، چینش طرح، اضافه کردن قواعد داستانی، ایجاد روابط علی و معلولی، ایجادشخصیت‌های خاکستری دارد اما در قصه رابطه علت و معلولی وجود ندارد یا خیلی کمرنگ است. قصه همیشه پایان خوش دارد. قصه بر اساس جادو و تصادف پیش می‌رود، تیپ‌ها سیاه و سفید مطلقند و موارد دیگری که در این مقال نگنجد.
- چه شد که پس از «زیرگنبدکبود»، انجمن ادبی «قرن نو» راه‌اندازی کردید؟ درباره این انجمن، اهداف و اعضای آن توضیح دهید.
کار خوب، خوب است تکرار شود و تکثیر. گسترش دامنه فعالیت‌های فرهنگی به‌ویژه در ایام کرونا به خاطر گذران راحت‌تر در خانه بمانیم آن ایام برای هم‌نوعان و بعد از آن در خارج از شهر و استان باعث شکل‌گیری این انجمن شد و چون مصادف با آغاز قرنی جدید بود نام قرن نو را به خود گرفت.
از فکر شکل‌گیری انجمن همین بس که دلیل معرفی تعدادی از شعرا و نویسندگان نوقلم یا بدون کتاب و چاپ کارهای آن‌ها به نشر نو پایی شد. بطور مثال چاپ رمانی از پسر نوجوان ده، دوازده ساله شیرازی، چاپ رمان نویسنده مرد شیرازی، چاپ سه، چهار کتاب رمان و داستان از نویسنده زن شیرازی. چاپ اشعار شاعره‌ای که دیگر در قید حیات نبود. چاپ داستان کوتاه نویسنده‌ای که خارج از کشور زندگی می‌کرد. در ابتدای سه کتاب از بانوی شیرازی به خواست خودش مقدمه‌ای نوشته و در مابقی اجر معنوی ما را بس. قرن نو مستقل بی هیچ پشتیبان معنوی و مادی است که حتی به دلیل نداشتن مکانی ثابت برای برگزاری، جلساتش به تعویق می‌افتد. به امید تساوی امکانات، توجه و یاری همگانی.
- تاکنون چند کتاب از شما چاپ شده؟
بیست و چند کتاب مشترک و پنج کتاب مستقل در زمینه‌های مختلف. چند کتاب مسقل و مشترک دیگر هم در دست اقدام برای چاپ است.
- نوشتن برای کودک و نوجوان دشوارتر از بزرگسال است؛ با توجه به اینکه تدریس نویسندگی می‌کنید اولین توصیه‌ای که به علاقه‌مندان نویسندگی می‌کنید چیست؟
رها نکردن مسیر بسیار شیرین اما سخت. تمرین، مطالعه و پشت کار اولین توصیه‌ام به علاقه‌مندان نویسندگی است.
- انجمن‌ها و جوایز ادبی در علاقه‌مندسازی کودکان، نوجوانان و جوانان به نویسندگی موفق هستند؟
هیچ تلاشی بی تاثیر نیست اما مهم‌تر از آن علاقه و پشت کار است.
- شما همکار اجرای طرح ترویج کتابخوانی سازمان فرهنگی شهرداری هستید، آیا فرهنگسراهای شهرداری در افزایش سرانه مطالعه کار مؤثری کرده است؟
بی تاثیر نیستند. با ایجاد محیط مناسب، ایمن و ارزان در شرایط اقتصادی سخت کنونی روزنه امیدی هستند.
- وضعیت نشر کتاب‌های کودک را چگونه ارزیابی می‌کنید. آیا در زمینه چاپ کتاب مشکلی دارید؟
در کتاب کودک شرایط سخت‌تر است چون هزینه تصویرگری و رنگ هم اضافه می‌شود. در نهایت هر چند در حال حاضر به دلیل هزینه بالا، کتاب در تعداد کمتری چاپ می‌شود اما مشکل فروش آن توسط نویسنده همچنان وجود دارد.
-در حال حاضر کاری در دست نوشتن دارید؟
بسیار زیاد. در کنار تمام مسئولیت‌های زندگی علاقه‌ای که عمری را صرفش کرده‌ام نوشتن است اما با توجه به بالا رفتن هر روزه هزینه چاپ کتاب، چاپ تمام داستان‌ها، اشعار، خاطرات، طنزنویسی و کاریکلماتورها و دیگر مطالبم به رویا می‌ماند.
نظر شما