کوچنشینی یک شیوه زندگی است که در آن انسان از راه پرورش حیوانات و معمولاً با برخورداری از فرآوردههای کشاورزی زندگی و به دنبال چراگاهها و مراتع طبیعی، سالیانه از محلی به محل دیگر کوچ میکند.
کوچنشینی و کوچنشینان قدمت و تاریخی چند هزار ساله را با تمام فراز و فرودها و بلندیها پشت سرگذاشته و این نوع زندگی در تمام دنیا در زمان و مکانهای متفاوت و بر اساس انگیزهها و علتهای مختلف شکل گرفته و وجود داشته است.
کوچنشینی، به عنوان یک فرهنگ زیستی و تاریخی، سابقهای دیرین و کهن در سرزمینمان داشته و کوچنشینان نقش مهمی در حفظ و انتقال فرهنگ و ادب و هنر و تاریخ کشور و نیز نقش پاسداری و نگهداری از آداب و سنن و رسوم و خرده فرهنگ ها به خوبی ایفا کرده اند.
دستسازهها، تولیدات سنتی برگرفته از فرهنگ و سنن، آواهاکارها، لالاییها، متلها، افسانهها، اسطورهها، بازیهای بومی و محلی، چیستانها، تکبیتها، لطیفهها، آداب و مراسم عروسی، خواندن اذان در گوش نوزاد، نامگذاری و چگونگی انتخاب آن، زيارت، نوروز، اماكن مقدس، چشمهها و درختهای نظركرده و مقدس، قدمگاهها، غذاهای نذری، مراسم ختم و سوگواری، سنگ قبرها، نوشتههای روی سنگ قبرها، جادو و گرفتن فال، مهره مار، باورها نسبت به برخی از حیوانات، اجاق و چراغ و آتش و روشنایی و... بخش هایی از فرهنگ ها و خرده فرهنگ ها در میان کوچنشینان است.
کوچنشینان، از منظر اقتصاد و تولیدات دامی(خوردنی و غیرخوردنی)پرورش دامهای سبک، محصولات دامی، دارای اهمیت بوده و حتی در بعد سیاسی، در مراقبت از مرزها و مرزبانی و کمک به مرزداران و نگهداری از مراتع و و قلمرو و چراگاههای اختصاصی، از جایگاه مهم و برجسته و تاثیرگذاری برخوردار بوده اند.
با عنایت به اهمیت فرهنگی، اقتصادی اجتماعی و سیاسی کوچ و کوچنشینان،ضرورت دارد تا این ابعاد مورد بررسی و تحلیل و آسیبشناسی قرار گیرد.
در این راستا کتابهای مختلفی از سوی پژوهشگران و علاقهمندان تالیف و منتشرشده و به عنوان منابعی معتبر و مستند مورد استفاده پژوهشگران قرار گرفته است.
مؤلفان در مقدمه این کتاب آودهاند: این گزارش بیشتر سعی خود را به بررسی اوضاع اقتصادی،سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کوچنشینان و شیوه زندگی آنها معطوف نموده است و در واقع تراژدی موجود زندگی کوچنشینان را به نمایش بگذارد و همچنین مشکلات فصلی و وضع دشواری که فراروی آنان است را مطرح و مجسم نماید.
این کتاب دارای دو فصل است:فصل اول که دارای 9 بخش است درباره کوچنشینی و تحولات و مشکلات آن در ایران و فصل دوم دارای 8 بخش به شرح کوچنشینی و مشکلات آن در استان لرستان می پردازد.
مولفان در پایان کتاب پیشنهادهایی برای عمران و رفاه کوچنشینان از مناظر اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی ارائه دادهاند و تصاویر و منابع بخش پایانی کتاب را تشکیل می دهد.
انتشارات هاوار، کتاب گذری بر کوچ و کوچنشینی در لرستان را در142 صفحه با طرج جلدی از لیلی دهبالایی، در 1000 جلد و به قیمت 50 هزارتومان در اواخر سال 1401 منتشر کردهاست.
نظر شما