به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، الهام عبادتی؛ اسماعیل شفیعی سروستانی استاد و پژوهشگر مطالعات مهدوی در سخنانی از دوران انتظار برای مهدی موعود (عج) گفت. مشروح سخنان او را در ادامه می‌خوانید:

عدم حضور عینی امام، مانع از مبسوط الید بودن امام است. چه بلایی از این بزرگتر؟ عدم بهره مندی از بزرگترین نعمات آسمانی؟ چه بلایی بزرگتر از عدم حضورِ حجت حی خدا در میان مردم؟ روزی ما عصر حیرت است. در این دعا می‌خوانیم: «الهی عَظُمَ الْبَلَاءُ وَ بَرِحَ الْخَفَاءُ وَ انْقَطَعَ الرَّجَاءُ وَ انْکَشَفَ الْغِطَاءُ وَ ضَاقَتِ الْأَرْضُ وَ مُنَعَتِ السَّمَاءُ» چه بلایی بزرگ تر از اینکه در عصری زندگی می‌کنیم که در میان ما حجت حی خدا حضور عینی ندارند و مجال اعمال ولایت ندارد، وقتی دستان امام بسته باشد، امکان اعمال ولایت ندارد، وقتی که امکان اعمال ولایت نباشد، زمین با همه فراخی اش تنگ می‌شود، و آسمان نعمات خود را از ساکنان زمین دریغ می‌کند.

همه فرزندان آدم هبوط می‌کنند

بلا و تجربه بلا همزاد بشر و همراه بشراست، با او به دنیا می‌آید و تا زمانی که آدمی‌پایش از صحنه روزگار محو می‌شود، همراه اوست. این سنت ثابت خداوند متعال است و هیچ دیار البشری از میان انباء و رسل هیچکدام استثناء از تجربه بلا نشده اند. ما می‌خواهیم بلا را تجربه نکنیم، ولی بلا ما را رها نمی‌کند. خداوند بشر را مبتلاء می‌کند به نعمت و یا نقمت، خود نعمت نیز گاهی بلا است. ایه می‌فرماید: «فَأَمَّا الْإِنْسَانُ إِذَا مَا ابْتَلَاهُ رَبُّهُ فَأَکْرَمَهُ وَنَعَّمَهُ فَیَقُولُ رَبِّی أَکْرَمَنِ» پس از این سرخوشی، فرمان می‌آید، «وَأَمَّا إِذَا مَا ابْتَلَاهُ فَقَدَرَ عَلَیْهِ رِزْقَهُ فَیَقُولُ رَبِّی أَهَانَنِ» در ادامه سوره می‌آید، وقتی دیگر به یتیمان توجه نمی‌کنید، بینوایان را اطعام نمی‌کنید، به میراث ضعیفان حریص اید،.... ما به ازاء عدم توجه به یتیمان و عدم اطعام بینوایان بلاست.

در اثر صبر بر بلا مراتب را بالا می‌برند، در اثر صبر بر بلاء ارتفاع فرد بالاتر می‌رود. امیرالمومنین می‌فرماید هر کس ما اهل بیت را دوست داشته باشد، خود را برای بلاء آماده کند. هریک از انبیاء و رسل که بلاءشان بزرگتر بوده، اارتقا مقامشان نیز بزرگتر بوده است. در میان انبیاء و اوصیاء الهی هیچکس به پای حضرت سید الشهدا علیه السلام نرسید. در اثر ابتلاء بزرگ عاشورا مقامی‌که حضرتش یافت، در سمت راست عرش نشسته و تدبیر خلق عالم مشغول است.

ما چگونه مستحق بلای غیبت شده ایم؟

دوازده روایت و دوازده دلیل به ما می‌گوید چگونه شد که ما استحقاق بلای غیبت پیدا کردیم:

۱. به قول امیرالمومنین (ع) ما به خاطر ظلمی که به خودمان کردیم، ظلمی‌که اجداد ما کردند، مردمی از میان همین امت مسلمان کردند امام از میانشان رفت، مردمی‌که به خودشان ظلم می‌کنند در حق خودشان، آرام آرام مستعد محرومیت از دیدار حجت خدا می‌شوند. وقتی که در حق خود زیاده روی می‌کنند از دیدن حجت خدا محروم می‌شوند. پیش بینی کلی نیست، مصداقی است، در آینده حجت خدا از میانشان می‌رود و مهدی علیه السلام را نمی‌بینند بر می‌گردد به آنکه آنها به خودشان ظلم کرده اند.

۲. روایت دوم نیز از امام علی علیه السلام است، سرگردانی و تحیری پیش روی شماست، و آن سرگردانی و تحیر غیبت امام است پیش روی شماست و این بر می‌گردد به ظلم و ستمی‌که بر فرزندان من روا خواهید داشت. آنکه پیش بینی کرده بود در مسجد کوفه به شهادت رسید.... یک به یک حجج الهی، لنگر آسمان و زمین بودند، اذن الله بودند، به شهادت رسیدند. هر یک را به مسلخی کشیدند که در اثر این ظلم‌هایی که بر حجج الهی گذشت، این عصر حیرت اتفاق افتاد که همگان دارند چوبش را می‌خورند، ما الان درست در میان امواج متلاطم حیرت و سرگردانی نفس می‌کشیم، در حیرانی و سرگردانی و ندانم به کجائیم سر می‌کنیم، ظلم کردند و هم اکنون هشت میلیارد خلق عالم سرگردانند.

خوف قتل از موانع ظهور

۳. سئوال می‌شود از بابت حکمت غیبت، زراره از ابوجعفر امام محمد باقر (علیه السلام) این غیبت برای چه واقع می‌شود؟ حضرتش فرمود: از خوف، برای اینکه می‌ترسد، از قتل! از خوف قتل به دست همه مردمی‌که پیش از این حجج الهی را به قتل رسانده اند، اگر دوباره و ناگهان پرده کنار برود، و امام ظهور کند هیچ ضمانتی برای حفظ جان حضرتش وجود ندارد. اگر حضرتش ظهور کرد و فرمود مقاماتی که غصب کرده اید بازگردانید می‌پذیریم به شیرینی؟ می‌پذیریم یا جمع می‌شویم و حکم صادر می‌کنیم؟ و صاحب الزمان را به قتل می‌رسانیم؟

غیب تازیانه خداست بر ظالمان

۴. در روایتی که در معجم احادیث نقل می‌شود، غیبت خشم خداست، تنبیه خدا و تنبه مردم است، تا قدر شناس باشند، در روایتی تمثیلی امده است اگر آب به ناگهان به میان زمین فرو رود شما چه می‌کنید؟ از تشنگی همه تان خواهید مرد، تجربه تشنگی به آب را می‌کنید و ناخشنود می‌دانید، اما غافل از اینکه حقیقت حیات، آب حقیقی حجت خداست، حیات همه موجودات در عالم ظاهر وابسته به آب، و حیات همه موجودات عالم وابسته به حجت خدا و امام حی است و اگر آنی و کمتر از آنی از میان برود، زمین با اهلش بلعیده می‌شود. اگر هنوز نفس می‌کشید و حیاتی باقی است. حیات کل ساکنان عالم امکان وابسته به وجود نازنین امام است. غیر از خداوند متعال هر که اسمی، شیء به ذهن کسی خطور کند ساکن عالم امکان است، جبرائیل، میکائیل، اسرافیل، جنیان و انس، اشجار، نباتات، حیوانات همه روزی خور اند به واسطه ی امام حی و حاضر. مسئله غیبت تازیانه خشم خداست برای کفران نعمت ما...

پاسداری از دین خدا در عصر غیبت

۵. امام موسی کاظم (علیه السلام) فرمود: وقتی پنجمین فرزند من غایب شد، مواظب دین خود باشید، مبادا کسی شما را از دین خارج کند، او را ناگریز غیبتی است، خداوند به وسیله غیبت بندگان خود را آزمایش می‌کند، چقدر به او باور می‌آوریم؟ آزمون است، چقدر مقامش را پاس می‌داریم؟ چقدر به یاد او هستیم؟ آزمون است، چقدر دیگران را به جای او می‌گذاریم؟ آزمون است، بدل می‌گیریم، ندید می‌گیریم، و حق اش را چنانچه شایسته است به جا نمی‌آوریم، آخرین فراز دعای ندبه، تذکر است، تمنا است. در جغرافیای دهشتناک بلا حقیقت چهره‌ها مشخص می‌شود. مواظب دین خود باشید.

ملاحظات ولی الله الاعظم در قبال کافران

۶. سئوالی از امام صادق علیه السلام می‌پرسند، چرا امیر المومنین در برخی از جنگ‌ها که نبرد می‌کردند، برخی را می‌کشتند و برخی را فقط زخمی‌می‌کنند؟ چرا این چنین است؟ نقل می‌شود، حضرت در هر ضربه تا ۷۰ نسل بعد از سلب او را می‌بیند وبعد ضربه می‌زند، می‌داند یعنی ممکن است از سلب این کافر، مومنی پدید آید. یکی از دلایلی که غیبت طولانی شده همین است..احتمال تولد مومنی از صلب کافری است، اگر بخواهد در یک زمان با عجله امام ظهور یابد، چه بسا در صلب کافری مومنی وجود داشته باشد که هنوز به دنیا نیامده است، از آنجایی که خداوند مومن را و حق مومن را پاس می‌دارد غیبت را طولانی می‌کند.

احصاء گمراهان

۷. تا گمراهان مشخص بشوند، آنقدر این غیبت طولانی می‌شود که برخی می‌گویند اگر امامی بود آمده بود، برخی شبهه می‌کند حضرت امام حسن عسکری علیه السلام فرزندی نداشت؟ حوصله‌ها کوتاه می‌شود، صبر کاسته می‌شود، تا به جایی که مردم منکر می‌شوند یا مبتلاء به یاس می‌شوند یا تجری، تجری به معنی آن است که جرأت پیدا می‌کنند به خلاف. جرأت پیدا می‌کنند به فساد و فحشا. اما وقتی مردی و زنی امامی‌را بر بلندای هستی ناظر و شاهد اعمال خود ببیند عصای احتیاط به دست می‌گیرد و تجری نخواهد داشت. لذا فرمودند یکی از دلایل طولانی شدن غیبت روشن شدن تکلیف است که چه کسانی جزء ظالین اند، گمراه اند. غربال شدن برای همین مطلب است. غربال می‌شوید، بخدا سوگند غربال گری بزرگ از همان لحظه که غیبت رخ داده است، آغاز شده...

۸. بخدا سوگند! غربال می‌شوید، بخدا سوگند امتحان می‌شوید، آنسان که گندم غربال می‌شود و شلتوک از گندم جدا می‌شود، و تا این غربال گری بزرگ اتفاق نیافتد. سره از ناسره تشخیص داده نمی‌شود، قدرها معلوم نمی‌شود، وگرنه همه را باید با یک چوب رانده شوند.

امام معصوم خطاب به مردم فرمود: آنچه گردن‌هایتان برایش می‌کشید واقع نخواهد شد، مگر به آزمایش، و از بوته آزمایش جز افراد بسیار کمی‌پ یروزمندانه بیرون نمی‌آیند. چقدر در طول زندگی تان عمرتان را به امام هدیه می‌دهید؟ مال و دارایی و اعتبار و آبرو و همه این نعمت‌ها که تمام قد متعلق به امام است، چقدر از آن را صرف امام می‌کنید؟ زمان مان، ثروت مان، عمرمان را صرف همه کس و همه چیز می‌کنیم الا مولا صاحب الزمان. به صراحت می‌گویم هر چه از عمر، قلم، مال، و جان خرج شخصی و اشخاصی غیر از حضرت ولی الله الاعظم بشود خدا به فریاد ما برسد....غربال آغاز شده است، از همان لحظه که شهادت حضرت رسول اکرم محمد مصطفی (ص) رخ داده است، غربال آغاز شده است، دارند ما را سرند می‌کنند، متوجه نیستیم، لحظه به لحظه از عمر ما دارد کاسته می‌شود و ما آگاه نیستیم، بفرمائید جرأت هزینه کردن برای امام در ما چقدر است؟ همان اندازه قدر و ارزش ماست.

وقتی مهدی فاطمه ظهور کند، بیعت هیچ ستمگری بر گردنش نیست

۹. در امان ماندن امام از بیعت با هر ستمگری، موقعی که آن حضرت قیام کنند، موقعی که قیام کنند اذن خروج داده می‌شود، زمانی که امام در مسجد الحرام مستقر است، در شب عاشورا، همه یاران جمع اند، و امام دست به آسمان بلند می‌کند و دعای امن یجیب …می‌خواند آیا کسی هست که اجابت کند دعای مضطری را؟ حضرت جبرائیل تشریف می‌آورند می‌گویند یابن رسول الله اجازه خروج داده شد. از خانه که بیرون بیایند جمعه بیعت اتفاق می‌افتد، خروج آغاز می‌شود، وقتی خارج می‌شوند اذن دارند یکی از زیباترین این وضع این است که امام عهد و پیمان هیچکس به گردنشان نیست. می‌زنند، به حکم رسول خدا، می‌زنند کافران و مشرکان را، تا به جایی که جمعی از علما اعتراض می‌کنند، چرا می‌زنی؟ حضرت مهدی (عج الله تعالی فرجه شریف) نامه ی رسول خدا را بیرون می‌آروند و می‌فرمایند به استناد این حکم. بقیه انبیاء و اوصیا الهی در شرایط تاریخی ای زندگی می‌کردند که آنها را ناگزیر به مدارا و مصالحه می‌کرد، قراردادی با امثال معاویه به امضاء رسیده بود، امام باید پاسداری می‌کرده، پیمان نامه ای امضاء شده بوده که باید امام مراعات می‌کردند، مومنان به خطر می‌افتادند و امام مدارا می‌کردند، در شرایطی خلفای جور حاکم بودند، امام باید تقیه می‌کرد و مومنان هم باید تقیه می‌کردند، زمانی بوده است که از شیعیان باید مراقبت بشود. وقتی مهدی فاطمه ظهور کند، بیعت هیچ ستمگری بر گردنش نیست، ذوالفقاری در اختیار دارد که انتقام گیرنده است و خونخواه است.

۱۰. منار هدایت در زمین و آسمان محو نخواهد شد، انسانها ظالم اند، جماعت بزرگ از فرشتگان و گروه کثیری ازجنیان که ظالم نیستند. انسانهای هم کافرویا مشرک نیستند، جماعت بزرگی از آنها مومن اند، دریاها چه می‌شوند، درختان چه می‌شوند؟ نباتات چه می‌شوند؟ علامات هدایت باید بماند مگر در پشت پرده باشند، آنچنان چه خورشید در پس پرده می‌ماند و مردمان از نور آن بهره می‌برند. برخی گمان می‌کنند که امام عصایی به دست گرفته و در گوشه ای نشسته اند، در صورتی که لحظه ای از تدبیر کار خلق جدا نیستند. حضور عینی دارند، ما نمی‌بینیم، باید منار هدایت در آسمان و زمین باقی بمانند. افسوس که مردم جهان آمادگی ندارند. امام باقر علیه السلام تاکید موکد بر آیه مرابطه داشته اند، آیه ۲۰۰ سوره آل عمران، مرابطه عمومی هنوز اتفاق نیافتاده است. ممکن است برخی در حال مرابطه باشند، به صورت انفرادی، اما به صورت جمعی و عمومی‌شیعیان در مرابطه نیستند. امام زمان (ع) را تنها برای برآوردن حاجات نخواهید. یکی از معنای مرابطه این است که انسان مومن در ربط با امام به خدمت امام در بیاید. جانش، مالش، آبرویش، تمام هستی اش در خدمت امام در بیاید.

از دلایل غیبت حضور مدعیان امامت و ظهور است

۱۱. الله الله یکی از دلایل به تاخیر افتادن واقعه شریف ظهور، این است که هر دوره ای افرادی آمده اند و مدعی برقراری عدالت شده اند، «قال الإمام الصادق علیه السلام: لِکُلِّ اُناسٍ دَولَةٌ یَرقُبونَها ودَولَتُنا فِی آخِرِ الدَّهرِ تَظهَرُ امام صادق علیه السلام: هر مردمی را دولتی است که منتظر فرا رسیدن آن هستند و دولت ما در پایان روزگار، برپا می شود» هر جا و هر زمان، از سر و زبان هر کس ادعایی پیدا شد، خدا او را مبتلا می‌کند، هر زمان و هر کجا که از زبان و سر هر کس چنین ادعایی بیرون بیاید، به او میدان می‌دهند تا ببینید چند مردِ حلاج است. مومن است، صادق است یا کاذب؟
حضرت امام محمدباقر می‌فرمایند: دولت ما دولت آخر است، و زمانی پدیدار می‌شود که هر مدعی حکومتی، مجال حکمرانی بیابد و آنها را بیش از چهار روز فرصت نباشد، تا هنگامی‌که مهدی فاطمه ظهور کرد، احدی این ادعا را نداشته باشد که اگر ما بودیم درست و اصولی و عادلانه حکومت می‌کردیم. هر ادعایی و هر مدعی محو بشود. مادامی‌که ادعایی وجود دارد، ظهور اتفاق نمی‌افتد.
وادی تیه

۱۲. بنی اسرائیل ۴۰ سال در وادی تیه سرگردان بود، تا آنکه حاضر شدند با وصی حضرت موسی، یوشع ابن نون راهی فلسطین، سرزمین موعود شدند، امام علیه السلام می‌فرمایند دچار وادی تیه خواهید شد، در وادی سرگردانی قرار می‌گیرید، و امام را سرگردانی و غیبتی است که عده ای گمراه شده و عده ای هدایت و راه می‌یابند. گرفتاری مومنان از گرفتاری بنی اسرائیل در وادی تیه به مراتب سخت تر است. دلیل سختی گرفتاری ما چیست؟ بنی اسرائیل چهل سال سرگردان بود و عاقبت راه به فلسطین برد، ما هزار و اندی سال است که گرفتاریم و هنوز راه به مقصد نبرده ایم. آنها بعد از چهل سال توبه کردند و رفتند به سراغ وصی حضرت موسی علیه السلام یوشع بن نون، رفتند سرزمین فلسطین را گرفتند. هزار و اندی سال است که می‌گوئیم مهدی بیا، مهدی بیا، وای از آن بیان حضرت امیر مومنان که فرمود: صاحب این امر، آواره، رانده شده، تک و تنها و وحید است. به صراحت امام معصوم می‌فرماید من از شما ترسیدیم و به سمت صحرا و کوه‌ها رفتم، و رفع شدائد ممکن نیست، الا به آنکه ما خودمان را مهیا کنیم و خود را از این وضعیت شدائد رها کنیم، این وضعیت به دست خود ما اتفاق افتاده است.

باید با تضرع ظهور امام عصر (عج) را طلب نمود، همان طور که بنی اسرائیل تضرع کردند، و خداوند ۱۷۰ سال را بر آنها بخشید، حضرت موسی باهارون علیهم السلام تشریف آوردند، شما اگر مانند آنان جزع فزع بکنید، غیبت کوتاه می‌شود. تنها راه خلاصی، توقف است، توقف کنید، برگردید و فرار کنید به سوی عدالت، امیر المومنین فرمود به سوی عدالت فرار کنید. تنها کسانی مصداق عینی منتظران اند که در مسیر حیات شان به سوی عدالت فرار کنند. این مجالس جز این بر پا نمی‌شود برای هجرت به سوی امام. این مجالس فقط برای هجرت به سوی امام معصوم برپا می‌شوند، چون مثل امام مثل کعبه است، همچنان که مردم به سوی کعبه می‌روند، شما هم به سوی امام تان بروید و امامتان بروید.