سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، الهام بهروزی - نویسنده و روزنامه‌نگار: امروزه با توجه به اهمیت هویت‌مندی و آشنایی نسل امروزی با قهرمانان و اسطوره‌های بومی، عزم جزمی میان نویسندگان بومی برای روایت سرگذشت این بزرگان و گنیجنه‌های ارزنده شکل گرفته تا با بیانی ساده و ملموس، بخشی از موتیف‌ها و شخصیت‌های حماسه‌ساز و هویت‌بخش را برای کودکان و نوجوانان منطقۀ خود روایت کنند.
بدیهی است پدید آمدن آثار این‌چنینی که بر مبنای بازشناسی قهرمانان بومی و افسانه‌ها و اسطوره‌های قومی بازآفرینی و روایت می‌شوند، در دانایی‌افزایی و مأنوس شدن کودکان ایرانی با تاریخ و فرهنگ فولکلور و سرزمینی خود بسیار مؤثر است؛ چراکه آن‌ها در خلال این داستان‌ها، با اطلاعات و داستان‌های شگرفی مواجه می‌شوند که دنیای جدیدی را پیش روی آن‌ها می‌گذارند.
وقتی به تاریخ ایران می‌نگرید، با حماسه‌‌سازی‌ها و شخصیت‌هایی روبه‌رو می‌شوید که از عهد باستان تا کنون نقش بی‌بدیلی را در صیانت و پاسداری از این آب و خاک ایفا کرده‌اند. شمار این قهرمانان و حماسه‌آفرینی‌ها بسیار زیاد است تا جایی که اگر از آن‌ها نوشته شود، کتابی قطور و چندجلدی پا به عرصه خواهد گذاشت.
خوشبختانه مدتی است در استان بوشهر که در حوزۀ نویسندگی کودک و نوجوان از خلأ بزرگی رنج می‌برد، نویسندگان جوان و دغدغه‌مندی پا به این عرصه گذاشته‌اند تا با نوشتن قصه‌های شیرین و جذاب و همچنین بازنمایی قهرمانان و اسطوره‌های بومی، کودکان این زادبوم را با اصالت و ریشۀ خود ژرف‌تر پیوند بدهند.
بدیهی است در این خطه استراتژیک، قهرمانان بومی متعددی ظهور و زیست کرده و به سهم خود در حفظ خاک این سرزمین و پاسداری از فرهنگ و تمدن ایرانی و باورهای ناب مردم جنوب نقش‌آفرینی کرده‌اند. بدون‌شک بازشناسی این بزرگان به نسل امروزی، کمک شایانی به آن‌ها در یافتن هویت ایرانی-اسلامی و تاریخ و مواریث فرهنگی می‌کند. در این میان، برخی از نویسندگان بوشهری در این زمینه قدم اول را برداشته و آثاری را بر مبنای زیست قهرمانان و مشاهیر جنوب پدید آورده‌اند که یکی از آن‌ها، کتاب «رئیسعلی قهرمان» نوشتۀ محمود حیدریه است. این کتاب همان‌گونه که از نامش برمی‌آید، داستان زندگی رئیسعلی دلواری؛ اسوۀ مقاومت و استعمارستیزی کشور را روایت می‌کند.
از ویژگی برجستۀ این اثر می‌توان به دو زبانه بودن آن (فارسی و انگلیسی) اشاره کرد که ویراستاری متن فارسی را صالح دروند و ویرایش بخش انگلیسی را فرهاد جلال‌سادات برعهده داشته‌اند. نثر داستان، نثری یکدست و روان است اما زبان این کار کمی رسمی است و می‌طلبید که به لحن کودکانه کمی نزدیک‌تر شود. روی هم رفته، خروجی کار، اثری دلنشین و خواندنی شده که داستان رئیسعلی دلواری را به شکلی مستندگونه برای کودکان روایت می‌کند.
در این کتاب، حیدریه کوشیده است تا یکی از دغدغه‌های مهم خود را در حوزه داستان کودک که همانا بازشناسای قهرمانان بومی به نسل امروزی است، به شکل شسته‌رفته و سنجیده‌ای پیگیری کند. به گفتۀ خود نویسنده، او برای نگارش این اثر کودکانه، بارها به بندر دلوار زادگاه رئیسعلی دلواری سفر کرده و برای درک و شناخت وجوه شخصیتی و مبارزات این مبارز استعمارستیز پای صحبت پیران باتجربۀ این سامان نشسته و کتب متعددی که دربارۀ این قهرمان ملی هم به رشتۀ تحریر درآمده مطالعه کرده است تا کار فاخر و خواندنی را برای مخاطب بنویسد.
کتاب «رئیسعلی قهرمان» که برای نخستین بار در هفتۀ دفاع مقدس امسال در بوشهر رونمایی شد، روایتی ساده از محبوبیت و رشادت‌های رئیسعلی دلواری است که در طول داستان، آرزوها و مبارزات ضداستعماری او و غافلگیری و شکست قوای انگلیس را در برابر این قهرمان به تصویر می‌کشد، همچنین در این کتاب، حیدریه، قیام تنگستان را به طور نامحسوس در بطن داستان روایت می‌کند. این‌گونه برمی‌آید که این اثر، نخستین کتاب دو زبانه و کودکانه دربارۀ رئیسعلی دلواری است. پیش از این، سیروس فتحی، کتابی را با محوریت این قهرمان برای نوجوانان با عنوان «رئیسعلی دلواری» نوشته و منتشر کرده است.
کتاب «رئیسعلی قهرمان» از نظر زبانی کار قابل قبولی است؛ اما در تصویرگری با ضعف‌هایی مواجه است که می‌طلبید با توجه به اینکه کار برای مخاطب کودک تولید شده، با تصویرهای زنده‌تر و رنگ‌های شادتر و مناسب با روحیه کودک مزین می‌شد. تصویرگر کار که ریحانه فرج‌زاده است، با انتخاب رنگ قهوه‌ای روشن و تصویرگری‌های ناشیانه، فضای زمختی را برای مخاطب کودک به‌وجود آورده است که این تصویرها بیشتر مناسب کتاب‌های ویژۀ نوجوان تا کودکان.
البته خوشبختانه بی‌تجربگی تصویرگر در تصویرسازی کتاب، چیزی از ارزش متن نکاسته ولی کمکی هم به انتقال بار معنایی و مفهومی داستان نکرده است؛ این در حالی است که اگر تصاویر شادتر و متناسب با روحیه و سلیقۀ مخاطب کودک انتخاب و طراحی می‌شد، «رئیسعلی قهرمان» می‌توانست به یک کتاب تمام‌عیار و استاندارد کودک مبدل شود؛ چراکه طبق نظر صاحب‌نظران و کارشناسان فرهنگی، همواره بخشی از پیام داستان از طریق تصویر به کودک منتقل می‌شود. بنابراین بهتر این بود که تصویرهای شاد برای این کتاب که راوی سرگذشت یک قهرمان ملی و حماسه‌ساز تاریخی است، برگزیده می‌شد.
در پایان این نوشتار، یادآوری می‌شود کتاب کودک دارای مؤلفه‌های مهمی است که شامل سادگی بیان، طراحی هوشمندانه شخصیت داستان، انتخاب تصویرهای شاد و جذاب، متناسب با روحیه و نیاز کودک و حاوی درس و آموزش تعهد می‌شود. کتاب «رئیسعلی قهرمان» نوشته محمود حیدریه، نویسنده بوشهری (که در دانشگاه‌های بوشهر استاد دروس زبان خارجه است)، به استثنای تصاویر، بقیه مؤلفه‌های یک کتاب استاندارد کودک را داراست. در مجموع این کتاب؛ روایتی جذاب از استعمارستیزی بزرگمرد جنوب برای کودکان است که خواندن آن برای کودکان، توصیه می‌شود.
بدیهی است پدید آمدن آثار این‌چنینی که بر مبنای بازشناسی قهرمانان بومی و افسانه‌ها و اسطوره‌های قومی بازآفرینی و روایت می‌شوند، در دانایی‌افزایی و مأنوس شدن کودکان ایرانی با تاریخ و فرهنگ فولکلور و سرزمینی خود بسیار مؤثر است؛ چراکه آن‌ها در خلال این داستان‌ها، با اطلاعات و داستان‌های شگرفی مواجه می‌شوند که دنیای جدیدی را پیش روی آن‌ها می‌گذارند.
وقتی به تاریخ ایران می‌نگرید، با حماسه‌‌سازی‌ها و شخصیت‌هایی روبه‌رو می‌شوید که از عهد باستان تا کنون نقش بی‌بدیلی را در صیانت و پاسداری از این آب و خاک ایفا کرده‌اند. شمار این قهرمانان و حماسه‌آفرینی‌ها بسیار زیاد است تا جایی که اگر از آن‌ها نوشته شود، کتابی قطور و چندجلدی پا به عرصه خواهد گذاشت.
خوشبختانه مدتی است در استان بوشهر که در حوزۀ نویسندگی کودک و نوجوان از خلأ بزرگی رنج می‌برد، نویسندگان جوان و دغدغه‌مندی پا به این عرصه گذاشته‌اند تا با نوشتن قصه‌های شیرین و جذاب و همچنین بازنمایی قهرمانان و اسطوره‌های بومی، کودکان این زادبوم را با اصالت و ریشۀ خود ژرف‌تر پیوند بدهند.
بدیهی است در این خطه استراتژیک، قهرمانان بومی متعددی ظهور و زیست کرده و به سهم خود در حفظ خاک این سرزمین و پاسداری از فرهنگ و تمدن ایرانی و باورهای ناب مردم جنوب نقش‌آفرینی کرده‌اند. بدون‌شک بازشناسی این بزرگان به نسل امروزی، کمک شایانی به آن‌ها در یافتن هویت ایرانی-اسلامی و تاریخ و مواریث فرهنگی می‌کند. در این میان، برخی از نویسندگان بوشهری در این زمینه قدم اول را برداشته و آثاری را بر مبنای زیست قهرمانان و مشاهیر جنوب پدید آورده‌اند که یکی از آن‌ها، کتاب «رئیسعلی قهرمان» نوشتۀ محمود حیدریه است. این کتاب همان‌گونه که از نامش برمی‌آید، داستان زندگی رئیسعلی دلواری؛ اسوۀ مقاومت و استعمارستیزی کشور را روایت می‌کند.
از ویژگی برجستۀ این اثر می‌توان به دو زبانه بودن آن (فارسی و انگلیسی) اشاره کرد که ویراستاری متن فارسی را صالح دروند و ویرایش بخش انگلیسی را فرهاد جلال‌سادات برعهده داشته‌اند. نثر داستان، نثری یکدست و روان است اما زبان این کار کمی رسمی است و می‌طلبید که به لحن کودکانه کمی نزدیک‌تر شود. روی هم رفته، خروجی کار، اثری دلنشین و خواندنی شده که داستان رئیسعلی دلواری را به شکلی مستندگونه برای کودکان روایت می‌کند.
در این کتاب، حیدریه کوشیده است تا یکی از دغدغه‌های مهم خود را در حوزه داستان کودک که همانا بازشناسای قهرمانان بومی به نسل امروزی است، به شکل شسته‌رفته و سنجیده‌ای پیگیری کند. به گفتۀ خود نویسنده، او برای نگارش این اثر کودکانه، بارها به بندر دلوار زادگاه رئیسعلی دلواری سفر کرده و برای درک و شناخت وجوه شخصیتی و مبارزات این مبارز استعمارستیز پای صحبت پیران باتجربۀ این سامان نشسته و کتب متعددی که دربارۀ این قهرمان ملی هم به رشتۀ تحریر درآمده مطالعه کرده است تا کار فاخر و خواندنی را برای مخاطب بنویسد.
کتاب «رئیسعلی قهرمان» که برای نخستین بار در هفتۀ دفاع مقدس امسال در بوشهر رونمایی شد، روایتی ساده از محبوبیت و رشادت‌های رئیسعلی دلواری است که در طول داستان، آرزوها و مبارزات ضداستعماری او و غافلگیری و شکست قوای انگلیس را در برابر این قهرمان به تصویر می‌کشد، همچنین در این کتاب، حیدریه، قیام تنگستان را به طور نامحسوس در بطن داستان روایت می‌کند. این‌گونه برمی‌آید که این اثر، نخستین کتاب دو زبانه و کودکانه دربارۀ رئیسعلی دلواری است. پیش از این، سیروس فتحی، کتابی را با محوریت این قهرمان برای نوجوانان با عنوان «رئیسعلی دلواری» نوشته و منتشر کرده است.
کتاب «رئیسعلی قهرمان» از نظر زبانی کار قابل قبولی است؛ اما در تصویرگری با ضعف‌هایی مواجه است که می‌طلبید با توجه به اینکه کار برای مخاطب کودک تولید شده، با تصویرهای زنده‌تر و رنگ‌های شادتر و مناسب با روحیه کودک مزین می‌شد. تصویرگر کار که ریحانه فرج‌زاده است، با انتخاب رنگ قهوه‌ای روشن و تصویرگری‌های ناشیانه، فضای زمختی را برای مخاطب کودک به‌وجود آورده است که این تصویرها بیشتر مناسب کتاب‌های ویژۀ نوجوان تا کودکان.
البته خوشبختانه بی‌تجربگی تصویرگر در تصویرسازی کتاب، چیزی از ارزش متن نکاسته ولی کمکی هم به انتقال بار معنایی و مفهومی داستان نکرده است؛ این در حالی است که اگر تصاویر شادتر و متناسب با روحیه و سلیقۀ مخاطب کودک انتخاب و طراحی می‌شد، «رئیسعلی قهرمان» می‌توانست به یک کتاب تمام‌عیار و استاندارد کودک مبدل شود؛ چراکه طبق نظر صاحب‌نظران و کارشناسان فرهنگی، همواره بخشی از پیام داستان از طریق تصویر به کودک منتقل می‌شود. بنابراین بهتر این بود که تصویرهای شاد برای این کتاب که راوی سرگذشت یک قهرمان ملی و حماسه‌ساز تاریخی است، برگزیده می‌شد.
در پایان این نوشتار، یادآوری می‌شود کتاب کودک دارای مؤلفه‌های مهمی است که شامل سادگی بیان، طراحی هوشمندانه شخصیت داستان، انتخاب تصویرهای شاد و جذاب، متناسب با روحیه و نیاز کودک و حاوی درس و آموزش تعهد می‌شود. کتاب «رئیسعلی قهرمان» نوشته محمود حیدریه، نویسنده بوشهری (که در دانشگاه‌های بوشهر استاد دروس زبان خارجه است)، به استثنای تصاویر، بقیه مؤلفه‌های یک کتاب استاندارد کودک را داراست. در مجموع این کتاب؛ روایتی جذاب از استعمارستیزی بزرگمرد جنوب برای کودکان است که خواندن آن برای کودکان، توصیه می‌شود.
نظر شما