به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، اين اثر، حاصل سلسله درس‌هايي است كه تابستان 1386 از سوي نويسنده كتاب در حضور جمعي از خواهران طلبه حوزه‌هاي علميه شهرستان‌ها كه به عنوان اردوي زيارتي و علمي فرهنگي به قم مقدس آمده بودند، ايراد شد و با توجه به اهميت موضوع و پيشنهاد مكرر دانش‌پژوهان، اين مباحث توسط خود دانش‌پژوهان به رشته تحرير درآمد و پس از بازنگري مجدد و تنظيم و ويرايش، براي استفاده عموم به چاپ رسيد. 

كتاب حاضر از 9 فصل تشكيل شده است. فصل اول «صحابه مشترك» نام دارد كه خواننده را به شناخت از صحابي و مصداق آن كمك مي‌كند. 

علامه دهخدا در لغت‌نامه خود، ذيل كلمه «صحابي» مي‌نويسد: «صحابي کسانی هستند که درک حضور پیغمبر اسلام را کرده‌اند و در نفایس الفنون آمده است: صحابه به اعتبار سبقت اسلام و هجرت و وفور علم و فضیلت و کثرت ملازمت و روایت، و حضور در مقامات فاضله، دوازده طبقه‌اند.»

براساس مطالب كتاب، اهل سنت نظريه‌اي دارند كه بر اساس آن، همه صحابه را عادل مي‌دانند. از ديدگاه آنان، هركس پيامبر اكرم(ص) را ملاقات كرده، صحابي تلقي مي‌شود و داراي مصونيت است و عادل به شمار مي‌آيد. اما در اينجا سوالاتي وجود دارد كه بايد از برادران اهل سنت پرسيد نظير اين كه عدالت يعني چه؟ صحابي كيست؟ به چه كسي صحابي مي‌گويند؟ آيا همين كه شخصي پيامبر(ص) را ديد؛ صحابي به شمار مي‌آيد؟ پاسخ به اين سوال‌ها، محور نخست مباحث كتاب را تشكيل مي‌دهد.

در فصل دوم، نويسنده به «نقد صحابه» مي‌پردازد. نخستين موضوع اين فصل «تنفر معاويه از نقل حديث» نام دارد. در اين مبحث، عنوان مي‌شود كه دو سنخ صحابي وجود دارد؛ صحابي كه در برابر نص، اجتهاد مي‌كند و صحابي كه تعبد دارد. نويسنده در ادامه تاكيد مي‌كند كه طبق نقل تواريخ، همه صحابه تابع پيامبر اكرم(ص) نبوده‌اند. 

عنوان موضوع دوم اين فصل «نقشه ترور پيامبر(ص)» نام دارد كه توطئه كشتن پيامبر(ص) را بررسي كرده است. 

«صحابي ناشناخته» عنوان فصل سوم اين نوشتار است كه به جايگاه يكي از صحابه مشترك بين شيعه و سنت، يعني «عمرو بن حمق خزاعي» مي‌پردازد. 

فصل چهارم كتاب «رابطه اميرمومنان(ع) و صحابه» نامگذاري شده و دربردارنده موضوعات نظير ماجراي بيعت، فتنه‌ا‌نگيزي، نوع رابطه با خليفه سوم، جايگاه عايشه، جنگ‌ها و فتوحات و نسل‌كشي به نام اسلام است. 

نويسنده كتاب فصل پنجم كتاب با عنوان «نامگذاري و ازدواج‌ها» به داستان واهي «ازدواج خليفه با ام‌كلثوم» مي‌پردازد كه برخي از مورخين اين ازدواج را به عمربن خطاب با ام‌كلثوم فرزند حضرت علي(ع) نسبت داده‌اند كه اين موضوع از طرف وي مورد نقد قرار گرفته است.

در بخشي از اين اثر آمده است: «آيت‌الله وحيد از مرحوم آيت‌الله خويي نقل كرده كه خود از زبان وي شنيده كه گفته است: ازدواج ام‌كلثوم با عمر، از اباطيل و دروغ‌هاي تاريخ است، زيرا دلايل اثبات كننده آن وجود ندارد.»

«رابطه صحابه با يكديگر» عنوان فصل ششم اين كتاب است كه بحثي بسيار گسترده دارد. اين فصل دو مبحث رابطه همسران پيامبر(ص) و قاتلان عثمان را دربر مي‌گيرد. 

عنوان فصل هشتم كتاب نيز «راه راست» است. بر اساس مطالب اين فصل، هزار سال قبل، حاكم حسكاني حنفي در كتاب «شواهد التنزيل» سه جلدي خود، آيات مربوط به علي‌بن ابي‌طالب(ع) و فاطمه زهرا(س) و اهل‌بيت(ع) را جمع‌آوري كرده كه در مجموع  شامل 212 آيه و 1163 روايت مي‌شود و در ذيل هر آيه، روايات بيانگر آن آيه را آورده است. وي بحث خود را از سوره «حمد» آغاز كرده و به آيه «اهدنا الصراط المستقيم» اشاره مي‌كند كه منظور از كلمه مستقيم را علي‌بن ابي‌طالب مي‌داند و دلايلي را در اين زمينه نيز بيان مي‌كند. به اين ترتيب، وي هريك آياتي كه درباره فضايل اهل‌بيت(ع) وارد شده را آورده و دلايل خود را در اثبات ادعايش ابراز كرده است. 

عناوين اين فصل عبارتند از: «علي(ع)، صراط مستقيم»، «برترين انسان بعد از پيامبر(ص)»، «فقه علي(ع)»، «تبليغاتي خصمانه» و «اعتراضي بي‌جا». 

آخرين فصل اين اثر «درنگ در يك واقعيت» نام دارد كه به آيه تطهير، حديث كساء، پرسش با چهار مبنا و استمرار نبوت مي‌پردازد.
 
قرآن كريم، نهج‌البلاغه، ارشاد‌القلوب، اسدالغابة، اختصاص، احتجاج، اصابه، امالي، بحارالانوار، بشارت‌المصطفي، تاريخ دمشق، تاريخ بغداد، تهذيب‌الاحكام، سفينه‌البحار، سنن ترمذي، سنن ابي‌داود، سنن ابن ماجه، شواهد‌التنزيل، علل‌الشرايع، كافي و ده‌ها كتاب ديگر، از منابع مورد استفاده در تدوين اثرند. 

چاپ اول كتاب «شناخت صحابه» در شمارگان 3000 نسخه، 152 صفحه و بهاي 15000 ريال راهي بازار نشر شد.