دوشنبه ۱۱ خرداد ۱۳۸۸ - ۱۱:۴۶
پدر نسخه‌شناسي ايران در جست‌وجوی گمنامی

عضو گروه نسخه‌شناسي فرهنگستان هنر در نكوداشت انوار گفت: بي‌ترديد شخصيت علمي و اخلاقي استاد انوار الگويي برای نسل جوان بسيار ناياب است؛ چرا كه بايد آموخت اگرچه مي‌توان در همه علوم زمان دست داشت، اما بايد متواضع و خاشعانه در «جست‌وجوي گمنامی» بود. اين عنوان كتابي است كه درباره زندگي و آثار ايشان نگاشته شده است./

به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، فريبا افكاري عضو گروه نسخه‌شناسي فرهنگستان هنر در نكوداشت سيد عبدالله انوار گفت: تلاش‌هاي علمي استاد انوار شامل كتاب، مقالات، تصحيحات، سخنراني‌ها و آموزه‌هاي او درباره فرهنگ انديشمند ايراني، فهرست‌نگاري، نسخه‌شناسي، فلسفه، عرفان، ادبيات، موسيقي، فقه و اصول رياضيات، منطق، طب و بسياري موضوعات ديگر كه همگي منتشر شده است.

وي كه عصر يكشنبه (۱۰ خرداد) در مركز هنرپژوهي نقش جهان سخن مي‌گفت، به هفتمين آيين بزرگداشت حاميان نسخ خطي كشور اشاره كرد و گفت: افتخار برگزاری بزرگداشت استاد انوار در سال ۸۵ نصيب كتابخانه مجلس شوراي اسلامي شد. همچنین بخشي از مقالات و نگارش‌هاي استاد در قالب كتابي منتشر شد كه علاقه‌مندان مي‌توانند از آن بهره كافي ببرند.

دبير گروه نسخه‌شناسي فرهنگستان خاطرنشان كرد: استاد انوار تاكنون ۱۰ جلد فهرست نسخه‌هاي خطي فارسي و عربي كتابخانه ملي، چندين مقاله و ترجمه در حوزه نسخه‌شناسي، جلدسازي و فهرست‌نگاري را تدوين كرده و سال‌ها در لغتنامه دهخدا به همكاري با روانشاد محمد معين ادامه داد و تمامي حرف «خ» و يك جلد از حرف «كاف» را نگاشت. وي ۲۲ سال مسووليت بخش نسخه‌هاي خطي كتابخانه ملي را عهده‌دار بود. تسلط و علاقه وي به منطق و فلسفه موجب انتشار متن كتاب «اساس‌الاقتباس خواجه نصيرالدين طوسي» و تعليقه آن در ۲ جلد ديگر شد. اين تعليقه از همه مشكلات اين كتاب گره‌گشایی و اكثر مطالب آن را از طريق قواعد و منطق رياضي تحليل كرد.

وي افزود: انوار ۲۲ جلد كتاب شفاهي بوعلي سينا را به فارسي ترجمه و شرح كرد و آن را در بخش منطق و طبيعيات با اصل متن ارسطو به زبان انگليسي و فرانسه تطبيق داد كه نتيجه اين تطبيق تهيه فرهنگ اصطلاحات و لغات فلسفي كارآمدي به ۳ زبان عربي، انگليسي و فرانسه است. وی همچنين به تطبيق «هندسه شفا» با متن انگليسي هندسه اقليدس، متن بطليموس و «حساب شفا» پرداخت که نتیجه آن، متنی نيكو، پاکیزه و دربرگیرنده ضبط اختلاف آن نسخه‌ها با متون اصلی بود.

این كارشناس نسخه‌هاي خطي خاطرنشان كرد: از ديگر آثار علمي وي بايد به تصحيح «تاريخ جهانگشاي نادري»، شرح و توضيح «شرح حكمه‌الاشراق سهروردي»، رفع مشكلات «دانشنامه علايي» و شرح و توضيح سه اثر مهم اصول «فقه شيعي» از ميرزاي قمي، شيخ مرتضي انصاري و ملامحمد كاظم خراساني اشاره كرد.

وي افزود: استاد همچنين در مطالعه و تقويم اسناد و پژوهش‌هاي تاريخي صاحب‌نظر است و هم اكنون به همراه استاد ايرج افشار، مقوم و ارزياب اسناد در مركز اسناد ملي ايران است و با نظر ايشان سالانه تعداد زيادي اسناد خريداري و فهرست مي‌شوند. 

افكاري يادآور شد: انوار همچنين در نقد و بررسي كتاب در حوزه‌هاي مختلف نيز متخصص است و جزو كتابخوانان پرخوان به‌شمار مي‌آيد و تقريبا بيشتر كتاب‌هاي انتشار يافته در موضوعات سياست، فلسفه و تاريخ معاصر را مطالعه كرده و بر بيشتر آنها شرح و حاشيه نگاشته‌ است.

عضو گروه نسخه‌شناسي فرهنگستان هنر به ويژگي منحصر به فرد استاد اشاره كرد و گفت: از ويژگي‌هاي منحصر به فرد استاد مي‌بايست به حافظه بسيار قوي وي اشاره كرد كه به مدد آن توانسته سلسله مقالاتش را با عنوان «تهران‌شناسی» در «كتاب تهران» به چاپ برساند. وي با گنجاندن نقشه‌ها و اسناد تاريخي، باغ‌ها، خيابان‌ها و تاريخچه بسياري از محلات قديم تهران را با ذكر جزييات معرفی مي‌كند.

وي افزود: بينش سياسي و شناخت وقايع تاريخي و رجال عصر قاجار و پهلوي نيز از ديگر ويژگي‌هاي استاد انوار است. از آنجا كه وي در خانواده‌اي مذهبي و سياسي تربيت يافته و فرزند روانشاد سيد يعقوب انوار از وكلاي مجلس عصر مشروطه بوده، خود مشخصا شاهد بسياري از وقايع بوده و یا آنها را از زبان پدرش شنيده است. مخصوصا از تاريخ قاجار از حيث اجتماعي و رجالي آگاهي دارد؛ زيرا این تاریخ با سرگذشت خانواده خود وی مرتبط بوده است.

اين كارشناس نسخه‌هاي خطي يادآور شد: كتابخانه‌هاي ملك آستان قدس رضوي، كتابخانه ملي ايران، مركز اسناد و كتابخانه‌ تخصصي وزارت امور خارجه، خانه كتاب، بنياد ايرانشناسي، جشنواره‌هاي كتاب فصل و كتاب سال همگي از مشاوره‌ها و نظرات علمي استاد انوار در زمينه چاپ فهرست، ترجمه كتاب و مقالات، تقويم و شناسايي نسخه‌هاي خطي و اسناد بهره‌هاي فراوان برده‌اند. 

افکاری به فعالیت‌های فرهنگستان هنر اشاره كرد و گفت: در فرهنگستان هنر نيز استاد در برگزاری دو همايش بزرگ از سال ۱۳۸۵ تاكنون همكاري نزديك داشته‌‌؛ در دو گروه مكتب اصفهان و گروه نسخه‌‌شناسي مكتب شيراز كه من به عنوان دبير گروه در خدمت استاد انوار و استادان ديگر بودم بهره‌هاي فراوان از وي برده‌ام.

وي در پايان سخنانش گفت: استاد انوار هرگز از علم و دانش بازنشسته نشده و هم‌چنان به تحقيق و پژوهش مشغول است و در منزل خود به تدريس موسيقي کبیر فارابي، رسالات قطب‌الدين شيرازي، فقه، شرح مكاسب و نسخه‌شناسي مي‌پردازد.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها

اخبار مرتبط