به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، مراسم رونمايي از كتاب «توسعه اقتصادي و برنامه‌ريزي» تاليف دكتر بهنام ملكي، عصر روز دوشنبه (26 مرداد ماه) در سراي دايمي اهل قلم برگزار شد. اين كتاب به مباحثي چون مشخصه‌هاي بنيادين كشورهاي توسعه نيافته، علل عقب‌ماندگي اقتصادي و توسعه‌نيافتگي، تئوري‌هاي رشد و توسعه اقتصادي، فقر توزيع درآمد و توسعه اقتصادي و جمعيت و توسعه مي‌پردازد.

در اين مراسم كه سازمان انتشارات جهاد دانشگاهي و كانون دانش‌آموختگان اقتصاد اجراي آن را به عهده داشت، اساتيد اقتصاد به تحليل و نقد و بررسي كتاب «توسعه اقتصادي و برنامه‌ريزي» پرداختند. در ابتداي نشست بهنام ملكي نويسنده كتاب بخش‌هاي مختلف كتاب را براي حاضران در جلسه معرفي كرد و دكتر محمد سلگي رئيس سازمان انتشارات جهاد دانشگاهي درباره فعاليت‌هاي سازمان سخن گفت.

سپس دكتر كاوه سرمست رئيس هيأت مديره كانون دانش‌آموختگان اقتصاد گفت: منابع علمي، تحرير و تأليف كتاب‌هاي توسعه اقتصادي در سطح بسيار پاييني قرار دارد و انتشار اين كتاب بسيار ارزشمند است.

وي در ادامه سخنانش خاطرنشان كرد:‌ كتاب «توسعه اقتصادي و برنامه‌ريزي» ويژگي‌هاي مهمي دارد زيرا تمام مباحث توسعه را مطرح كرده و براي كساني كه مي‌خواهند با مباحث توسعه اقتصادي آشنا شوند سودمند است.

سرمست يادآور شد: در تمام كتاب‌ها تعاريف توسعه كم و بيش مشابه هم هستند و در اين كتاب علم توسعه اقتصادي از جنبه‌هاي مختلف اقتصادي بيان شده است و مخاطبان و علاقه‌مندان علم اقتصاد مي‌توانند از تعاريف مختلف اين كتاب بهره ببرند.

وي به توسعه اقتصادي در كشورهاي مختلف اشاره كرد و گفت: توسعه مخصوص كشورهاي در حال توسعه يا توسعه نيافته نيست و همه كشورها دغدغه توسعه دارند. حتي كشوري مانند آمريكا كه توسعه‌ يافته‌ترين كشور جهان است وزارتخانه‌اي به نام توسعه اقتصادي دارد.

اين اقتصاد دان خاطرنشان كرد: مي‌توانيم توسعه را تجزيه و تحليل ملت‌ها مطرح كنيم. نويسنده در اين كتاب گه گاه و پراكنده ديدگاه‌هاي خود را مطرح كرده‌اند ولي بر مشكلات اقتصادي ايران متمركز نشده‌اند. نكته‌هاي پراكنده ناكافي بوده زيرا ما بايد با مشكلات اقتصادي ايران آشنا شويم.

وي افزود: ما برنامه‌اي براي توسعه اقتصادي نداريم و اين مسأله مسير و فرايندي ندارد. يكي از بحث‌هايي كه در تمام كتاب‌هاي توسعه موجود است بحث رويكردهاي متدلوژيك است كه در اين كتاب بر اين مسأله بحث نشده است. هنگامي كه ما به توسعه اشاره مي‌كنيم بايد چارچوب سيستم آن را دريابيم.

اين استاد دانشگاه يادآور شد: رشد يكي از منابع توسعه اقتصادي است، ما بايد با ابزار و وسايل و واسطه‌هاي توليدي رشد يافته مواجه باشيم و اختلاف آن را با توسعه بيان كنيم. ويژگي‌هاي توسعه اقتصادي از نيازهاي اساسي جامعه محسوب مي‌شود. رشد قيمت، بيكاري، محيط زيست، ساختار تجاري و... واژ‌هايي هستند كه آن را در كتاب ملكي مي‌بينيم.

وي به زبان كتاب اشاره كرد و گفت: زبان كتاب «توسعه اقتصادي و برنامه‌ريزي» خوب و روان و قابل درك است. ما با كتاب‌هاي تخصصي روبرو مي‌شويم كه خواندن كتاب را مشكل مي‌كند، اين كتاب زبان خوبي دارد و پيچيده نيست.

بيشتر كتاب‌هاي توسعه اقتصادي ترجمه است
سپس دكتر نادر مهرگان عضو هيأت علمي دانشگاه تربيت مدرس سخنان خود را درباره آشنايي با دكتر ملكي آغاز كرد و گفت: تلاش‌ 30 ساله دكتر ملكي در قالب يك كتاب ارايه شده است و مي‌تواند براي دانشجويان علم اقتصاد مفيد باشد.

اين استاد دانشگاه در ادامه سخنانش به اقتصاد كتاب نيز اشاره كرد و گفت: از اقتصاد كتاب گفتن يأس‌آور است. نويسنده انگليسي زبان نگران مسايل مالي انتشار كتاب نيست ولي در ايران كه فارسي زبانيم حتي دانشجويان كتاب‌هاي درسي را خريداري نمي‌كنند.

وي افزود: «جی کی رولينگ» نويسنده كتاب هري پاتر ثروتمندترين نويسنده انگليسي است زيرا اگر در كشورهاي انگليسي روي كتاب سرمايه‌گذاري كنيم مي‌توانيم به سرمايه مناسبي دست يابيم. سياست‌هايي كه در زمينه اقتصاد مطرح مي‌شود نگران كننده نيست زيرا توليد كننده كتاب از ماليات معاف است.

نويسنده كتاب «اقتصاد خرد و كلان» يادآور شد: در چنين شرايطي نوشتن كتاب بسيار دشوار است. تمام كتاب‌هاي منتشره در ايران در بخش ترجمه قرار مي‌گيرد. كشوري كه از ابتدا فرهنگ‌ساز تمدن بوده امروزه توليد علم ندارد و انتشار كتاب‌هاي تأليفي و علمي بسيار ضعيف شده است.

وي افزود: فرهنگ نقش بسيار اساسي دارد، فرهنگ در نگرش رهايي بخش نه به عنوان ابزار بلكه به عنوان هدف مورد بررسي قرار مي‌گيرد. همچنين برداشت توسعه اقتصادي صرفا مادي نيست و تأمين نيازهاي مادي بايد بتواند فرد را به شكوفايي برساند.

مهرگان به ويژگي‌هاي اصلي كتاب اشاره كرد و گفت: در كتاب «توسعه اقتصادي و برنامه‌ريزي» بيشتر مباحث آن برداشت رهايي بخش است كه به مفاهيم و مباحث فرهنگي اشاره و ديدگاه‌هاي خود را عنوان كرده است. اميدوارم كه در آينده شاهد مطالب بيشتري در اين باره باشيم.

شعر و شاعري ضد توسعه اقتصادي است!
سپس دكتر افشين حيدريان عضو هيأت علمي كانون دانش‌آموختگان اقتصاد گفت: در اين كتاب تعريف خوبي از توسعه اقتصادي ارايه شده ولي توسعه سياسي بسيار كم بحث شده است. همچنين بايد از صنايع پيشتاز ياد مي‌شد كه توسط چه معياري تعيين مي‌شود؟

وي افزود: توسعه فرهنگي و اجتماعي پايه اقتصاد سياسي است و اگر معني توسعه فرهنگي و اجتماعي را ندانيم با مشكلات بسياري همراه خواهيم بود. در اين 30 سال شاهد اين مسأله هستيم كه اكثر كتاب‌هاي توسعه يكسان هستند يعني هيچگونه پيشرفتي درباره توسعه در اين 30 سال وجود نداشته است!

حيدريان به صنايع بومي اشاره كرد و گفت: عدم اشاره به صنايع بومي در اين كتاب مشاهده مي‌‌شود، صنايع بومي از نظر ميزان كار مي‌تواند كارآفرين باشد و نقش بسيار شاياني در توسعه اقتصادي به همراه دارد. نقش دولت نيز بسيار مهم است زيرا دولت نماينده مردم در امور محسوب مي‌شود. به همين دليل دولت‌هاي توتاليته و تماميت‌خواه خود را بي‌نياز از پاسخ‌گويي به مردم مي‌دانند.

استاد روابط بين‌الملل دانشكده علوم سياسي دانشگاه تهران خاطرنشان كرد: چه عواملي باعث شد كه شرق از غرب عقب بيفتد و چگونه بايد اين كمبود را جبران كرد؟ در بخشي از كتاب گفته شده كه شعر و شاعري ضد توسعه اقتصادي است ولي اين مسأله نمي‌تواند در توسعه اقتصادي اثرگذار باشد.

دكتر بهنام ملكي در پاسخ به اين سوالي كه شعر و شاعري ضد توسعه اقتصادي است گفت: ما در جامعه‌اي زندگي مي‌كنيم كه برخي از اشعار، توسعه يافتگي را به همراه ندارد. يكي از سخنان سعدي كه مي‌گويد: «برو كار مي‌كن مگو چيست كار» پند و اندرزي حكيمانه را به دنبال دارد ولي برخي از مسلك‌ها كه با ماديات كاري ندارند نيز نمي‌تواند رشد اقتصادي را به دنبال داشته باشد.

در پايان نشست نيز فرصتي كوتاه را به پرسش و پاسخ اختصاص دادند و حاضران در جسله پرسش‌هاي خود را با نويسنده كتاب در ميان گذاشتند. دكتر جواد باستاني‌كيا رئيس كانون دانش‌آموختگان اقتصاد نيز كتاب «توسعه اقتصادي و برنامه‌ريزي» را به خبرنگاران و روزنامه‌نگاران حاضر در جلسه پيشكش كرد.