سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - نجمه اشرفی: انجمن داستانی کلمه حوزه هنری فارس پس از سه سال سکون با حضور میثم محمدی فعالیت را از سرگرفت.

میثم محمدی در نشست نویسندگان جوان با موضوع افق نویسندگی در شیراز که در آستانه آغاز هفته کتاب و کتابخوانی برگزار شده بود، گفت: قرار است در افق کار با همکاری استاد بیژن کیا به مدرسه داستان کلمه برسیم.

استاد کیا در این چند سال دست خیلی از جوانان مستعد شهر را گرفت و رویش های ادبیاتی جدیدی در این شهر شکل داد.

این نویسنده توانا تصریح کرد: ما از همکاران مان در حوزه هنری قول گرفتیم که انجمن داستان حوزه هنری تولید محور پیش برود. همانطور که بصورت مردمی و مستقل در سالهای اخیر در کنار فعالیتهای آموزشی تولیدات باکیفیت و بهنگام داستانی داشتیم که در محافل ادبی کشور مانند جایزه جلال، جشنواره ملی جهادگران و نمایشگاه بین المللی کتاب تهران دیده شد؛ در این انجمن هم علاوه بر تولید، قراراست پرورش نسل جدید را شاهد باشیم. مامعتقدیم این مسیر لازم است ادامه یابد.

فقدان جامعه ادبیات داستانی ما را رنج می‌دهد

بیژن‌کیا نیز فعالیت مجدد انجمن داستانی کلمه را به فال نیک گرفت و گفت: چند سالی بود در شهر شیراز که در زمینه ادبیات داستانی حرف برای گفتن داشته، رویش جدید نداشتیم. باید دلایل و ریشه های این معضل را ببینیم تا بتوانیم برای آن کاری کنیم.

این نویسنده و کارشناس فرهنگی یادآور شد: البته ما صرفاً به تربیت نویسنده نیاز نداریم، بلکه باید دقت شود که ما احتیاج به منتقد و مترجم و مدرس داستان نویسی هم داریم.

ما باید تیم تولید داشته باشیم اما مجامع آکادمیک خیلی به این جاهای خالی توجهی ندارند. بنابراین این معضل همچنان به قوت خود باقی می‌ماند.

کیا تصریح کرد: چیزی که فقدانش ما را رنج می‌دهد، جامعه ادبیات داستانی است.ما افراد را تک به تک داریم ولی جامعه نشدند.باید آسیب شناسی کنیم که چرا این اتفاق نیفتاده؟

این مدرس خوش ذوق داستان و ادبیات، تولید و آموزش و پژوهش و فعالیت های تحلیلی و ترویجی را از شاخص های اثر گذاری عامل های ادبیات داستانی برشمرد و گفت: عاملیت ادبیات داستانی یعنی فرد یا نهاد دولتی و غیر دولتی که روی ادبیات اثر بگذارد. ما بیش از ده نهاد دولتی داریم که در این حوزه ها وظیفه مشخص دارند اما با فعالیت های موقت و مقطعی از وظایف عبور کردند و به شکل گیری جامعه ادبیات داستانی نرسیدند.

کیا در ادامه به وضعیت برخی نهادهای متولی در حوزه های یادشده پرداخت و گفت: در برخی نهادهای متولی آموزش ها بسیار پراکنده و سلیقه ای است‌. متاسفانه همسان سازی آموزش در استان وجود ندارد. نهادهای فرهنگی ما انجمن های درون استانی و شهرستانی دارند ولی انسجام آموزشی ندارند. در این شرایط قدرت مقایسه و تحلیل و بررسی را ازدست می‌دهیم.فعالیتهای پژوهشی هم حداقلی و مقطعی است و انسجام‌لازم را ندارد. وی با اشاره به ترافیک برنامه های فرهنگی مثلاً در هفته کتاب یا مناسبت‌های مشابه ابراز داشت: برخی نهادهای متولی که اصلاً تقویم برنامه و جشنواره ندارند، برخی هم اگر مناسبت تقویمی یا هفته خاصی باشد، چندین برنامه نقد دارند، پس از آن نقد و تحلیل تعطیل است.

ترافیک برنامه‌های مناسبتی داریم اما نقشه راه نداریم

این فعال فرهنگی ابراز داشت: متاسفانه ما با یک ترافیک برنامه‌ای در بعضی مناسبتها مثل همین هفته کتاب روبرو هستیم و بعد از آن ناگهان همه چیز فراموش می‌شود. این یک آسیب جدی است که یک روال مستمر و با برنامه ریزی نداریم. اگر این روال ایجاد شود، گفتمان سازی رخ می‌دهد، اما در حال حاضر نقشه راه نداریم.

کیا با اشاره به کاهش تولیدات قابل دفاع در برخی نهادهای متولی خاطرنشان کرد: برخی نهادهایی که موظف به تولید هستند تولید دارند اما بصورت سینوسی. قدرت چانه زنی شیراز هم نسبت به مرکز خیلی زیاد نیست واین مورد گاهی تولید اثر را تا سالها به تعویق می اندازد. از طرف دیگر تولید زیاد در مقطع کوتاه و مناسبتی هم حمایت از تولید مثل جلسات رونمایی و نقد و توزیع را دچار اختلال می‌کند.

وی تاکید کرد: وقتی برنامه مدون میان مدت و بلند مدت نداریم استعدادها بین نهادهای متولی سرگردان می‌شوند و گاهی ممکن است دچار فرسودگی شوند. چون نمی‌توانند در شهر و دیار خود در مسیر حرفه ای از نقطه A به B برسند.

این کارشناس فرهنگی اظهار داشت: در بعضی نهادی های متولی نیز شاهد تولید سلیقه ای و محدود و بدون فضای مناسب برای توزیع و بازخورد گیری از مخاطب هستیم که چرخه تولید را مختل می‌کند. کتابها در انبارها دپو می‌شود ولی بستری برای توزیع و به مصرف رساندن مخاطب وجود ندارد.

کیا با اشاره به نقش دانشگاه در رشد ادبیات اذعان داشت: از دانشگاه نسل سه و چهار انتظار می‌رود که در عرصه ادبیات تولید داشته باشند ولی متاسفانه تولیدرمان و داستان دانشگاه ها در حد صفر است در حالی که دانشگاه باید پیشران اجتماعی باشد. اجتماع را حرکت دهد به همین خاطر باید نمونه خوب داشته باشد و وارد زیست بوم کسب و کار شود. اما دانشگاه ما با وجود زیرساخت های نسل چهار مثل مرکز نوآوری عملکردی مثل دانشگاه نسل دو بروز می‌دهد.

دانشگاه ما از سطح دو گام بلند به سمت سطح چهار برداشته اما سطح سه که تاثیر گذاری اجتماعی است را نادیده گرفتیم.

وی ادامه داد: دانشگاه احساس نیاز نمی‌کند که باهنرمندان شهر ارتباط بگیرد و توان ادبی شهر را بشناسد اینها دردآور است.

به گفتگو بین نویسنده، شاعر، منتقد، مترجم و فیلمنامه نویس نیازمندیم

کیا یکی دیگر از تبعات فقدان وحدت رویه را نبود ارتباطات میان دستگاهی برشمرد و گفت: مثلاً نهادهای متولی که در حوزه کودک و نوجوان وظیفه دارند با نهادهای متولی رده سنی بزرگسال ارتباطات میان دستگاهی ندارند و در رده‌های سنی حساس استعدادهای داستانی ما یتیم می‌شوند. یا نهایتاً شخص محور با یک انجمن کوچک و فرهنگسرای کوچک وصل می‌شوند تا قدرت بقا پیدا کنند.. نهادهای خصوصی هم داریم اما چون برای بقا مجبورند عواید اقتصادی داشته باشند تأثیرگذاری آنها کاهش می‌یابد.

کیا با اشاره به تولیدات متعدد داستانی گروه‌های مردمی در سال‌های اخیر خاطرنشان کرد: در این شرایط گروه های مردمی توانستند برای برون رفت از این وضعیت مدل ارائه کنند و چرخه تولید را تا حدی به ریل مطلوب برگردانند. این مدل‌ها می‌تواند به الگویی برسد که به رفع معضلات موجود کمک کند.

وی ادامه داد: عاملیت فردی هم یک مدلی است که در شیراز شاهد آن هستیم، مثلاً در حوزه داستان اشخاصی مثل ابوتراب خسروی یا اکبر صحرایی را داریم. اما مشکلی که در این ساختار وجود دارد فضای کاریزماتیک است. شما فقط یک نفر را داری که به آن اقتدا کنی. او هم مجبور است در نقش کاریزماتیک خود بماند یک دیکتاتوری دو طرفه به وجود می آید و به کلیت فضا و عدالت فرهنگی اجتماعی صدمه می‌زند.

به گزارش ایبنا، کیا در پایان آسیب شناسی وضع موجود تاکید داشت: در این شرایط ما دو راه داریم. یا همین مسیرها را ادامه دهیم و نتیجه هم خیلی تغییری ندارد، یا اینکه کلیشه های ذهنی خود را پاک کنیم و از الگوی جدیدتری مبتنی بر کار گروهی استفاده کنیم.

تلاش ما این است که در حین فعالیت آموزشی تاثیر گذاری اجتماعی در کنار تولید محصول و پرورش نیرو داشته باشیم.

برای این تاثیر گذاری به شکل گیری گفتگو بین اقشار مختلف نویسنده و شاعر و فیلنامه نویس و منقد و مترجم و… نیاز داریم.