به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، آیین سی‌امین جشنواره ملی کتاب سال دانشجویی با حضور حسن مسلمی نائینی، حجت‌الاسلام مرعشی نجفی، عبدالرضا سیف، رئیس دانشکده ادبیات، علیرضا کلانتر مهرجردی، معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی، حامد علی‌اکبرزاده، رئیس سازمان ترویج مطالعه و نشر جهاد دانشگاهی، حجت‌الاسلام سیدمحمود مرعشی نجفی، محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی، علی رمضانی، مدیر عامل خانه کتاب و ادبیات ایران و مجید عباسی، نماینده گروه‌های داوری دوشنبه (۲۹ آبان‌ماه) در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران برگزار شد.در این مراسم ۵ اثر به‌عنوان برگزیده و ۱۱ اثر شایسته تقدیر معرفی شدند و از استادان برگزیده در حوزه تألیف تجلیل شد.

تلاش بر این بود که داوری آثار عادلانه و شفاف باشد

عباسی، نماینده گروه‌های داوری درباره فرآیند داوری این دوره از جشنواره گفت: یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های جشنواره کتاب دانشجویی جهاد دانشگاهی این است که آثار تخصصی در گروه‌ها داوری می‌شود. آثار غربالگری شدند و برای داوران متخصص و منصف و عادل ارسال شد. برای جشنواره‌ای با این سابقه، انتخاب داور راحت نیست؛ به‌عنوان کسی که مسئولیت گروه‌ها را داشتیم تلاش کردیم بهترین داورها انتخاب شوند. به‌دلیل تجربه زیادی که در ادوار مختلف جشنواره وجود داشت همه مراحل با نظم خاصی پیش رفت. داوری‌ها شفاف و مشخص بود تا جای اعتراضی نباشد. تمام تلاش این بود، داوری‌ها عادلانه و شفاف باشد؛ این را می‌دانیم گاهی داوری ناعادلانه در سرنوشت کسی تأثیر بگذارد.

وی با تأکید بر دشواری تألیف کتاب افزود: متأسفانه در نظام آموزش عالی، مقاله پژوهشی از قبیل مقالات ISI برای دانشجویان نسبت به کتاب، اهمیت بیشتری دارد، رویکردی که معضل جامعه دانشگاهی محسوب می‌شود. مقام معظم رهبری در این خصوص به‌درستی اشاره کردند که امتیازات «وتویی» باید کاهش پیدا کند و به‌جای آن کتاب رایج شود. کسی که کتاب می‌نویسد خون دل می‌خورد و سال‌ها وقت می‌گذارد تا دانسته‌های خود را مکتوب درآورد. این موضوع باید در نظام آموزش عالی حل شود. جشنواره کتاب سال دانشجویی، زمینه را برای رشد دانشجویان فراهم و به افزایش اهمیت نگارش کتاب در نظام آموزش عالی کمک می‌کند.

کتاب سال دانشجویی؛ قدیمی‌ترین برنامه فرهنگی دانشگاهی است

در بخش دیگر این مراسم حامد علی‌اکبرزاده، رئیس سازمان ترویج مطالعه و نشر جهاد دانشگاهی گفت: زحمات این دوره بر عهده همکاران در سازمان جهاد دانشگاهی است. این جشنواره قدیمی‌ترین برنامه فرهنگی است که در دانشگاه‌ها برگزار می‌شود. بیش از ۲۰ متخصص و ۲۸ گروه داوری، جزئیات کامل آثار را بررسی کردند.

وی با اشاره به هفته کتاب و کتابخوانی افزود: کتاب، مهم‌ترین حوزه کار فرهنگی و مهم‌ترین شاخص برای بررسی وضعیت فرهنگی جامعه و ارزشمندترین محصول فرهنگی است. خدا را شاکریم که بخش قابل توجهی از استادان برتر کشور، کتاب‌های خود را در سازمان جهاد دانشگاهی منتشر کردند.

رئیس سازمان ترویج مطالعه و نشر جهاد دانشگاهی درباره برگزاری جشنواره کتاب سال دانشجویی گفت: استمرار این جشنواره در سال‌های آتی نیاز به حمایت دارد. این برنامه در این سال‌ها ۳۰ دوره برگزار شده و نیازمند حمایت بیرونی است؛ در بخش حمایت، مشکلاتی وجود دارد. در بحث شناسایی برگزیدگان، دوستان در جهاد دانشگاهی وظیفه خود را به خوبی انجام دادند. حدود ۲ هزار نفر برگزیده در ادوار مختلف این جشنواره شناسایی شدند. دستگاه‌های دیگر باید حمایت کنند و برای برگزیدگان این جشنواره‌ها در «جشنواره ملی دانشجویی نمونه کشوری» امتیاز در نظر بگیرند. در چند دوره اخیر این حمایت‌ها کمتر شده و می‌دانیم همه نهادها مشکلاتی دارند اما انتظار می‌رود به شأن این برنامه بیشتر توجه شود.

وی افزود: در این دوره به‌طور کلی ۵۵۴ اثر دریافت کردیم؛ در بخش کتاب‌های علوم‌انسانی ۳۰۱ اثر در بخش کتاب‌های پزشکی ۱۰۶ اثر و در بخش علوم‌پایه ۲۵ اثر داوری شد. ۴۷ درصد این آثار ترجمه بود و ۵۳ درصد آثار تألیفی بودند.

به عشق دانشجویان در برنامه‌های فرهنگی شرکت می‌کنم

حجت‌الاسلام سیدمحمود مرعشی نجفی با تأکید بر ضرورت بهبود وضعیت کتابخوانی و حمایت از ناشران و کتابفروشان گفت: «الکتابُ بساتین‌العلما». کتاب و مطالعه در سال‌های اخیر کم‌رنگ شده و بسیاری از استادان و فروشندگان کتاب، کار خود را تحویل داده‌اند و می‌گویند «در ماه یکی دو کتاب بیشتر نمی‌فروشیم» این موضوع به افزایش استفاده از فناوری و موبایل برمی‌گردد. یکی از استادان در آمریکا مقاله‌ای داشت که در آن گفته شده بود، کار زیاد با رایانه موجب تنبلی مغز و در نهایت فرد دچار آلزایمر و از کار افتادگی مغز می‌شود.

حجت‌الاسلام سیدمحمود مرعشی نجفی افزود: پدرم رحمه‌الله در خانواده علمی بزرگی متولد شد. ایشان می‌گفت «نمایندگان استعمارگر انگلیس کتاب‌های شیعه را به انگلیس می‌فرستادند. با خود فکر کردم مگر اینها مسیحی نیستند، چرا باید کتاب‌های شیعه بخوانند؟ و چه دلیل واضح‌تر از اینکه آن‌ها می‌خواستند ما را از فرهنگ تهی کنند» بارها از پدرم شنیدم، از وعده غذایی خود کم و هزینه آن را صرف خرید کتاب می‌کرد. او از دو قفسه کتاب شروع کرد و مرا نیز با کتاب‌های خود آشنا کرد. انواع کتاب و خط و نسخه‌شناسی را از ایشان یاد گرفتم و از همان سنین ۱۵ سالگی، شروع به جمع‌آوری نسخه‌های خطی کردم.

حجت‌الاسلام مرعشی‌نجفی ادامه داد: امروز این کتابخانه ۸۵ هزار نسخه خطی دارد که ۵۸ درصد آن به زبان عربی و ۳۵ درصد آن فارسی و زبان‌های دیگر است؛ به‌گفته یونسکو این کتابخانه بزرگ‌ترین کتابخانه شیعه است که به‌همت یک روحانی شیعه و بدون کمک‌های دولتی اداره و در زمره کتابخانه‌های بزرگ دنیا قرار دارد.

این خادم کتاب با اشاره به میزان مراجعه کتابخانه مرعشی نجفی گفت: روزی ۳ هزار نفر به کتابخانه مراجعه می‌کنند. برای ایشان به پاس مقامی که داشتند و زحماتی که کشیدند کنار ضریح حضرت معصومه (س) قبری در نظر گرفته شده بود اما او وصیت کرد که همه جای زمین قم متبرک است اما دلم می‌خواهد در راهروی ورودی کتابخانه‌ام و زیر پای افرادی که برای علوم آل‌محمد به کتابخانه مراجعه می‌کنند دفن شوم و خاک پای آن‌ها سرمه چشمم باشد. مراجعه‌کنندگان خارجی نیز از این موضوع تعجب می‌کردند. مهمانان خارجی در این کتابخانه بیشتر از مهمانان داخلی است و بیشتر سفیران کشورهای مختلف به این کتابخانه مراجعه می‌کنند؛ به برنامه‌های فرهنگی علاقه دارم و با اینکه برایم سخت است اما به عشق دانشجویان در این مراسم حاضر می‌شوم.

جهاد دانشگاهی تاکنون بیش از ۱۱ هزار جلد کتاب منتشر کرده است

حسن مسلمی نائینی، رئیس سازمان جهاد دانشگاهی نیز در این مراسم ضمن تبریک هفته کتاب و کتابخوانی گفت: همان‌طور که حجت‌الاسلام مرعشی‌نجفی گفتند «کتاب بوستان دانشمندان است». سالروز ولادت حضرت زینب (س) را داشتیم که به عقیله بنی‌هاشم معروف هستند یعنی کسی که عقل کل است. ایشان کار بزرگی کردند و اگر حضرت زینب (س) نبود اسلام وجود نداشت.

وی افزود: به خاطر دارم سال ۶۲ که دانشجو بودم، کیفیت کتاب‌ها پایین بود و اکثراً کتاب‌ها را کپی می‌کردند. نخستین نهادی که کتاب را به نحو زیبا برای دانشجویان چاپ کرد، انتشارات جهاد دانشگاهی بود که تاکنون بیش از ۱۱ هزار جلد کتاب انتشار داده که اکثر آن‌ها را استادان دانشگاه‌ها تالیف کرده‌اند. باید خدا رو شکر کرد، پیامبری داریم که معجزه‌اش کتاب است و مطالعه در دین اسلام اهمیت دارد. امیدوارم برگزاری چنین برنامه‌هایی مشوقی برای مطالعه کتاب و کتابخوانی بیشتر شود. امیدواریم نهادهایی که به این حوزه کمک می‌کنند این نهاد را بیشتر دریابند تا سال‌های آینده جشنواره بهتری برگزار شود.

رویکرد این جشنواره ترویج کتاب است

سیدمجید امامی، دبیر شورای فرهنگ عمومی نیز در این مراسم گفت: یکی از کارهای بزرگی که از سال گذشته تا امسال انجام شد این است که مصوبه «نهضت مطالعه مفید» که مربوط به اواخر دهه ۸۰ بود به‌روز شد و تحولاتی جدی با عنوان «سند ملی خواندن» به تصویب شورای فرهنگ عمومی رسید. دوستان زیادی به‌ویژه نهاد کتابخانه‌های عمومی در این موضوع همکاری کردند. در سند ملی خواندن بعد از تعریف علمی و به‌روزی از مفهوم خواندن که فراتر از کتاب است، به‌طور مشخص در حوزه ترویج و عمومی‌سازی و دسترس‌پذیری، پژوهش، آموزش و حمایت از مروجان کتاب، دستورالعمل‌های دقیقی آمده که امیدوارم بتوانیم پیگیری کنیم؛ به‌عنوان مثال در حوزه ترویج، الزام شده است که شهرداری‌ها ۳ درصد از فضایی تبلیغاتی محیطی شهر را در اختیار معرفی کتاب قرار دهند، که امیدواریم در شورای شهر هم به تصویب برسد.

وی افزود: گرانی کتاب عوامل مختلفی دارد اما یکی از دلایلش این است که نرخ بهره‌وری تولید در کتاب ضعیف است. مطالعه بیشتر، رونق صنعت نشر را به‌دنبال دارد و در صنعت نشر اثرگذار است. رویکرد این جشنواره، ترویج کتاب است. اگر امروز دانشجو کمتر کتاب می‌خواند ثمره آن را در در سال‌های آینده در نظام فرهنگی و کارشناسی کشور خواهیم دید و این زنگ خطری است؛ چراکه دانشجویان ساعت‌ها وقت برای بازی و تماشای تلویزیون می‌گذارند، اما زمانی برای مطالعه منابع نزدیک رشته تحصیلی را نیز ندارند؛ بنابراین باید جهاد دانشگاهی را کمک کنیم تا فرهنگ کتاب‌خوانی در دانشگاه‌ها را تقویت شود.

جوانان امروز به شخصیت‌هایی مانند آیت‌الاعظمی مرعشی‌نجفی نیاز دارند

حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفی رستمی، رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها نیز در این مراسم گفت: یکی از حوزه‌های زمین‌مانده که در جهاد دانشگاهی به آن اهتمام دارند حوزه کتاب دانشجویی و توجه به نویسندگان این حوزه است. نگرانی که برای سرانه مطالعه وجود دارد جدی است و هر مسیر و ابزاری که کمک کند دوباره این انس برقرار شود، اقدام خیری است و باید دست عاملان آن را بوسید.

وی افزود: شخصیت آیت العظمی مرعشی نجفی، شخصیتی است که جوانان، امروز به آن نیاز دارند؛ کسی که حتی دکمه خارجی هم استفاده نمی‌کرد و مراقب جریان حاکمیت استعمار بود، به خاطر نسخه‌های خطی که انگلیسی‌ها در حال خرید آن بودند به زندان رفت و جلوی انگلیسی‌ها ایستاد. ابعاد مختلف زندگی ایشان الگوی کامل وطن‌پرستی، انسان‌دوستی و سعه‌صدر است که در کنار آن علم و فضل و مراقبت‌های دینی خود را داشتند. مردم را برای نماز طولانی معطل نمی‌کردند. گاهی کتاب را به قیمت دو سال نماز و روزه استیجاری خریداری می‌کرد؛ درحالی که ساعت‌ها غذایی برای خوردن نداشت. نگران آثار و کتاب‌های میراث ایران و اسلام بود که دست بیگانگان نیفتد. کتاب با این ملالت‌ها به ما رسیده است و امیدواریم کسانی که این روزها راه ایشان را ادامه می‌دهند برای ادامه مسیر انگیزه پیدا کنند.

به گزارش ایبنا؛ در بخش تقدیر از استادان مولف، از محمد وشگانی، برای کتاب «ایمونولوژی» و استاد علوم پزشکی تهران، بیژن طائری، استاد دانشگاه صنعتی اصفهان برای کتاب «معادلات دیفرانسیل»، شهلا شادزی، استاد دانشگاه اصفهان برای کتاب «قارچ‌شناسی پزشکی» و استاد حجت‌الاسلام سیدمحمود مرعشی‌نجفی به‌عنوان «خادم کتاب» تقدیر شد.

علاوه‌بر این جایزه «مروج کتاب» به حمیدرضا شربتیان، مدیرعامل موسسه نوار اهدا شد.

در بخش ناشران برگزیده از علی‌اکبر تورانیان، مدیرمسئول انتشارات شهرآب، محمدعلی حیدری، مدیرمسئول انتشارات حیدری، سیدامین امامی‌زاده، مدیرمسئول انتشارات رویان‌پژوه تقدیر شد.

در بخش شایستگان تقدیر نیز از راهله جهانبانی برای کتاب «بیولوژی کمپیل»، مرضیه کارگر جهرمی برای کتاب «تمرین، تکلیف و تفکر انتقادی در کارآموزی مهارت‌های بالینی پرستاری»، نسرین اکبری برای کتاب «به‌نژادی مولکولی برای بهبود تحمل شوری در گیاهان»، فلورا فرخی برای کتاب «اصول و مبانی تجهیزات فرآوری مواد غذایی»، قاسم محمدزاده برای کتاب «لیگنین؛ بیوسنتر و تحول برای کاربردهای صنعتی»، رضا فریدزاده برای کتاب «واکاوی نهادی زیست‌بوم کارآفرینی دانشگاهی»، علی آزادی احمدآبادی برای کتاب «جامعه شبکه‌ای؛ ابعاد اجتماعی رسانه‌های نوین»، سیامک پاکباز برای کتاب «شرح قانون مدنی فرانسه»، ایمان عباس‌نژاد برای کتاب «اخلاق شناسی‌نوین»، ابوالفضل قربانی برای کتاب «تحول‌پذیری یک مکان» و محمد وجدانی برای کتاب «فرهنگ، رشد و سیاست اقتصادی» تقدیر شد.

در بخش برگزیدگان نیز محمدصابر قادریان برای کتاب «پرسش و پاسخ در MRI پایه»، عادل میرزایی‌زاده برای کتاب «سم‌شناسی مواد غذایی»، کیوان کیومرثی برای کتاب «تکنولوژی باتری از اصول و مواد و قطعات»، محمد کشاورز، برای کتاب «دلشوره‌های یک پیرمرد»، محمد حکم‌آبادی برای کتاب «عملیات احیا» معرفی و تقدیر شدند.

در این آیین از حجت‌الاسلام سیدمحمود مرعشی‌نجفی، به‌عنوان «استاد خادم کتاب» تقدیر شد.