سیدامین امامی‌زاده در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، با اشاره به وضعیت نشر کتاب دانشگاهی، بیان کرد: یکی از مهمترین معضلی که ناشران دانشگاهی با آن درگیر هستند، بحث کپی‌رایت است، اگر در دانشگاه‌ها اقدامی تدبیر یا قوانینی در داخل کشور تعیین شود تا دانشجو، استاد، دانشگاه و ناشران داخلی ملزم به رعایت آن باشند، بخش زیادی از مشکلات این حوزه حل خواهد شد.
وی با اشاره به ۱۵ سال فعالیت در صنعت نشر، درباره منابع علمی دانشگاه گفت: منابع در شورای پژوهشی دانشگاه تأیید می‌شود، اعتبارسنجی و راستی‌آزمایی منابع علمی نیز اهمیت زیادی دارد. بعد از تصویب کتاب در شورا بررسی‌ها نشان می‌دهد، دانشجو به دلیل تعدد عناوین و کتاب‌ها سردرگم است؛ چراکه درباره یک موضوع چند عنوان کتاب منتشر شده و این تعدد عناوین و کتاب‌ها معضلی جدی است.
امامی‌زاده با اشاره به فعالیت بخش خصوصی در حوزه نشر دانشگاهی، افزود: بخش عمده ناشران خصوصی بار تولید منابع علمی و درسی دانشگاه‌ها را بر دوش می‌کشند، طی ۱۰ سال اخیر ناشران دولتی دانشگاهی خیلی کمرنگ شده‌اند و در نمایشگاه‌های اخیر شاهد تولید آثار مختلف از سوی ناشران خصوصی هستیم.
معضلی به نام جزوه‌نویسی
وی از معضل جزوه‌نویسی و جزوه‌خوانی قشر دانشگاهی طی سال‌های اخیر به‌عنوان یکی دیگر از چالش‌های نشر دانشگاهی نام برد و گفت: مسئله اینجا است که خود استادان دانشگاه نیز خواندن کتاب‌های دانشگاهی را به دانشجویان توصیه نمی‌کنند، در بسیاری از دانشکده‌ها و کلاس‌ها شنیدم که استادان به جزوه روی آورده‌اند و کتاب را به‌عنوان منبع درسی معرفی نمی‌کنند.
مدیر نشر رویان‌پژوه یادآور شد: نبود برنامه‌ریزی و دستورالعمل ازسوی مراجع بالادستی منجر به بروز این مسائل شده است، اگر دستورالعملی با موضوع معرفی منابع درسی وجود داشته باشد، بخش زیادی از مشکل حل می‌شود؛ البته من مخالف جزوه نیستم، اما نباید همه دانشگاه‌ها و همه دروس و استادان به سمت جزوه‌نویسی بروند.
به‌گفته امامی‌زاده، وضعیت به‌گونه شده که جزوه‌نویسی، اولویت دانشگاه‌ها شده و بعد به خواندن کتاب توصیه شده است؛ درحالی که باید برعکس باشد و اگر دانشجویان خواستند، علاوه بر کتاب، جزوه‌نویسی و یادداشت‌نویسی انجام دهند.
وی با بیان اینکه معتقدم وزارتخانه‌های فرهنگ و ارشاد اسلامی، علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و شورای پژوهشی دانشگاه‌ها باید به استادان فشار بیاورند که کتاب در اولویت است، گفت: بخشی نیز شخصی است، یعنی استادان کم‌لطفی می‌کنند و می‌خواهند کار کمتری انجام شود. کتاب‌هایی برای برخی استادان فرستادم و به من گفتند که اگر بخواهیم این کتاب‌ها را تدریس کنیم زمان زیادی می‌برد و دانشجو زیاد سؤال مطرح می‌کند درحالی‌که کلاس با ۱۰ یا ۱۲ جلسه، کشش این مباحث را ندارد! با وجود این مباحث استادان باید طبق مباحث درسی پیش بروند و اگر جایی ضرورت دیدند، فصولی از کتاب حذف شود اما توصیه به جزوه‌نویسی نکنند.
لزوم هماهنگی با مدیران دانشگاه
مدیر انتشارات رویان‌پژوه با طرح این موضوع که جمع عوامل مختلف موجب عقب رفتن نشر دانشگاهی شده است، گفت: مسائل فرهنگی و داخلی دانشگاه‌ها را می‌توان در قالب نشست و جلسات هماهنگی وزارتخانه‌ها مرتبط با استادان دانشگاه، دانشجویان و شورای پژوهشی پیگیری کرد اما کپی‌رایت و «اقتصاد نشر» در صدر مشکلات قرار دارند و اگر حل شود تا حد زیادی به رونق بازار این حوزه منجر می‌شود.
امامی‌زاده یادآور شد: امسال در بازدید یونس پناهی، معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از نمایشگاه کتاب تهران جلسه‌ای با وی داشتیم و طرح مسئله کردیم و قرار است؛ به‌زودی نشستی با موضوع کتاب، دانشگاه و کتابخانه‌های دانشگاهی برگزار شود تا در سایه این تعاملات، نتیجه بهتری در بخش نشر دانشگاهی داشته باشیم.
وی با بیان اینکه ازسوی دیگر، فرهنگ کتابخوانی نیز باید از سنین پایین در میان سطوح مختلف جامعه تقویت شود، عنوان کرد: نظام آموزش کشور به سمتی می‌رود که دانشجو با جزوه فارغ‌التحصیل می‌شود نه با کتاب و پژوهش. این معضل را باید با نشست‌ها و تبلیغات فرهنگی مختلف از پایه اصلاح کرد تا شاهد دانش‌آموختگانی باشیم که کتاب را محور اصلی مباحث درسی و دانشگاهی خود می‌دانند.
امامی‌زاده همچنین در پایان از عامل اقتصاد به‌عنوان یکی از دغدغه‌های ناشران دانشگاهی نام برد و تأکید کرد: ناشر برای تولید کتاب با چالش‌های زیادی روبه‌رو است مثل مسئله گرانی کاغذ، هزینه چاپ و پخش کتاب که همگی هزینه‌های سربار هستند و روز به روز سنگین‌تر می‌شوند.
نظر شما