به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، یوسفعلیمیرشکاک، شاعر و پژوهشگر، درادامه این جلسه، که عصر سهشنبههای هر هفته به همت دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری و با ارائه وی در سالن سلمان هراتی حوزه هنری برگزار میشود، به بررسی زیباییشناسانه نثر کتاب مقدمه شاهنامه ابومنصوری پرداخت و ضمن تمجید از تعاریف و نظام موزون دراین گونه نثرها خاطرنشان کرد: در نثر امروز ما، نهاد اول جمله و گزاره آخر جمله میآید اما درنثرهایی مثل همین مقدمه شاهنامه ابومنصوری، عین گویش آن زمان نوشتهاند و کسی که با این رویکرد نثر بنویسد، به نثری ممتاز میرسد.
میرشکاک نثر «ابراهیم گلستان» و «جلال آلاحمد» را از نمونههای این گونه نثر در دوره معاصر عنوان کرد و در باره نثر این دو نویسنده گفت: گلستان به آرکائیسم گرایش داشت چون بر عکس نیما که گفته بود شعر را به نثر نزدیک میکنم، گلستان گفته بود که میخواهم نثر را به شعر نزدیک کنم و این کار را هم کرد و اغلب کارهایش ویژگیها و زبان شاعرانه دارند. جلال آلاحمد هم با اینکه تحت تأثیر لویی فردینان سلین و آلبرکامو بود، اما به شکل مردم کوچه و بازار حرف میزد. جمال زاده هم از زبان مردم وام میگرفت اما آن زبان را مؤدبانه میکرد ولی نثر جلال را انگار یکی از همان مردم کوچه و بازار آمده نوشته است که نمونه این نثرش میتوان به کتاب «مدیر مدرسه» او اشاره کرد.
وی ادامه داد: خود من نثر گلستان را به شدت میپسندم ولی از عهده چنین کاری بر نمیآیم چون نثر کارهایش شاعرانه است و برخی کارهایش شعر نیمایی است؛ فروغ هم در شعرش به شدت تحت تأثیر نثر گلستان است که از نمونه این تأثیر می توان به کتاب «تولدی دیگر» اشاره کرد.
میرشکاک در پاسخ به پرسشی در خصوص گرایش صادق هدایت به گونه نثر یادشده خاطرنشان کرد: گلستان از نُرم زبان فارسی خارج نمیشود اما هدایت از نُرم زبان فارسی خارج میشود. به عنوان مثال در «علویه خانم» درگیر نثر عوام و کوچه بازار است اما در «سه قطره خون» زبان دارد و بسته به نیاز فضاسازی میکند؛ هدایت یک نویسنده فضاساز است. برخی از روی کج فهمی به هدایت به خاطر برخی دیالوگها درآثارش میتازند اما این زبان خود شخصیت داستانی اثرش است نه خود هدایت.
میرشکاک دربخش دیگری از این جلسه به نقش مهم اسدی طوسی در حفظ نثر فارسی در کتاب «لغت فرس» از جمله نثر کتاب مقدمه شاهنامه ابومنصوری اشاره کرد و گفت: اگر اسدی طوسی نبود، اکنون خیلی از نمونه نثرهای تاریخی فارسی مثل همین مقدمه شاهنامه ابومنصوری را نداشتیم.
وی در ادامه با اشاره به اینکه در نثرهای تاریخیمان علائم سجاوندی نداشتهایم افزود: به جای علائم سجاوندی اغلب حروف اضافه جایگزین شدهاند. البته خواندن متون بدون علائم سجاوندی در قدم اول دشواراست اما ذهن را تیز میکند و جالب است که اکنون برخی از نویسندگان مطرح دنیا از جمله نویسندگان آمریکای لاتینی سعی کردهاند که بدون علائم سجاوندی بنویسند.
درسگفتارهای زیباییشناسی زبان فارسی، سهشنبههای هرهفته ساعت ۱۷ به همت دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری و با ارائه یوسفعلی میرشکاک، شاعر و پژوهشگر، در سالن سلمان هراتی حوزه هنری واقع در خیابان سمیه، نرسیده به حافظ، روبروی کوچه پورموسی برگزار میشود و عموم علاقهمندان و پژوهشگران برای شرکت دراین جلسه میتوانند درسالن سلمان هراتی حوزۀ هنری حضور یابند.
نظر شما