امير مسعود رادي- نويسنده و كارشناس ادبيات نمايشي، نمايشنامه «زنده بيدار» را پاسخگوي مباحثي درباره خلقت انسان، آفرينش و پيدايش جهان دانست.
اين نمايشنامه شامل سه اپيزود «آفرينش»، «تولدي ديگر» و «زندگي ادامه دارد» است كه با حضور يك شخصيت به هم وصل ميشوند. در نگارش و ديالوگنويسي اپيزود نخست به منابع يونان باستان توجه شده است. اپيزود دوم با توجه به تئاتر مدرن، معنا و مفهوم آن و اپیزود آخر هم به سبك ايدهآليسم نوشته شده است.
نويسنده در اين نمايشنامه به ريشههاي اصيل ايراني، سازهاي مختلف، ناخودآگاه جمعي و بحث فلسفه وجودي انسان پرداخته است. «زنده بيدار» نوشته امير مسعود رادي در شمارگان 1000 نسخه و با قيمت 2000 تومان به تازگي از سوي انتشارات افراز روانه بازار كتابفروشيها شده.
رادي درباره اين نمايشنامه گفت: دغدغه خلقت انسان، آفرينش و پيدايش جهان از مباحثي است كه همواره فكر و ذهن انديشمندان بسياري را به خود معطوف كرده. اين مساله در زماني كه مقطع كارشناسي را در دانشگاه ميگذراندم، بيشتر از هميشه ذهنم را درگير كرد تا اينكه با نوشتن نمايشنامه «زنده بيدار» به اين نياز پاسخ گفتم. در واقع اين نمايشنامه بخش عملي پايان نامه كارشناسي ارشدم در رشته ادبيات نمايشي است كه در راستاي بيان موضوع داستان «حيبن يقظان» و نحوه رشد و به تعالي رسيدن او طي سه اپيزود نوشته شده است.
وي با بيان اينكه نمايشنامه زنده بيدار «حيبن يقظان» برگرفته از مضامين موجود در فلسفه اسلامي و تحت تاثير داستاني به همين نام از شيخالرئيس بوعلي سينا نوشته شده، افزود: شيخ شهابالدين سهروردي نيز رسالهاي معروف در اين زمينه نوشته است. متن عربي، ترجمه و شرح فارسي رساله «حيبن يقظان» ابن سينا توسط هانري كربن با مقدمه و ترجمه فرانسوي در سال 1331 شمسي در كتاب ابنسينا و تمثيل عرفاني توسط انتشارات انجمن آثار ملي منتشر شده است.
به گفته رادي، رساله شيخ شهابالدين سهروردي در حقيقت «حيبن يقظان» نيست بلكه «قصه الغربه الغربيه» است؛ ولي چنانكه شيخ اشراق در مقدمه آن ميگويد، خواندن رساله «حيبن يقظان» ابن سينا او را بر آن داشت كه براي تكميل آن به نوشتن اين رساله بپردازد. رساله شيخ اشراق در حقيقت از جايي آغاز ميشود كه رساله ابن سينا پايان ميپذيرد.
وي افزود: اهميت اين كتاب تا حدي است كه برخي نويسندگان و فيلمسازان براي نگارش داستانها و ساختن فيلم به داستان حيبن يقظان رجوع كردهاند.
رادي با بيان اينكه براي نوشتن «زنده بيدار» چهار سال تحقيق شده، اضافه كرد: در ملل و اديان مختلف بحث درباره پيدايش، آفرينش و خلقت انسان با تعاريف و تعابير متفاوتي مطرح شده است و همواره در طول تاريخ تلاش علما، فلاسفه، دانشمندان، ادبا و شعرا بر آن بوده است كه با نگاه و انديشهاي جديد اين پديده را تبيين كنند. در همين زمينه اسطورههاي فراواني در بين ملل مختلف وجود دارد كه من براي رسيدن به فلسفه مشرق زمين به مطالعه اين آثار و نمونههاي مختلف در اين زمينه پرداختم.
وي ادامه داد: در بين كتابهاي آسماني، در آيات «قرآن كريم» شواهد بسياري در پيدايش و خلقت انسان و همچنين ارتباط صميمي او با ساير جانوران وجود دارد. از جمله داستان حضرت آدم(ع)، داستان حضرت موسي(ع) و به نيل افكندن او، داستان سليمان نبي(ع) و صميميت او با مورچه و هدهد، داستان پرندگان و حضرت داوود (ع) و كشتي نوح(ع) همچنين داستان امام رضا(ع) و قصه ضامن آهو كه در اينباره مطالعات و تحقيقات فراواني هم صورت گرفته است.
به گفته رادي، در شاهنامه فردسي هم، داستان كيومرث با پيدايي آدم مطابقت دارد و شايد به نوعي آن را بتوان با داستان «حيبن يقظان» ابن طفيل اندلسي تطيبق داد.
وي جايگاه ادبيات نمايشي در هنر را والا دانست و يادآور شد: فلسفه مشرقزمين فرصتي است تا تئاتر را با معنا و مفهوم جديد شكوفا كنيم. به اعتقاد او، اين گنجينهها را بايد از زير خاك بيرون كشيد.
نظر شما