سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): دوم اردیبهشت زاد روز زنده یاد قیصر امین‌پور از مفاخر شعر ایران زمین است که اگر بود، تنها ۶۵ سال سن داشت. خالق شعر «ناگهان چه قدر زود دیر می شود»، منتخب هفتمین همایشِ چهره‌های ماندگار در سال ۱۳۸۷، برگزیدهٔ اولین دوره جشنواره بین‌المللی شعر فجر در بخشِ آئینی و یکی از شاعران برجستهٔ پس از انقلاب بود.

خاطره بازی با اشعار قیصر پشت نیمکت‌های مدرسه

حاصل جمع قطره‌ها، بوی ماه مهر (باز آمد بوی ماه مدرسه / بوی بازی‌های راه مدرسه…)، حضور لاله‌ها (باز هم اول مهر آمده بود / و معلم آرام: اسم‌ها را می‌خواند…)، لحظه‌ی سبز دعا (چشمه‌ها در زمزمه، رودها در شست‌وشو…)، اتفاق ساده (آن روز، شیشه‌هارا / باران و برف می‌شست / من مشق می نوشتم / پروانه ظرف می‌شست…)، دهکده خوب ما (لک لک شاد و سفید / می‌گذردبا شتاب / می‌نگرد لحظه‌ای / عکس خودش را در آب…)، راز زندگی» (غنچه با دل گرفته، گفت: زندگی / لب ز خنده بستن است / گوشه‌ای درون خود، نشستن است…)، پیش از این‌ها (پیش از این‌ها فکر می کردم خدا / خانه‌ای دارد میان ابرها…)، آب و آئینه (چشمه‌های خروشان تو را می‌شناسند / موجهای پریشان تورا می‌شناسند…)، خط خورشید (شب، شبی بی‌کران بود / دفتر آسمان پاره پاره…)، آفتاب پنهانی (طلوع می‌کند آن آفتاب پنهانی…) و… اشعار منتخب امین‌پور در کتاب‌های درسی آمده و برای دانش‌آموزان خاطره سازی کرده‌اند.

آثار امین پور

از وی در زمینه‌هایی چون شعر کودک و نثر ادبی، آثاری منتشر شده‌است که شامل طوفان در پرانتز (نثر ادبی ۱۳۶۵)، منظومه ظهر روز دهم (شعر نوجوان ۱۳۶۵)، مثل چشمه، مثل رود (شعر نوجوان ۱۳۶۸)، بی‌بال پریدن (نثر ادبی ۱۳۷۰)، مجموعه شعر آینه‌های ناگهان (۱۳۷۲)، به‌قول پرستو (شعر نوجوان ۱۳۷۵)، گزینه اشعار (۱۳۷۸ مروارید)، مجموعه شعر گل‌ها همه آفتابگردان‌اند (۱۳۸۰ مروارید) و دستور زبان عشق (۱۳۸۶ مروارید) است.

مجموعه‌ای از آثار قیصر امین‌پور با آواز علیرضا افتخاری در آلبوم نیلوفرانه خوانده شده‌است که این مجموعه پرفروشترین آلبوم موسیقی سنتی تاریخ ایران به شمار می‌رود.

دل در نگاه او، پناهگاه غم است

ونوس امیری روان‌شناس و دانشجوی دکتری روان شناسی است و سالیان سال در حوزه برنامه سازی فعالیت دارد و در وادی فرهنگ و هنر می‌نویسد، درباره شعر قیصر امین‌پور گفت: در سخن قیصر از عشق، درون مایه فقدان است که پا به میان می گذارد، ما در تجربه عشق، با فقدان هایمان مواجهیم، تا کسی نداند که چیزی ندارد، نمی تواند از عشق پر شود.

ونوس امیری ادامه داد: دل در نگاه او، پناهگاه غم است. غم می‌گوید که ما به ارتباط نیاز داریم، و ارتباط در نگاه قیصر، عشق ورزیدن است. گویی زمانی در دل، عشقی بوده که اکنون از دست رفته است، پس خاستگاه غم، دل است که می‌گوید چیزی خواستنی که حق من است، دیگر ندارم. «پس تکلیف دلم چه بود اگر عشق نبود».

این روان‌شناس هرمزگانی افزود: قیصر امین پور گویی بی تکلف، آدمی را به فقدانهایش، رهنمون می کند. پختگی که آدمی در فقدانش، بدست می‌آورد و آن‌هم به عشق، متوسل شدن است.

خیلی خوب شد که او شاعر بود

زهرا پورحسن کارشناس ارشد ادبیات فارسی گرایش کودک و نوجوان نیز به خبرنگار ایبنا گفت: قیصر امین‌پور دکتری ادبیات فارسی بود و شعر را به نیکی می‌فهمید. خیلی خوب شد که او شاعر بود و اگر رشته دامپزشکی را ادامه می‌داد و احیاناً از شعر فاصله می‌گرفت، ادبیات قطعاً بدون او چیزی کم داشت.

این کارشناس هرمزگانی اضافه کرد: امین پور به شعر بیش از هر چیزی علاقه‌مند بود و در بسیاری از شب‌های شعر در جبهه‌های دفاع مقدس شرکت کرد و در مناطق عملیاتی به شعر خوانی می‌پرداخت و در ترغیب شاعران جوان انقلاب نقش موثر و ارزنده‌ای داشت بنابراین جایزه شاعر برتر دفاع مقدس و جایزه ویژه نیمایوشیج حق او بود.

زهرا پورحسن ادامه داد: از خصوصیات شاعری قیصر امین پور می‌توانم به زبان ساده و در عین حال برخوردار از نظم و قاعده دستوری اشاره کنم. شعر او سرشار از بلاغت و بی‌تکلف است که هر کسی به قدر فهم و ادراکش می‌تواند با آن ارتباط برقرار کند.

این کنشگر فرهنگی با اشاره به اینکه امین‌پور در مجموعه‌هایش قالب های متنوع و متعدد شعر فارسی همچون غزل و مثنوی و رباعی و دوبیتی و شعر آزاد و نیمایی به کار گرفته است، گفت: طبع روان و زبان ساده و گیرای خود رو در این قالب ها جاری کرده است.

پورحسن در پایان گفت: قیصر در حوزه شعر کودک و نوجوان هم با آثاری همچون چشمه مثل رود، به قول پرستو، تنفس صبح و در کوچه انقلاب را خلق کرده است.

قیصر انسانی ناب است و تنها از یک انسان ناب شعر ناب می‌تراود

همچنین لیلا سالاری شاعر هرمزگانی نیز گفت: قیصر امین‌پور نامی آشنا و دوست داشتنی برای همه اهالی شعر و ادب است. وی از افتخارات ادبیات ایران زمین است.

وی ادامه داد: شجاعت، جسارت و ریسک پذیری و همچنین ایده‌آل گرایی از خصوصیات بارز زنده یاد قیصر امین‌پور است زیرا تحصیلات دانشگاهی در رشته دامپزشکی تهران را به دلیل عدم تناسب با روحیاتش رها کرد و در رشته ادبیات تا مقطع دکترا ادامه داد.

خالق کتاب «شعری که تو از نگاه من می‌خوانی» افزود: زنده یاد امین‌پور در دانشکده ادبیات و به گفته خودش در روزگاری که همه خود را به نحوی به او نشان می‌دادند عاشق متفاوت بودن و زیبایی «زیبا اشراقی» شد و با وی ازدواج کرد و شعری با مطلع «من از عهد آدم تو را دوست دارم / از آغاز عالم تو را دوست دارم» را سرود.

این معلم ادبیات با اشاره به اینکه همسرش معلم ادبیات بود، گفت: او دلش پر می‌کشید برای آنکه اشعار قیصر را سر کلاس بخواند اما قیصر او را از خواندن اشعارش در مدرسه نهی می‌کرد و می‌گفت معرفی شعر من به وسیله تو که همسرم هستی تبلیغ است و درست نیست.

سالاری در ادامه گفت: او سرشار از شعر بود و وقتی خدا دختری به او بخشید نامش را به نشانه استجابت دعایش آیه گذاشت. کمی بعد وقتی می‌خواست با دخترش که کمتر از یک سال داشت با شعر سخن بگوید و خدا را، زندگی را و انسان را برای او توضیح دهد متوجه شد که چنته‌اش از شعر کودک خالی است. این شد که «گل‌ها همه آفتاب گردانند» پا به عرصه شعر کودک نهاد و بر قله قرار گرفت.

خداپرداد تا پرواز باشد
گلویی داد تا آواز باشد
خدا می‌خواست باغ آسمان‌ها
به روی ما همیشه باز باشد.

این شاعر هرمزگانی گفت: قیصر انسانی ناب است و تنها از یک انسان ناب شعر ناب می‌تراود. مضامین شعری او بکر، دارای اندیشه‌های نو، ساده، روان و دارای تنوع موضوعی است. این ویژگی‌ها به انضمام زبان امروزی زمینه پذیرش اشعار وی را برای خوانندگان فراهم آورده است.

وی با ذکر آثار امین‌پور توضیح داد: قیصر شاعری است بی‌محابا مهربان می‌شود و این مهربانی‌اش به حدی است که همه دل مشغولی های خویش را ساده وروان با مخاطب خویش در میان می‌نهد. او اهل پنهانکاری نیست و هرچه در دلش جاری است نصیب قلمش کرده و سفیدی سطر سطر لحظه‌ها را با هجمه کلامش خط خطی می‌کند. گاهی جلوه‌هایی از طنز هم در شعرش دیده می‌شود. طنزی که او خالق آن است هم در شعرهای سنتی و هم سپیدواره‌ها و نیمایی‌های او رنگ می‌گیرد. در آثار او طنز بیشتر به صورت ابیات یا مصراع هایی در میان سایر ابیات و مصراع ها خود را نشان می‌دهند. اما در مجموعه ی اشعارش شعرهای آیینی و شعرهای دفاع مقدس نمود دارد.

موسیقی شهر بانگ رودارود است
خنیاگری آتش ورقص دود است
بر خاک خرابه‌ها بخوان قصه جنگ
از چشم عروسکی که خون آلود است

سالاری در ادامه افزود: دکتر شفیعی کدکنی در مورد وی گفته: قیصر با تمام معیارهایی که من در گزینش شعربه گونه‌ای تجربی بدان رسیده‌ام. شاعری است برجسته و بی هیچ تعارفی، سرآمد اقران خویش است. آنچه از نمونه‌های شعر او درحافظه جوانان و دانشجویان دیده‌ام گواهی است عدل بر صدق این گفتار، از دید من تمام هنرمندان و چهره‌های ادبی عصر ما به دو گونه تقسیم می‌شوند: آن‌ها که خودشان هستند و هنرشان، و آن‌ها که ضمائمی دارند.
قیصر در شمار آنهاست که از هرگونه ضمیمه بی‌نیاز است.

این چهره فرهنگی گفت: برای شناخت اندیشه او و همه زوایای وجودش باید احوال و آثارش را درست نگریست و به دقت مطالعه کرد.

به گزارش ایبنا، زنده‌یاد قیصر امین‌پور دوم اردیبهشت ماه ۱۳۳۸ در گُتوند از توابع شهرستان دزفول پا به عرصه هستی نهاد و ۸ آبان سال ۱۳۸۶ چشم از جهان فرو بست و در زادگاهش آرمید.