‌سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): برپایی نمایشگاه کتاب بین‌المللی تهران کار ارزشمندی است و در این رهگذر ناشران به عنوان حلقه واسط مولف و مخاطب نقش اصلی را در چرخه نشر ایفا می‌کند. خبرنگار ایبنا با علیرضا سبحانی‌نسب مدیر انتشارات جمال گفت‌وگو کرده است.

- درباره جزئیات حضور نشرتان بفرمایید. اینکه چه تعداد عناوین کتاب در نمایشگاه عرضه خواهید کرد و از طرفی به تازه‌های نشر یا برنامه‌هایی که در نمایشگاه برای خودتان پیش‌بینی کرده‌اید، اشاره کنید.

ما ان‌شاء‌الله در نمایشگاه کتاب ۱۴۰۳ با بیش از ۵۰۰ عنوان کتاب حضور خواهیم داشت. تعداد آثار چاپ اول به زبان فارسی، عربی و انگلیسی بیشتر از ۱۰۰ عنوان است و حدود ۱۳۰ جلد از عناوین ما هم تجدید چاپ شده‌اند. ما در نمایشگاه کتاب سه غرفه داریم و در بخش کودک و نوجوان، بزرگسال و بین‌الملل حضور خواهیم داشت.

برای رمان جدید سیدمیثم موسویان با نام «روزهایی که از آن سر در نمی‌آوریم» جلسه رونمایی خواهیم داشت و ان‌شاء‌الله آقای محمدرضا جوان آراسته هم منتقد این جلسه خواهند بود. این رونمایی با کمک مجمع ناشران انقلاب اسلامی انجام می‌شود.

همچنین رمان «عطر گل محمدی» نوشته داود امیریان که درباره زندگی رسول اکرم (ص) با محوریت صحابه ایشان است را نخستین بار در نمایشگاه عرضه خواهیم کرد و اگر بشود دنبال این هستیم که برایش جلسه رونمایی هم برگزار کنیم.

ان‌شاء‌الله جشن تولد پرفروش‌ها را با همکاری مجمع ناشران انقلاب اسلامی برای مجموعه کتاب‌های پیامبران اولوالعزم نوشته دکتر مسلم ناصری برگزار خواهیم کرد. لازم به ذکر است برای این مجموعه کتاب، پویش «مثل ما، مثل ماه» در سال ۱۴۰۲ برگزار شد.

علاوه بر این در صدد هستیم برای کتاب «شاهد و شرور» که کتابی کودکانه درباره عملیات نظامی ایران علیه اسرائیل است رونمایی برگزار کنیم. این کتاب نوشته آقای افضلی است. نویسندگان توانمند و پرسابقه ما هم مانند سیدمحمد مهاجرانی، مسلم ناصری، داوود امیریان، غلامرضا حیدری ابهری و مسلم گریوانی نیز در غرفه ما برای گفت‌گو با مخاطبان حضور پیدا خواهند کرد.

- کتاب‌های شاخص‌تان را نام ببرید و درباره آنها توضیح دهید.

کتاب‌های شاخص ما یکی مجموعه کتاب‌های توحیدی استاد غلامرضا حیدری ابهری شامل «خدایا اجازه»، «خاطرات خدا»، «خاطرات شیطان»، «خداشناسی قرآنی کودکان» و همچنین مجموعه ویدئویی «توحید» برای کودکان است که خود بنده تدریس کرده‌ام و ان‌شاء‌الله به صورت یک بسته با تخفیف ویژه به مخاطبان عرضه خواهد شد.

همچنین کتاب نهج الفصاحه، نهج‌البلاغه و صحیفه‌سجادیه که دو تا کتاب اول با ترجمه استاد علی اکبر مظاهری و کتاب آخر با ترجمه آقای محمدمهدی رضایی است که مورد توجه و تحسین رهبر انقلاب هم قرار گرفته است. غیر از این‌ها رمان‌های ما هم که به تازگی این بخش را آغاز کرده‌ایم می‌توانند بخش شاخص ما باشند. به ویژه رمان «عطر گل محمدی» از آقای داوود امیریان که یک کار مناسب نوجوان و بزرگسال است و قصه زندگی پیامبر با توجهی محوری به صحابه ایشان است.

- درباره شعار نمایشگاه «بخوانیم و بسازیم» نظرتان را بفرمایید.

ساختن نیاز به دانش دارد و ما اگر بخواهیم هر چیزی را بسازیم، باید دانایی داشته باشیم. ساختن مهارت نیاز دارد، دانایی نیاز دارد و ما با خواندن می‌توانیم به دانایی و توانایی و مهارت برسیم تا یک چیزی را بسازیم، آن چیز می‌تواند عادات خوب در خودِ ما باشد، اخلاق ما باشد، توسعه خودمان باشد یا توسعه کسب و کارمان. و یا ارتباطِ با دیگران را می‌توانیم بسازیم و هر چیزِ دیگری را که بخواهیم بسازیم و نیاز به دانش داشته باشد، ما یقیناً با خواندن می‌توانیم به آن دانش برسیم. امروز که روزگار انفجارِ اطلاعات است، با دانایی یک تواناییِ غیر قابل ادراک و فهم و تصور می‌شود به دست آورد که گاهی یک جوان با خواندن مثلاً هزار جلد کتاب، نه صد جلد کتاب؛ از یک پیرِ یک کار، هزاران قدم جلو می‌افتد.

لذا بخوانیم تا بسازیم، این شعاری است از واقعیت زندگیِ امروز که اگر قرار باشد چیزی را بسازیم، زندگیِ خودمان را بسازیم، زندگی فرزندانمان را بسازیم، بخواهیم جامعه‌ی خودمان را بسازیم، بخواهیم در مدیریت موفق باشیم و یک سازمان خوبی را بسازیم، یک ماشین خوبی را بسازیم و هر آنچه را که نیاز به ساختن دارد، ما نیازمند به دانش هستیم. لذا باید بخوانیم تا بدانیم، تا توانمند بشویم، تا به مهارت برسیم، و بتوانیم بسازیم اخلاقِ خوب، رفتار خوب، گفتار خوب و از خودمان یک سازندگیِ ارزشمند تولید کنیم. شعار بسیار ارزشمندی است و امیدوارم که این خیلِ عظیم حضور یافتگان در نمایشگاه بین‌المللیِ کتاب بیایند برای خواندن، برای دانستن، برای توانا شدن، برای قدرتمند شدن و برای ساختن خویشتن و فرزند و خانواده و جامعه و کشور.

ما باید جامعه خودمان را بسازیم، کشور خودمان را باید آبادان کنیم و آن را سرسبز و خرم کنیم و این نیاز به دانش دارد. ما الآن که در ۴۵ سالگیِ جمهوری اسلامیِ ایران به سر می‌بریم تمام سازندگی‌ها بر اثر دانش و توانایی و دانایی صورت گرفته و همه عقب‌ماندگی‌ها بر اثر جهل و نادانی و در حقیقت کار دست نابلد افتادن بوده، شعار بسیار ارزشمندی است و در راستای تکوین است، یعنی خداوند اینجوری قرار داده که ساختن ارزشمند به داناییِ ارزشمند نیاز دارد. پس بخوانیم تا بدانیم تا توانا شویم و بسازیم.

- تاثیر فروش مجازی را چگونه ارزیابی می‌کنید. آیا پیشنهادی برای بهتر شدن این شیوه فروش و فرآیند آن دارید؟

فروش مجازی چند حُسن دارد؛ یکی اینکه اگر یک ناشری به دلیلی الآن نمی‌تواند حضور فیزیکی داشته باشد و با حضور از نمایشگاه استفاده بکند، مثل کمبود جا، کمبود عنوان بوده، بیماری بوده و هر دلیل دیگری، می‌تواند از این فرصت استفاده کند.

ما برخی را داریم که متأسفانه در ایّام نمایشگاه، یا بیمار می‌شوند یا از فضای آلوده سطح شهر نمی‌تواند استفاده بکند، یا پرستار است، به هر دلیل نمی‌تواند در نمایشگاه شرکت بکند، فرصت خوبی است که بیاید و از فضای مجازی استفاده بکند.

تازه ما افرادی داریم که در روستاها زندگی می‌کنند که اوّلاً نمی‌توانند مثلاً از روستای اطراف بندرعباس بلند شود بیاید تهران، تازه اگر بخواهد بیاد و برگردد، پول یا زمانی که باید صرف بکند، این همه بیاد و برگردد می‌تواند کتاب بخرد. وقتی تمام روستاهای سراسر کشور، تمام شهرهای کشور، همزمانی که مردمِ تهران از نعمت نمایشگاه حضوری لذت می‌برند، کسانی که در روستاها و شهرهای دور زندگی می‌کنند، بتوانند از این امکان استفاده بکنند، یک عدالت جغرافیایی برای مردم ایجاد می‌شود که همه بتوانند به طور یکسان از نعمت نمایشگاه یا نعمت فرصتِ حضور همه‌ی ناشران، استفاده بکنند.

یکی از محاسنش این است که یک نفر ۲۰ تا کتاب می‌خواهد از ۲۰ تا ناشر، یک‌جا انتخاب می‌کند و بدون اینکه هزینه‌ای بخواهد بپردازد، همه اینها برایش می‌آید. اینها از محاسن فضای مجازی نمایشگاه است که هم برای ناشر خوب است، هم برای مولف خوب است، هم برای مخاطب و خواننده خوب است.

از بهترین مزایای نمایشگاه مجازی، تجمیع اطلاعات فروش کتاب، استقبال مخاطبین و توجه به یک مؤلف یا یک نشر یا یک موضوع، همه اینها قابل رصد و پیگیری است و از استفاده از این دیتای ارزشمند این اطلاعات ارزشمند است که به طور طبیعی جمع کردن این اطلاعات ممکن نیست.

- نمایشگاه بین‌المللی تهران چه نقش و جایگاهی در بافت فرهنگی کشور دارد و چگونه می‌توان این نقش را تقویت کرد؟

اساساً نمایشگاه کتاب تهران، نمایش فرهنگ و یک حضور همه‌جانبه اهل فرهنگ است، کسانی که دغدغه دارند، یکی دوست دارد رشد بکند، یکی دوست دارد ببیند مردم در چه زمینه‌هایی می‌خواهند رشد بکنند و کسانی که به هر حال تمایل دارند در فضای توسعه فرهنگی تلاش بکنند، از نمایشگاه شروع می‌کنند و نمایشگاه به آنها قوّت قلب می‌دهد و در نمایشگاهی که ناشران با نویسندگان بیشتری روبه‌رو می‌شوند، گفت‌وگو می‌کنند و نمایشگاه به هر حال یک عرصه‌ای است که خواسته‌های یک ملّت را به نمایش می‌گذارد، درخواست خوانندگان حرفه‌ای را به نمایش می‌گذارد و نویسندگان با دیدن فضای فرهنگی و علاقه‌ا مردم به خواندن، شارژ می‌شوند، علاقه‌مند می‌شوند بیشتر کار بکنند، علاقه‌مند می‌شوند که بهتر و قوی‌تر کارهایشان را جلو ببرند و انرژی می‌گیرند.

به هر حال نمایشگاه مرکز انرژی گرفتن مخاطبین، مؤلفین و ناشرین است. یعنی زنجیره تولید و مصرف کتاب و فرهنگ، در نمایشگاه یک تبلور و نمایشی دارد که انسان از آنجا انرژی می‌گیرد. لذا می‌شود گفت که بافت فرهنگی کشور، هر ساله در نمایشگاه رنگ و بوی جدیدی پیدا می‌کند، سمت و سوی تازه‌ای پیدا می‌کند و نمایشگاه باعث می‌شود که سنسورهای مخاطبین، نویسندگان و ناشرین، آلارم‌هایی که از نمایشگاه دریافت می‌کنند، هشیارانه دنبال بکنند و هر کس به سهم خودش از این نمایشگاه بهره می‌برد.

یکی به عنوان مولف وقتی می‌آید، هم انرژی می‌گیرد و هم نیازها را بیشتر بررسی می‌کند، نگاه‌های مخاطبین را رصد می‌کنند که چه کتاب‌هایی را می‌گیرند، چه چیزهایی را علاقه دارند، ناشران یک اطلاعات بیشتری از وضع بازار، نبض بازار و خواست بازار پیدا می‌کنند. مخاطبین هم وقتی در برابرشان یک ویترین بزرگی است و انتخاب‌های متعدد، انتخاب‌های جذّاب‌تری پیش می‌آید، علاقه‌مند می‌شوند که در حقیقت توشه یک ساله خودشان را از نمایشگاه بگیرند، با پنج، ده، بیست تا کتاب، هر کس با توجه فراخور میزان مطالعه‌اش از نمایشگاه کتاب می‌گیرد و می‌رود تا به سوخت روح خودش را در این ایام بعد از نمایشگاه تهیه بکند و استفاده بکند.

نمایشگاه نقطه عطف ساخت فرهنگ است و اگر نمایشگاه از رویدادهای فرهنگی حذف بکنیم، یک اتفاق بزرگ فرهنگی که در ساخت فرهنگ، در رنگ دادن به بافت فرهنگ بسیار مؤثر است، ما جامعه را محروم کردیم و این نمایشگاه می‌تواند البته با هدایت مسئولین و با در حقیقت پررنگ‌تر کردن نقاط مثبت نمایشگاه، این نمایشگاه را مثمرثمرتر بکنند، اثربخش‌تر بکنند و کاری بکنند که اثرات فرهنگی‌اش در طول سال همین‌جور بدرخشد و ما هر زمان که به نمایشگاه نزدیک‌تر می‌شویم هم مردم تشنه‌تر بشوند و هم واقعاً در هر نمایشگاه می‌توانیم جنسی از نیازهای مردم را برطرف کنیم.