به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، مصطفی ده‌پهلوان که در مراسم بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی سخن می‌گفت، با نگاهی باستان‌شناسانه به مسئله شاهنامه و فردوسی پرداخت و گفت: در زمان اشکانیان که زمینه اصلی کار و تخصص من است، پهلوانانی بودند که از خطه خراسان بلند شدند و پرونده سلوکیان و هلنیستی‌تباران را به هم پیچیدند. در دوره اشکانی ما حاکمان محلی زیادی داریم به همین خاطر به آنها ملوک الطوایف می‌گفتند. گفته می‌شود اشکانیان تسامح و تساهل دینی داشتد و اجازه می‌دادند حاکمانشان در سرزمین‌های مختلف سکه ضرب کنند و بهاء دادند به اینکه به فرهنگ خویش بپردازند برای همین است که ما تنوع سکه حکام محلی را در ایران‌زمین داریم.

او افزود: از این نگاه به مناطق و حوزه‌های فرهنگی ایران که می‌اندیشم؛ می‌دانیم که زاگرس کانون نوسنگی شدن و خارج شدن انسان از غار و اهلی کردن غلات و دام است. خوزستان، فارس، کرمان، سیستان و خطه جنوب آغاز مدنیت و شهرنشینی و پیچیدگی تعاملات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی هستند و اما خطه خراسان؛ کانون حفظ و پاسداشت زبان فارسی و پهلوانانی است که در مقابل بیگانگان ایستادند. تنوع قومی و فرهنگی ایران باعث شد که ما انسجام و همبستگی ملی‌مان را تا به امروز داشته باشیم.

ده‌پهلوان با بیان‌اینکه زبان فارسی روح و جان این سرزمین است، تصریح‌کرد: اگر اقوام مختلف را اعضای یک پیکر بدانیم، زبان فارسی روح و جان ایران و عامل اصلی همبستگی ملی اقوام ایرانی است به همین خاطر است که می‌بینیم شاهنامه در میان اقوام مختلف با زبانها، گویش‌ها و لهجه‌های مختلف حضور دارد و امروز نمونه‌هایی از آن را بصورت شاهنامه خوانی ترکی، لری، بختیاری می‌بینیم.

رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری اظهار کرد: بی‌شک اگر فردوسی نبود ما امروز به فارسی سخن نمی‌گفتیم همچون کشورهایی که زبان چند هزار سال پیش خود را از دست داده‌اند، زبان فارسی و فرهنگ ایرانی بود که مغولان و ایلخانان خشک و جبار را در خود جذب و آنان را شیفته فرهنگ ایرانی کرد. ایرانی که بقول استاد حکمت‌الله ملاصالحی طلوع‌گاه سنت نبوی است. پس چه چیزی در فرهنگ ایرانی وجود دارد که نخستین بار بشر در این نقطه به وحدانیت رو می‌آورد، زبان فارسی که خیلی از صاحب‌نظران همچون اقبال لاهوتی آن را زبان ضد استعماری خوانده‌اند، شاهنامه سیمای خرد، عقلانیت، تدبیر، انسانیت، ایثار، شهادت و مردانگی است.

ده‌پهلوان، شاهنامه را میراث گران‌سنگ فرهنگی و تمدنی ایرانیان دانست و گفت: سراسر شاهنامه مملو از قصه دفاع، غیرت، مردانگی، میهن‌پرستی و سرشار از عشق و عاطفه، طهارت و پاکی است.فردوسی، مولوی، سعدی، حافظ و عطار اسطوره‌های فرهنگ ایران هستند که ایران را جهانی کرده‌اند و هر کجا تا به امروز عرضه شدند خواهان داشتند. فردوسی قوه غضب و شهوت نیست قوه عقل و شجاعت، توأم با لطافت، عاطفه و جهان شمولی است. هرچه در باب شاهنامه بگوییم کم گفته‌ایم.

رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی وگردشگری با اشاره به سخنان مقام معظم رهبری در خصوص شاهنامه و فردوسی گفت: ایشان در این خصوص می‌فرمایند «من با شاهنامه مأنوسم، فردوسی؛ حکیم ابوالقاسم فردوسی است، به یک داستان‌سرا و حماسه‌سرا حکیم نمی‌گویند، حکیم را ما نگفتیم صاحبان فکر و اندیشه در طول زمان گفته‌اند، شاهنامه پر از حکمت و معارف ناب الهی است.»

مراسم بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی به همت معاونت میراث‌فرهنگی کشور و پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری با همکاری اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان خراسان رضوی و موزه ملی ایران با حضور علی دارابی قائم مقام وزیر و معاون میراث‌فرهنگی کشور در تالار همایش‌های موزه ملی ایران در حال برگزاری است.