سرویس کودک و نوجوان خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - فهیمه ایمانی، مربی کتابخوانی و مروج کتاب کودک و نوجوان: در سال‌های اخیر در زمینه ادبیات دینی کودکان، کتاب‌های زیبا و جذابی منتشر شده است. انتشارات به‌نشر نیز آثار خوبی در این زمینه دارد. در موضوع امام رضا (ع) کتاب‌های مناسبی از سوی این انتشارات با عنوان «هشتمین ستاره» منتشر شده است.
کتاب «خوش‌مزه‌ترین دانه‌های دنیا» را لاله جعفری، نویسنده نام‌آشنای ادبیات کودک نوشته است. برش روی جلد کتاب‌های «هشتمین ستاره»، ابتکار بدیع و جذابی است. درواقع برش صفحه روی ستاره بزرگی است که امام (ع) مرتبط با داستان در آن ستاره به تصویر کشیده شده است. در این کتاب نیز امام رضا در ستاره، سوار بر شتر هستند.
کتاب «خوش‌مزه‌ترین دانه‌های دنیا» پیرامون دختری به نام پسنده است. پسنده به مهربانی معروف است و حیواناتی چون قوقولی و خانم‌مرغه نیز او را به مهربانی می‌شناسند. روزی پسنده خواب عجیبی می‌بیند. خواب می‌بیند تمام مردم شهر جمع شده‌اند و خوشحال‌اند. مردی که «پیراهن بلندش مثل ماه بود و صورتش مثل خورشید» به شهر آنها آمده بود. او به خانه پسنده آمد و او را بابت مهربانی‌هایش تحسین کرد. خواب پسنده تعبیر می‌شود و مرد مهربان به خانه پسنده می‌آید.
انتخاب نام شخصیت‌های کتاب از ظرافت‌های قلم نویسنده است. نام قوقولی از ویژگی‌های خروس گرفته شده است و نام پسنده نام دختری است که مورد پسند خدا و امام رضا (ع) قرار می‌گیرد. پسنده دختری است مهربان و این مهربانی تسری‌بخش به حیوانات است. حیوانات او را «خانم مهربان» خطاب می‌کنند. نکته جالب اینجاست که حیوانات نیز با او مهربان‌اند و او خطاب به آنها از صفت «باوفا» استفاده می‌کند.
نویسنده از عنصر تکرار هم به خوبی کمک می‌گیرد. این تکرار در هر دو سطح کلمه و جمله در متن به کار رفته است. در سطح کلمه واژه‌هایی چون هلک و هلک، گروپ گروپ و… و در سطح جمله «پیراهن بلندش مثل ماه بود و صورتش مثل خورشید». علاوه بر این، نویسنده از تأثیر استفاده از حس‌های مختلف در داستان نیز غافل نشده است و از صدای گروپ گروپ گرفته تا بوی خوب خاک خیس، کودک را به درک بیشتر داستان هدایت می‌کنند. کنایاتی چون هلک و هلک که در متن به کار رفته است، سبب آشنایی هرچه بیشتر کودکان با کنایات خواهد شد.
آداب قدیمی‌ای نیز در متن یادآوری شده است؛ آدابی چون گلاب پاشیدن بر صورت و آب پاشیدن بر مسیر راه که هر دو نماد شادی و روشنایی است. در این کتاب علاوه بر بیان داستان‌واره مستند پیرامون امام رضا (ع)، به مفاهیم دیگری چون مهربانی و ثواب کارهای نیک نیز اشاره می‌شود. اهمیت خواب و تأیید رویای صادقه هم از مفاهیم مغفولی است که در کتاب‌های کودک عموماً به آن اشاره نمی‌شود.
نکته حائز اهمیت این است که با وجود تمام ویژگی‌هایی که ذکر شد، نویسنده آمدن امام رضا (ع) به خانه پسنده را آنقدر زیبا، ساده و صمیمی روایت می‌کند که وجود امام عمیقاً توسط کودک درک می‌شود و این درک عمیق، تأثیرات بسزایی در علاقه به ائمه اطهار (ع) خواهد داشت. البته نباید این نکته را از یاد برد که نویسنده منبع کتاب را نیز در بخش پایانی ذکر کرده است.
عنوان کتاب «خوش‌مزه‌ترین دانه‌های دنیا» نیز عنوان جذابی است. امام از مهربانی پسنده قدردانی می‌کنند؛ اما این لطف شامل گیاهان و حیوانات هم می‌شود. عنوان کتاب ناشی از این لطف است در قبال قوقولی و خانم‌مرغه و ….
تصویرگری کتاب را حدیثه قربان انجام داده است. طرز پوشش اشخاص و طرح خانه‌ها، کاملاً منطبق با آن بازه زمانی است. حدیثه قربان که کارگاه‌های مستقیم با کودکان دارد، عناصری را که به ارتباط بیشتر کودک با قصه کمک کند به خوبی می‌شناسد.
کتاب «خوش‌مزه‌ترین دانه‌های دنیا» را انتشارات به‌نشر در ۲۴ صفحه مصور رنگی و برای گروه سنی ب و حتی ج یعنی منتشر کرده است.
نظر شما