سرویس فرهنگ مقاومت خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - زینب آزاد: ناشران فراوانی در حوزه دفاع مقدس و ادبیات پایداری فعالیت می‌کنند که کتاب‌های بسیاری باکیفیت یا بی‌کیفیت درباره هشت سال جنگ تحمیلی و ادبیات مقاومت به چاپ می‌رسانند و در این میان گاه موازی‌کاری زیادی درباره موضوعات جنگ و خاطرات فرماندهان، رزمندگان، اسرا، شهدا و … صورت می‌گیرد. گاهی درباره یک موضوع چندین کتاب منتشر می‌شود که شاید به نگاه برخی از پژوهشگران تعدد تالیفات درباره آن ناشی از اهمیت موضوع و تنوع دیدگاه و بررسی را در پی داشته باشد و در نظر عده زیادی از مولفان و پژوهشگران جنگ نیازی به این تعدد آثار نیست. ضمن این‌که گاهی پرداختن به یک شخص باعث می‌شود از سایر اشخاص فعال و حاضر در جنگ غفلت شود و پس از درگذشت یا کمرنگ شدن حافظه سراغی از آنها بگیرند که دیگر فایده‌ای ندارد.
این مقدمه برای این بود که به تکراری بودن موضوع کتاب‌هایی اشاره شود که در نمایشگاه کتاب تهران شاهد آن بودیم و به ویژه در زمینه تاریخ شفاهی جنگ خودنمایی می‌کرد. به طوری‌که درباره یک نفر چندین کتاب وجود داشت و درباره بعضی دیگر اینطور نبود. یکی از افرادی که در جنگ حضور داشت و از منظر فرهنگی هم حضورش بسیار پررنگ بود، صادق آهنگران است. اتفاقاً در همین نمایشگاه کتاب «حماسه‌خوان خمینی» با پژوهش و مصاحبه محمدمهدی بهداروند در انتشارات جمکران در سالن کوشک رونمایی شد. در همان مجال گلعلی بابایی، پژوهشگر و مولف دفاع مقدس و ادبیات پایداری اشاره کرد که برخی به انتشار چندین کتاب درباره آهنگران واکنش نشان دادند و نسبت به این تعدد کتاب انتقاد داشتند و او این انتقادات را چندان وارد ندانست. در همین رونمایی، بهداروند هم بحث را باز کرد و گفت: من در فضای مجازی نقدی دیدم که چرا چند کتاب درباره حاج صادق آهنگران بیرون آمده است؟ اگرچه هر چند کتاب از آهنگران بیرون بیاید، کم است هر چند معتقدم که محتوای «حماسه‌خوان خمینی» متفاوت است.
البته به نظرم خوب است که منتقدان به تعدد آثار درباره صادق آهنگران، کتابی که با پژوهش و تدوین بهداروند درباره این مرثیه‌خوان و مداح جنگ انتشار یافته، با دقت و حوصله بررسی کنند تا دریابند چه قدر سخن پژوهشگر و تدوینگر آن در این موضوع درست است.
نکته دیگر یادداشتی به قلم علی نورآبادی، نویسنده در شماره ۶۷۷۶ قفسه کتاب چاپ شد که او هم به تکرار کتاب‌هایی در زمینه تاریخ شفاهی پرداخته و از این کتاب‌ها نامبرده است: (خاطرات حاج‌صادق آهنگران) یک جلدی، انتشارات یا زهرا- کتاب آهنگران (خاطرات حاج‌صادق آهنگران) دو جلدی، انتشارات یا زهرا- تاریخ شفاهی آهنگران (خاطرات حاج‌صادق آهنگران)، محمدمهدی بهداروند، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس- حماسه‌خوان خمینی (خاطرات حاج‌صادق آهنگران) محمدمهدی بهداروند، انتشارات جمکران
در مطالعه این یادداشت بحثی درباره تکراری بودن این کتاب‌ها نیست. چون نویسنده یادداشت قلم بسیار خوبی دارد و خود اهل پژوهش است و بارها از مطالب و نقدهای خوب او در حوزه جنگ بهره بردیم. موضوع اشتباهی است که در ذکر اسامی یکی از کتاب‌ها آورده شده و عرضه آن در سی‌وپنجمین نمایشگاه کتاب تهران است، آن اشتباه؛ اسم بردن از کتاب «پسر آشیخ محمود (خاطرات سردار حسین علایی)» در انتشارات ایران است که این کتاب در نمایشگاه عرضه نشد.
نظر شما