سرویس هنر خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - محمدعرفان صدیقیان: «حضور حداکثری ناشران بخش‌های خصوصی و دولتی در نمایشگاه کتاب تهران فرصت خوبی است تا با بررسی میدانی، وضعیت بازار نشر در تولید کتاب‌های موضوعی رصد شده و ارزیابی دقیقی در این زمینه صورت بگیرد.
کتاب‌های مربوط به حوزه سینما از اصلی‌ترین ابزارهای آموزش و فهم هنر هفتم به شمار می‌روند و نشرهای مختلفی به صورت تخصصی یا موردی به چاپ و ارائه چنین آثاری مشغول هستند. در سال‌های اخیر توزیع کتاب‌های مربوط به حوزه سینما رشد بسیاری داشته و مخاطب داخلی دایره انتخاب وسیعی پیدا کرده است.
اما در دوران پس از کرونا، بازار چاپ و نشر شرایط متفاوتی را نسبت به دوران پیش از خود تجربه کرده و نوعی رخوت و سردرگمی بر فضای این عرصه حاکم شده است.
هزینه‌های بالای چاپ و تولید کتاب‌های سینمایی باعث شده تا روند ارائه کتاب‌های مرجع و موضوعی در زمینه‌هایی گوناگون با رکودی نسبی مواجه شود و واحدهای نشر فعال، علاقه کمتری به چاپ این آثار از خود نشان دهند.
این موضوع بیش از هرچیز در خصوص فعالان صنعت کتاب در بخش خصوصی صدق می‌کند که در سال‌های گذشته با ارائه کتاب‌های سینمایی مرجع نقش مهمی را در هدایت و آموزش علاقه‌مندان به سینما برعهده داشته‌اند.
با این وجود، امسال و در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، تعدادی از نشرهای مهم و مطرح در این زمینه آثار تازه‌ای را روانه بازار کرده‌اند که به لحاظ موضوعی، در زمینه‌های آموزشی، پژوهشی و نظری دسته بندی می‌شوند. اما با این وجود، تعداد عنوان های ارائه شده در حد راضی کننده‌ای نیست و به نسبت سال‌های اخیر، کاهش قابل ملاحظه‌ای را داشته است.
از سویی دیگر در بازار جهانی نیز کتاب‌های مطرح بسیاری وجود دارند که هنوز به زبان فارسی ترجمه نشده و در دسترس مخاطبان داخلی قرار نگرفته‌اند. آثاری که به لحاظ کیفی می‌توانند پنجره‌ای تازه را به روی تولیدات سینمای ایران باز کنند و موجب ارتقای کیفیت فیلم‌ها شوند.
در کشور نهادهای متفاوتی تعریف شده‌اند که با حمایت‌های مالی دولتی و بنا بر وظایف محوله، از تولید آثار سینمایی، مستند و کوتاه حمایت می‌کنند. از این میان مراکزی همچون بنیاد سینمایی فارابی، مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی، انجمن سینمای جوانان، حوزه هنری و… دارای واحد چاپ و نشر کتاب‌های سینمایی هستند که امسال و در نمایشگاه کتاب، تحت عنوان غرفه سازمان سینمایی پذیرای مخاطبان و علاقه‌مندان هستند.
در شرایط فعلی که مشکلات مالی سبب شده تا واحدهای خصوصی حوزه نشر تعداد عناوین جدید و اغلب مرجع و پر هزینه خود را کاهش دهند، واحد انتشارات نهادهای سینمایی در بخش دولتی می‌توانند نقش تعیین کننده‌ای در ارائه کتاب‌های مهم سینمایی ایفا کنند.
مرور آثار به چاپ رسیده توسط نشرهای مذکور نشان می‌دهد این اتفاق به صورتی نسبی محقق شده است و در برخی موارد شاهد آثار مهم و قابل توجهی در میان آثار منتشر شده هستیم. برای مثال در میان آثار پرشمار انتشارات بنیاد سینمایی فارابی، کتابی تحت عنوان «فیلمنامه‌نویسی در قرن ۲۱» به چشم می‌خورد که در تقابل با تئوری‌های کلاسیک فیلمنامه‌نویسی برمبنای ساختار سه پرده‌ای، با ارائه مثال‌ها و راهکارهایی، مسیر متفاوت و مدرنی را به خواننده ارائه می‌کند که برای تماشاگر امروزی از جذابیت بیشتری برخوردار است.
به نظر می‌رسد ادامه این مسیر به صورتی هدفمند و برنامه‌ریزی شده توسط نهادهای سینمایی می‌تواند موجب توانمندسازی و ایجاد نگرشی متفاوت در سینماگران شده و اتفاق ویژه‌ای را برای سینمای ایران رقم زند.»
نظرات