سرویس استان خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) _ زینب خوش اندیش: در دنیای امروز، نظام‌های قضایی به دنبال راه‌هایی نوین برای مجازات مجرمان و پیشگیری از جرم هستند. حبس سنتی که زمانی مجازاتی رایج بود، به طور فزاینده‌ای به دلیل اثربخشی محدود و هزینه‌های بالا مورد انتقاد قرار می‌گیرد. در مقابل، مجازات‌های جایگزین حبس، مانند برنامه‌های مبتنی بر خدمات اجتماعی، آموزش و ترویج فرهنگ، به عنوان رویکردی جایگزین و کارآمدتر در حال ظهور هستند.
ترویج فرهنگ کتابخوانی، جایگزین حبس
در اقدامی ابتکاری، مهدی ایزدی؛ دادیار شعبه هفتم دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان بویراحمد، حکم جایگزین حبس مبتنی بر ترویج فرهنگ کتابخوانی صادر کرد. این حکم که برای اولین بار در مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد صادر شده است، نشان‌دهنده رویکردی نوین در نظام قضایی و تلاش برای ارتقای سطح فرهنگی جامعه از طریق مجازات‌های جایگزین حبس است.
صدور این حکم نشان‌دهنده تغییر نگرش در نظام قضایی از مجازات صرف به سمت اصلاح و بازپروری مجرمان است. مطالعه و کتابخوانی به عنوان ابزاری برای ارتقای سطح آگاهی و دانش افراد، می‌تواند در اصلاح رفتار و پیشگیری از جرم مؤثر باشد.
این اقدام نشان‌دهنده درک عمیق از نقش فرهنگ در پیشگیری از جرم است. ترویج فرهنگ کتابخوانی می‌تواند با ارتقای سطح آگاهی و معرفت افراد، به کاهش جرایم و آسیب‌های اجتماعی کمک کند.
در همین خصوص مدیرکل کتابخانه های عمومی کهگیلویه و بویراحمد در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) با اشاره به بازدید از کتابخانه زندان دهدشت که با هدف بررسی و ارزیابی میزان عمل به سیاست‌های کاهش آسیب و افزایش امید به زندگی در میان زندانیان صورت گرفته بود، گفت: این اقدام در پی تفاهم‌نامه‌ای بین معاونت منابع انسانی و امور فرهنگی دادگستری و نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با هدف صدور احکام فرهنگی جایگزین حبس صورت گرفته است.
محسن جبارنژاد اظهار کرد: انعقاد این تفاهم‌نامه نشان‌دهنده همکاری و تعامل سازنده بین دستگاه قضایی و نهادهای فرهنگی در راستای ارتقای فرهنگ کتابخوانی و استفاده از آن به عنوان ابزار اصلاحی و پیشگیرانه است.
وی ادامه داد: این اقدام می‌تواند زمینه‌ساز ترویج فرهنگ کتابخوانی در بین اقشار مختلف جامعه شود و به عنوان یک رویکرد اصلاحی و پیشگیرانه عمل کند.
مطالعه کتاب به افراد زندانی در درک بهتر اعمال و کاهش جرم و جنایت‌ها کمک می‌کند
جبارنژاد با اشاره به نقش ترویج فرهنگ کتابخوانی در اصلاح و پیشگیری از جرم گفت: مطالعه کتاب می‌تواند به افراد در درک بهتر اعمال خود و جرم و مجازات کمک کند. همچنین، کتابخوانی می‌تواند به افراد در ارتقای مهارت‌های حل مسئله، تفکر انتقادی و همدلی کمک کند که همه اینها از عوامل مهم در پیشگیری از جرم هستند.
وی همچنین افزود: کارکرد و اثربخشی احکام فرهنگی جایگزین حبس در حوزه کتاب و کتابخوانی به مراتب بهتر از تادیب و حبس خواهد بود و بر اساس نوع احکام، محکومان را در مسیر آگاهی‌بخشی و مطالعه قرار می‌دهد که باعث کاهش جرایم و آسیب‌های اجتماعی می‌شود.
مدیرکل کتابخانه های عمومی کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به تجهیز و ارتقای کتابخانه ها مشارکتی زندان های استان تصریح کرد: برابر با آیین نامه تجهیز کتابخانه های مشارکتی باید توسط سازمان زندان ها مشارکتی بشود با این اوصاف با تدبیر و دستور مدیرکل تجهیزاتی برای کتابخانه های تعریف شده ارسال می شود.
اجرای برنامه های فرهنگی به رشد و ترویج مطالعه زندانیان کمک می کند
جبارنژاد اجرای برنامه‌های فرهنگی در کتابخانه‌های زندان را مهم دانست و بیان کرد: اجرای برنامه‌های فرهنگی در کتابخانه نظیر تشکیل گروه مطالعاتی، جلسات نقد کتاب، کانون ادبی، کانون قران و نهج البلاغه و مسابقات قصه خوانی به رشد و ترویج مطالعه زندانیان کمک می‌کند.
مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان یادآور شد: با توجه به بازدیدهای اخیر از کتابخانه‌های زندان و خروجی سال‌های قبل، استقبال خیلی خوبی در راستای فرهنگ مطالعه در زندان‌ها وجود دارد و بر این اساس سیاست آسیب شناسی و علاقه مطالعاتی زندانیان در بازدیدها کتاب‌های مورد علاقه آنها با هماهنگی تیم کارشناسی به کتابخانه زندان‌ها ارسال خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه ۲۵ هزار جلد کتاب در زندان های استان وجود دارد، گفت: ارائه راهنمایی و مشاوره‌های لازم تخصصی توسط کارشناسان اداره کل و ساماندهی منابع کتابخانه‌های زندان‌ها، همکاری در مسابقات کتابخوانی متناسب با وضعیت زندانیان، نظارت بر عملکرد کتابدار زندان و ارائه دوره‌های آموزشی و تخصصی کتابداری از جمله برنامه‌های صورت گرفته برای ترویج کتابخوانی در زندان است.
مدیرکل کتابخانه‌های استان با تاکید بر امکان عضویت زندانیان در کتابخانه‌ها بیان کرد: با بهره گیری از ظرفیت سازمان‌ها و نهادها و گروه‌های جهادی از جمله معاونت فرهنگی سازمان عقیدتی سیاسی ارتش، ستاد عالی کانون‌های مساجد، اتحادیه انجمن‌های اسلامی، حوزه‌های علمیه، مرکز تعاون روستایی، ستاد ائمه جمعه و… در قالب تفاهم نامه میتوان از مشارکت سازمان‌های مردم‌نهاد و خیرین در تجهیز و ارتقای کتابخانه‌های مشارکتی زندان‌ها استفاده کرد.
جبارنژاد مطالعه و کتابخوانی در زندان‌ها را موثر در کاهش جرم و جنایت در اثر مطالعه دانست و تصریح کرد: در بازدید از زندان‌ها خروجی خوبی در خصوص تاثیر گذاری مطالعه بر کاهش جرم وجنایت را شاهد بودیم.
اهمیت توجه به زیرساخت‌های فرهنگی در راستای تشویق زندانیان به کتابخوانی مستمر
وی ادامه داد: ایجاد زیرساخت‌های فرهنگی در راستای تشویق زندانیان به کتابخوانی مستمر، تامین کتاب‌های تخصصی نوجوان و منابع آموزشی برای کتابخانه‌های کانون‌های اصلاح وتربیت و زنان زندانی، تهیه و ارسال پویش‌های کتابخوانی شامل قصه گویی، خوانش بخش‌هایی از کتاب‌ها، قالب چهار گزینه‌ای، هنرهای تجسمی شامل نقاشی، خطاطی، طراحی، دست سازه‌ها همچون روزنامه دیواری، کتاب سازی، داستان و شعر، نگارش داستانک و سرودن شعر، هنرهای دیجیتالی شامل تولید قالب‌های دیجیتالی، کلیپ و پویانمایی و ارسال نشریات و مجلات آموزشی و سرگرمی می‌تواند به افزایش انگیزه زندانیان برای مطالعه کمک کند.
مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان به شرکت ۶۰۰ زندانی در جشنواره کتابخانه رضوی اشاره کرد و گفت: اطلاع رسانی دقیق و گسترده به زندانیان به منظور استفاده از فرصت و زمان شرکت در جشنواره، استفاده از ظرفیت شیوه مکتوب ویژه زندان‌ها، تقویت تبلیغات جشنواره در واحد فرهنگی زندان‌ها، اطلاع رسانی دقیق محتوای شیوه‌نامه به تمام زندانیان، برگزاری جلسات مستمر و منظم با زندانیان و ارسال گزارش دوره‌ای اقدامات به واحد مرتبط برای افزایش مشارکت زندانیان در جشنواره کتابخوانی رضوی در نظر گرفته شده است.
جبارنژاد اظهار کرد: برگزاری جشنواره رضوی با اشاعه و ترویج فرهنگ و معارف ائمه معصومین علیهم السلام و آموزه‌های آن به ویژه فرهنگ منوّر رضوی؛ گسترش فعالیت‌های کتابخوانی و مطالعه کتاب‌های مرتبط با سیره پاک ائمه معصومین علیهم السلام به‌ویژه حضرت امام رضا علیه السلام؛ شناسایی و معرفی کتاب‌های فاخر مرتبط با فرهنگ و سیره اهل بیت علیهم السلام از طریق انتشار گسترده این آثار و اعتلای فرهنگ ایرانی متکی به فرهنگ دینی و مطالعه کتب جشنواره زمینه‌ساز رفتارهای انسانی و جلوگیری از جرم و جنایات خواهد شد.
مدیرکل کتابخانه‌های عمومی کهگیلویه و بویراحمد گفت: کتابخانه‌های عمومی استان و کتابخانه‌های مشارکتی تلاش برای افزایش مهارت‌های رفتاری، ایجاد امید و انگیزه بین عموم افراد و زندانیان و ارتقای مطالعه مفید را سرلوحه فعالیت های خود قرار داده است؛ که برای رسیدن به این امر مهم نهایت همکاری را با سایر دستگاه‌ها و مجموعه‌ها خواهیم داشت.
برنامه های مبتنی بر کتابخوانی در کاهش جرم موثر هستند
تحقیقات متعددی نشان داده‌اند که مجازات‌های جایگزین حبس، از جمله برنامه‌های مبتنی بر کتابخوانی، می‌توانند در مقایسه با حبس سنتی، در کاهش جرم مؤثرتر باشند. این برنامه‌ها نه تنها هزینه‌های کمتری برای سیستم عدالت کیفری دارند، بلکه می‌توانند به طور موثرتری به اصلاح مجرمان و بازگشت آنها به جامعه کمک کند.
حکم جایگزینی حبس با مطالعه و کتاب با استقبال گرم فعالان فرهنگی و اجتماعی استان کهگیلویه و بویراحمد روبه‌رو شده است.
استقبال از این حکم نشان‌دهنده درک صحیح مردم از فواید ترویج فرهنگ کتابخوانی و نقش آن در ارتقای سطح فرهنگی جامعه و کاهش جرایم است.
صدور حکم جایگزین حبس مبتنی بر ترویج فرهنگ کتابخوانی در یاسوج، ابتکاری ارزشمند است که نشان‌دهنده تعهد دستگاه قضایی به اصلاح و بازپروری مجرمان و ارتقای سطح فرهنگی جامعه است. این اقدام می‌تواند الگویی برای سایر استان‌ها باشد تا از مجازات‌های جایگزین حبس مبتنی بر فعالیت‌های فرهنگی و آموزشی استفاده کنند.
نظرات