به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): «دومین گردهمایی اصحاب علوم انسانی در یادبود شهدای پرواز اردیبهشت و شهید خدمت آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی»، در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران دوشنبه (۲۱ خردادماه) برگزار شد.
در دور بعدی ارائه‌ها، محسن صبوریان، عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران گفت: انسان‌هایی که که ایمان آورند و عمل صالح انجام دهند، خدا برایشان محبتی در دل مردم ایجاد می‌کند. با این آیه می‌توان نشان داد که چطور آقای رئیسی با وجود انتقاداتی که به دولت‌شان وارد بود، این‌طور حضور مردم را داشتند. حضور مردم را اخلاص مهیا کرد و گرایش و احترام مردم به خاطر اخلاص ایشان بود. برای ایشان به سرانجام رسیدن کارها مهم بود، نه تشریفات مرسوم احترام‌آمیز اداری و جنبه‌ای از فتوت در کارهایش داشت. عمده‌ترین علت این لبیک مردم به تشیع ایشان، اخلاص بود.
بازسازی جهان اجتماعی مبتنی بر خدمت
در ادامه این نشست، حسین حاج‌محمدی نیز به بیان ایده خود درباره شهید رئیسی پرداخت و گفت: ایده من، «ابراهیم رئیسی و بازسازی جهان اجتماعی مبتنی بر خدمت‌گزاری» است؛ اینکه ابراهیم رئیسی چگونه در قامت ریاست جمهور به بازسازی جهان اجتماعی مردم ایران؛، براساس نوعی از خدمت‌گزاری مبتنی بر صداقت کمک کرد.
او ادامه داد: جهان اجتماعی به مجموعه‌ای از کنش‌ها در ساختار اجتماعی اشاره دارد. در این جهان اجتماعی ما انسان‌ها باهم تعامل می‌کنیم و مهم‌ترین مقوم این جهان اجتماعی، منظومه معنایی است؛ به‌عبارت دیگر، منظومه‌های معنایی مختلف، جهان‌های اجتماعی متفاوت می‌سازد. بعد از انقلاب منظومه معنایی خاصی داریم که ریشه در ایران و اسلام دارد. در بطن آن امر قدسی و کنش‌گری معطوف به غایات قدسی است و در لایه‌های مختلف نظم سیاسی، این منظومه معنایی صورت‌بندی شده است.
حاج‌محمدی گفت: شهید رئیسی با کنش‌گری‌شان، معنایی از ریاست را نمایان کردند که ترس رنگ باختن آن را داشتیم و آن معنا خدمت‌گزاری بود. در ادبیات دینی، از رئیس قوم همواره به‌عنوان خادم قوم یاد می‌کنیم. شهید رئیسی، معنای ریاست را در خدمت‌گزاری متجلی کردند و تک‌تک کنش‌هایش این امر را نمایان می‌کرد؛ هم پیش از انتخابات، هم در صحنه انتخابات، هم پس از انتخاب به‌عنوان رئیس جمهور و نهایتاً حتی در زمان شهادت نیز، معنای خدمت‌گزاری را نشان دادند. ایشان در مقام یک کنش خدمتگزارانه به منطقه مرزی رفتند و شهید شدند و این درگذشت هم بر مبنای کنش خدمتگزارانه بود. رئیسی به ما فهماند که ریاست، مرادف با خدمت‌گزاری است.
شهادت شهید رئیسی، اعتماد عمومی را بازسازی کرد
پس از حاج‌محمدی، سیدهادی ساجدی، عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران نیز در ارائه خود بیان کرد: شهادت ایشان، بازسازی اعتماد عمومی بود. دستاورد خون شهید این بود که فضای اعتماد ملی را بازسازی کرد و به مردم نشان داد که نسلی که امام ازشان صحبت می‌کرد که خدمتگزاراند و نگاه به آسمان دارند، هنوز هم هستند؛ اما برای فهم این حضور پُرشکوه مردم در تشیع باید به نکته دیگری توجه کنیم. باید بفهمیم که ریشه این قضیه به رابطه خاص امام و امت در شیعه باز می‌گردد. شیعیان انسان‌هایی داشتند که در عین انسان بودن، تعالی‌ای که مردم به آنها احترام ویژه‌ای می‌گذاشتند. این احترام امام و امت که برای ائمه اتفاق می‌افتد، برای انسان‌های آسمانی پایین‌تر از ائمه هم رقم می‌خورد. برای درک جامعه‌شناختی آن باید به رابطه شیعیان با امامان برگشت. مردم اگر تشخیص دهند که کسانی در راه ائمه قدم برمی‌دارند، به آنان احترام می‌گذارند.
تکلیف‌گرایی آسمانی
یحیی بوذری‌نژاد، دیگر عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران هم در ارائه خود بیان کرد: امام شاخصه‌های مختلفی در تفکر و منش داشت. یکی از مهم‌ترین‌هایش، توجه به اسلام ناب و اجرای احکام اسلامی و شریعت حداکثری بود. ویژگی دیگر امام، مقاومت در برابر استکبار و عدالت‌گرایی و ساده زیستی امام بود. در مسیر انقلاب، این شاخصه‌های اولیه انقلاب، در میان دولت‌ها فراز و فرود داشتند. در دولت سیزدهم، نکته مهم، توجه به همان مبانی ابتدایی بود. سیره شهید رئیسی، پایبندی به اسلام و توجه به عدالت بود. ساده‌زیستی و استکبارستیزی هم در سیره ایشان وجود داشت. در دولت شهید رئیسی، یک هماهنگی بین کل قوا شکل گرفت که نماد این هماهنگی را در وعده صادق دیدیم.
شهید رئیسی خدمت را از طریق عمل نشان داد نه رتوریک!
آخرین ارائه نیز به عبدالله بیچرانلو اختصاص داشت. او درباره شهید رئیسی عنوان کرد: من سوالی داشتم که چطور می‌شود افرادی مثل امام، شهید رجایی، سلیمانی و شهید رئیسی، وضعیت خاصی در قلب مردم پیدا می‌کنند و ماندگار می‌شوند؟ برخی مفاهیم برای پاسخ به ذهنم رسید. یکی را با این مصرع می‌گویم که، «دوصد گفته چون نیم کردار نیست.» نکته مهم این است که بدانیم، گفتمان، صرفاً محصور به «رتوریک» نیست. گفتمان در کشور ما به نحوی فهمیده شده که گویی گفتمان تنها ماهیت رتوریک و زبانی دارد و هرکس که تولیدات پرحجم‌در زبانی تولید کند، گفتمان شکل داده است. آقای رئیسی خدمت را از طریق رتوریک شکل نداد. در فضای میدانی و عمل آن را ساخت و کردار ایشان شهید خدمت را معنادار کرد.
او ادامه داد: در دولت ایشان، تعادلی بین دریافت اطلاعات از مجراهای کارشناسی و الکترونیکی با حضور در «میدان» وجود داشت و همین تجربه‌های ملموس دلسوزانه و دست‌اول که ناشی از اخلاص بود، جا برای ایشان در قلب‌ها باز کرد. در میدان بودن رئیسی، ناشی از نگاه تکلیف‌گرایی بود. ایشان تا وقتی که سرِ کار بود، به تکلیف عمل می‌کرد و زمان را ارزشمند می‌شمرد. نگاه تکلیف‌مدار ایشان، در برابر نگاه نتیجه‌گرا و پراگماتیستی بود. تکلیف‌گرایی نگاهی مبتنی بر آن جهان و ارتباط با آسمان است و همین نگاه موجب تماس قلب‌ها می‌شود.
نظر شما