به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، آیین گرامیداشت شهدای قرارگاه رمضان که با عنوان «قرارگاه رمضان چهل سال مجاهدت» با حضور سرلشکر حسین سلامی فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، سردار وحیدی وزیر کشور، سردار محمدباقر ذوالقدر دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، سردار عبدالرضا مسگریان فرمانده قرارگاه رمضان، کاک محمد سعید علی وزیر فرهنگ اقلیم کردستان عراق، حاج ابو ایمان الدراجی معاون دبیر کل حزب جهاد اسلامی البناء، کاک آراز حسین میرخان نماینده حزب دموکرات کردستان عراق، دانا وزیر آبادانی اقلیم‌کردستان، حاج بلال جماعت اسلامی عراق، سید صادق هاشمی مرکز مطالعات عراق، یاسر عبدالزهرا رایزن فرهنگی عراق در ایران، جمعه العطوانی از مرکز مطالعات افق عراق، محمد سعید محمد وزیر فرهنگ و جوانان اقلیم کردستان عراق و از فرماندهان اتحادیه ملی در دفاع مقدس، جمیل هورامی از فرماندهان اتحادیه ملی کردستان عراق، محمد حاج محمود دبیر کل حزب سوسیالیست، حاج کاملی دبیر کل حزب پیوند اسلامی، پرویز فتاح رییس ستاد اجرایی امام (ره)، سردار علی محمد نائینی رئیس مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس و جمعی از خانواده های شهدا و پیشکسوتان دفاع مقدس در مجمتع فتح‌المبین برگزار شد.

قرارگاه رمضان در مبارزه با تروریسم و داعش نقش موثری داشته است

سردار سرتیپ عبدالرضا مسگریان فرمانده قرارگاه رمضان سپاه با بیان اینکه قرارگاه رمضان یکی از مولدهای سپاه است که سال ۱۳۶۳ با عنایت و نگاه راهبردی مقام معظم رهبری و دستور فرماندهی کل سپاه تأسیس شد، اظهار داشت: قرارگاه رمضان چشمه خیر برای نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران بوده و برکات بسیاری برای نظام و سپاه در طول حیات خود داشته به نحوی که در دوران دفاع مقدس این قرارگاه نقش مهمی داشت و هر کدام از دستاوردهای نظامی در مبارزه با دشمنان را که بررسی می‌کنیم متوجه می‌شویم عملکرد این قرارگاه در حد یک لشکر یا نیروی بزرگ نقشی اثرگذار داشته است.

وی افزود: قرارگاه رمضان از ابتدا تاکنون با هماهنگی و همکاری با برادران خود در عراق توانسته اثربخش و موثر در روند مبارزه با رژیم بعث عراق و پس از آن با همکاری‌های مستشاری خود پس از سقوط صدام یار و پشتیبان ملت عراق در مبارزه با اشغالگری تروریسم و داعش باشد و همچنان در حال تامین امنیت جمهوری اسلامی ایران است.

سردار مسگریان ادامه داد: قرارگاه رمضان تاکنون چندین همایش برای تجلیل از شهیدان خود در عراق و ایران انجام داده که مراسم امروز نیز مقدمه‌ای برای برپایی کنگره بزرگ شهدای ایرانی و عراقی است.

ابومهدی المهندس آخرین شهید این قرارگاه بود

ذوالقدر فلسفه تاسیس قرارگاه رمضان را پاسخ به یک نیاز مبرم در مقطع جنگ تحمیلی برشمرد و گفت: مأموریت راهبری قرارگاه رمضان پشتیبانی از مردم عراق، گسترش انقلاب اسلامی، براندازی رژیم بعث در عراق بود.

دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام تصریح کرد: پاسخ به یک نیاز مبرم در آن مقطع از جبهه‌های جنگ بود. پس از فتح خرمشهر که هدف جنگ و دفاع مقدس، تعقیب، تنبیه و تسلیم کردن متجاوز بود، جنگ باید در خاک دشمن ادامه می‌یافت و عملیات‌های رمضان و والفجر و… با ناکامی روبرو شد، چون دشمن علاوه بر برتری در نفرات و تجهیزات، این حس و انگیزه دفاع را هم داشت که باید در خاک خودش دفاع می‌کرد؛ لذا تغییر راهبرد عملیات در منطقه هور هم در دستور کار قرار گرفت، اما عملیات‌ها پیش نمی‌رفت و با بن بست مواجه شدیم.

وی تصریح کرد: در آن مقطع فرماندهان جنگ به دنبال یافتن یک مسیر جدید بودند تا دشمن از مزیت‌های خودش استفاده نکند و بر این اساس ایده تاسیس ستاد جنگ‌های نامنظم به فرمانده سپاه رسید و در ماه رمضان سال ۱۳۶۳ این قرارگاه تاسیس شد. این قرارگاه یک تجربه جدید بود و با توجه به شرایط منطقه، فراز و فرودهایی داشت. در طول پنج سال، این قرارگاه جبهه جدیدی به وسعت خاک عراق در مقابل رژیم بعث ایجاد کرد و صدام زمین گیر شد.

ذوالقدر افزود: در آخر دوران دفاع مقدس به دلیل تغییر موازنه جنگ به دلیل حضور حامیان صدام معادله جنگ تا حدودی به نفع صدام تغییر کرد، اما فعالیت این قرارگاه دشمن را در داخل خاک خودش تا حدود زیادی تجزیه کرد.

وی با اشاره به تجربیات و اقدامات قرارگاه رمضان عنوان کرد: کتابی به قلم رضا صادقی با استفاده از هزاران برگ سند در دو جلد توسط مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس به نگارش درآمده است و بخشی از فعالیت‌های این قرارگاه در این اثر منعکس شده است. حمایت از نیروهای عمل کننده منظم، انجام جنگ‌های نامنظم و ایجاد جبهه جدید در خاک عراق سه مأموریت اصلی دیگر این قرارگاه بود.

وی ادامه داد: تعداد ۲۳ هزار نفر نیروی ایرانی و ۳۰ هزار تن از مجاهدان عراقی عرب و پیشمرگه در منطقه کردستان ظرفیت این قرارگاه بودند؛ همچنین قرارگاه‌های نصر، فتح، ظفر و فجر چهار قرارگاه فرعی قرارگاه رمضان بودند. لشکر بدر هم که از احرار بود جزو این نیرو بود.

دبیر مجمع تشخیص مصلح نظام با اشاره به کارنامه موفق قرارگاه رمضان اظهار کرد: در طول دو سال ابتدایی، ۱۷ عملیات توسط قرارگاه رمضان انجام شد. عملیات‌های «فتح ۱ تا ۱۰» و «ظفر یک تا هفت» عملیات‌های اصلی این قرارگاه بودند. قرارگاه رمضان در ابعاد نظامی، سیاسی، فرهنگی و رسانه‌ای برای تبیین حضور خودش در کنار فعالیت‌های نظامی فعالیت داشت و ۵۵۶ شهید را تقدیم کرد که از شهدای ایرانی و مجاهدین عراقی بودند.

ذوالقدر با اشاره به اینکه آمار شهدای عراقی در دست ما نیست و نیاز به کارگروه‌هایی در داخل عراق دارد، گفت: علاوه بر این، ۱۴۲ مفقود، ۱۱۳۵ جانباز و ۳۷ اسیر آزاده، قرارگاه رمضان داشته است. شهیدان دقایقی لشکر بدر، صدرالله فنی فرمانده قرارگاه فجر، سیدباقر طباطبایی نژاد فرمانده قرارگاه نصر، رسول حیدری و شهید حمید تقوی جانشین فرمانده قرارگاه فجر که در جریان دفاع از حرم به شهادت رسیدند و آخرین شهید قرارگاه رمضان هم شهید ابومهدی المهندس بود.

تالیف دو کتاب بسیار سخت و پیچیده در خصوص قرارگاه رمضان

دکتر سردار سرتیپ دوم پاسدار علی‌محمد نایینی با بیان اینکه قرارگاه رمضان و مرکز جنگ‌های نامنظم یکی از جلوه‌های ابتکار سپاه در دوران دفاع مقدس بود، اظهار داشت: کار تالیف دو کتاب «اطلس قرارگاه رمضان» و «جنگ در فراسوی مرزها» بسیار سخت و پیچیده‌ای در مقایسه با سایر پروژه‌ها بود، زیرا دو جبهه را باید کامل می‌دید، مصاحبه‌های تکمیلی می‌کرد، با فرماندهان قرارگاه مصاحبه‌های عمیق و دقیقی انجام می‌داد، سری به گنجینه مرکز اسناد می‌زد، آثار مرکز را می‌دید و در نهایت با جمع کردن این روایت‌ها به یک روایت مستند، معتبر و دقیق می‌رسید؛ تولید یک اثر تاریخی به خصوص در قرارگاهی که در جنبه‌های مختلف ماموریت دارد و کارکردهای مختلف اجتماعی و امنیتی داشته و پدیده بی بدیل و ابتکار سپاه در دوران دفاع مقدس بوده، آسان نیست.

وی با بیان اینکه خط به خط این محتوا را سردار محمدباقر ذوالقدر خواندند، افزود: یکی از سیاست‌های مرکز اسناد دفاع مقدس در چارچوب نقشه جامع پژوهشی، تولید اثر مستند و تاریخی برای سازمان رزم سپاه شامل قرارگاه‌ها، لشکرها و یگانه‌های سپاه است که بخش قابل توجهی از این آثار محقق شده است.

۹۰۰ اثر پژوهشی فعال در دست اقدام مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس

رئیس مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس افزود: مرکز اسناد تحقیقات دفاع مقدس در حال حاضر ۹۰۰ اثر پژوهشی فعال در دست اقدام دارد و برای تمام قرارگاه‌های تابعه سپاه کتاب و اطلس نگارش خواهد شد؛ در این رابطه کتاب کارنامه و نبردهای خاص تعریف شده و این کار برای تمام قرارگاه‌ها و لشکرها در حال انجام است به عنوان مثال برای ۱۲۰ فرمانده شاخص شهید کتاب‌هایی تحت عنوان زندگی‌نامه، سیره و سبک فرماندهی آن فرمانده در دوران دفاع مقدس تعریف شده که یک نمونه آن سال گذشته در قالب زندگینامه شهید والا مقام شهید دقایقی منتشر شد.

وی ادامه داد: البته در حال حاضر حدود ۶۰ اثر در حوزه فرماندهان شاخص مقدس به صورت فعال توسط محققین در حال اجراست. در ارتباط با فرماندهانی که حضور دارند و در قید حیات هستند نیز ۴۰۰ فرمانده تاریخ شفاهی آنها در مرکز اسناد یا انجام شده یا در حال انجام است که از این تعداد ۱۰ نفر از فرماندهان شاخص قرارگاه رمضان هستند.

سردار نائینی با بیان اینکه تاکنون ۱۰ جلسه گفتگو با سردار ذوالقدر ضبط شده و همچنین جلساتی نیز برای ثبت و ضبط خاطرات سردار مسجدی، محمد جعفری برگزار شده است، اما با این وجود هنوز به اصطلاح حریف بعضی‌ها مانند مرتضی رضایی و سردار احمد وحیدی نشده ایم.

خاطرات شفاهی ۱۰ نفر از فرماندهان قرارگاه رمضان گرفته شده است

وی با تاکید بر اینکه خاطرات شفاهی ۱۰ نفر از فرماندهان این قرارگاه در دوران دفاع مقدس گرفته شده و ۱۵ نفر از فرماندهانی که مقطعی از آن دوران را در قرارگاه رمضان بودند، ثبت و ضبط شده است.

معرفی اطلس و کارنامه قرارگاه رمضان

مشاور فرمانده کل سپاه پاسداران با اشاره به دو کتاب «اطلس قرارگاه رمضان در دوران دفاع مقدس» و «جنگ در فراسوی مرز» تصریح کرد: اطلس قرارگاه رمضان ۱۰ فصل دارد که شامل جغرافیای عراق، زمینه‌های جنگ تحمیلی، آشنایی با احزاب و مبارزان عراقی، سیر تشکیل قرارگاه، همکاری سازمان‌ها و دستگاه‌های کشوری با قرارگاه، عملکرد قرارگاه در چهار فصل و در نهایت جمع بندی کارنامه تفصیلی قرارگاه رمضان است؛ در واقع این کتاب یک پژوهش به روش تاریخی است، اما کتاب دوم که بر اساس اسناد و منابع نگارش شده دارای ۸ فصل است که امیدواریم این دو اثر برای همه محققین، پژوهشگران قابل استفاده و مبنایی برای تولیدات دیگر در عرصه‌های مختلف سینمایی و هنری قابل استفاده باشد.

گفتنی است آورنده این دو اثر سردار رضا صادقی است که طی‌پنج شش سال کتاب‌های یاد شده را تالیف کرده است.

بنا بر این گزارش، در بخشی از این مراسم با حضور سردار سلامی و سردار وحیدی و نویسنده کتاب از این دو اثر رونمایی شد.