به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در شیراز، زبان سیوندی، گونهای از زبانهای ایرانی شاخه غربی شمالی است که در «سیوند» فارس به کار میرود و حتی نزدیکترین روستاها به آن، نه بدان سخن گفته و نه از آن چیزی می فهمند.
در زبان سیوندی، فعل در زمان های مختلفِ دستوری تغییرشکل می‌دهد و حتّی در برخی کُنشها، صیغهها نیز تغییرشکل می‌یابد؛ به این معنی که در زبان سیوندی از یک فعل، گونههای مختلفی دیده می‌شود و صورتهای ماضی، مضارع و آیندۀ فعل و گاهی صیغههای فعل نیز با یکدیگر متفاوت است.
گونه زبانی سیوندی در روستای سیوند از توابع شهرستان مرودشت صحبت می شود. روستای سیوند، در ۸۵ کیلومتری شمال غربی شیراز و در دامنه جنوبی کوهی از رشته کوه زاگرس واقع است که حدود ۵ هزار نفر جمعیّت دارد. شغل مردم این روستا بیشتر کشاورزی، باغداری و کامیونداری است. در بخش غرب آن، رودخانه سیوند جریان دارد که از «جلگه پاسارگاد» سرچشمه می‌گیرد و در محل «پل خان» به «رودخانه کر» می پیوندد.
سیوندیها، حدود یک قرن و نیم پیش، از ده‌کهنه به سیوند کنونی نقل‌مکان کردهاند؛ به طوری که سنگ قبرهای موجود و پژوهش میدانی «بهرام روستاپور» مؤیّد آن است. به علاوه، این مطلب را «حسن آزاده»، یکی از شخصیتهای فرهنگی سیوند، پنجاه سال پیش از دو نفر که آن زمان بیش از صد سال داشته اند، شنیده است.
تا آنجا که بررسی محقّقین نشان می دهد، به جز چندین پژوهش که توسط پژوهشگران خارجی، همچون «مالچانووا» (۱۹۷۳)، «ویلهلم ایلرس» (۱۹۷۶) و سیوندی مانند خرّم (۱۳۹۳ تا ۱۳۹۵)، آزاده و «نوروزی» (۱۳۹۵) و یا «مولایی» (۱۳۹۶) انجام شده است، هنوز تحقیقی در مورد اینگونه زبانی به صورت جدّی انجام نگرفته است.
پژوهشی که «صراحی» و مولایی (چاپ نشده) درباره حیات زبانی سیوندی انجام دادهاند، نشان می دهد براساس الگوهای جامعهشناسیِ زبان، زبان سیوندی شدیداً در معرض خطر نابودی قرار دارد. لذا این مهم، پژوهشگر را بر آن داشت که به لحاظ اهمیت و شرایط ویژه این گونه زبانی به بررسی آن بپردازد.
به گزارش ایبنا؛ کتاب گویش سیوندی توسط انتشارات نگارستان ادب در شیراز، منتشر شد.
نظرات