سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - یدالله رحمتعلی: کتاب «رویای یک روز پاییزی» برگرفته از خاطرات کودکی نویسنده در دوران جنگ ۸ ساله ایران و عراق و حضور هواپیماها در فضای آسمان شهرها و روستاها در آن دوران برای بمباران شهرها است.

بابک روزبه، نویسنده کتاب «رویای یک روز پاییزی» در مورد سوژه این کتاب گفت: در سفری که به اتفاق دوستان به موزه دفاع مقدس استان همدان داشتم، راوی موزه به پیکر هواپیمای عراقی رسید که وارد آسمان کشور برای بمباران شهر نهاوند شده و در خارج شهر سقوط کرده است. درست همان هواپیمایی بود که من از دوران دفاع مقدس خاطراتی از آن داشتم و با این توضیح راوی موزه؛ تمام خاطرات شیرین آن هواپیما در ذهنم نقش بست و تصمیم به نگارش آن با نگاه کودکانه آن دوران خودم شدم.

تحول ادبیات کودک و نوجوان دفاع مقدس دور از خشونت

روزبه ادامه داد: کودکی شیرین است و در خیال خود شیرینی‌ها را به ذهن می‌سپارد. جنگ علاوه بر تلخی ها، شیرینی‌هایی برای کودکان دهه ۶۰ داشته است. حضور هواپیماها و آمدن ساکنین شهرها به روستاها، زندگی‌های صمیمانه در کنار اهالی روستا و کمک به جبهه ها می‌تواند خالق آثاری با احساس خوب در حوزه ادبیات کودک و نوجوان گونه دفاع مقدس باشد. ما نیاز به تحول ادبیات کودک و نوجوان دفاع مقدس دور از هر گونه خشونت آن دوران هستیم. باید بگویم حس و واژه «پرواز» در ذهن هر کودک و حتی انسان بزرگسال شیرین‌ترین لحظات و یک آرزو است و سعی من بر آن است در ادبیات کودک از این واژه بسیار وام بگیرم.

در حوزه «ادبیات کودک» از نگاه کودکان بنویسیم نه از نگاه خود

وی افزود: ادبیات کودک و نوجوان دفاع مقدس نیازمند زبان و دایره واژگانی ویژه خود است و نگاه روانشناسی و روانکاوی به این ادبیات کمک به کیفیت این آثار خواهد داشت. حیطه ادبیات کودک دارای حساسیت خاص خود است و باید به درستی در این مورد تصمیم بگیریم. ما باید از نگاه کودک بنویسیم نه از نگاه خود. نکته مهم اینکه؛ تلاش نویسندگان در رعایت مفاهیم روانشناختی در خلق آثارشان از مهمترین عوامل تأثیر ادبیات کودک بر مخاطبش است و این خود در رشد تربیتی و ذهنی کودک در مواجهه با این آثار تأثیر بسزایی خواهد داشت. در کتاب «بررسی روانکاوی در ادبیات کودک و نوجوان دفاع مقدس» به همین موضوع طی پژوهشی دانشگاهی در سال ۱۳۹۲ پرداخته‌ام و از دیدگاه روان‌کاوی لکان آثار ۱۵ دوره کتاب سال دفاع مقدس را بررسی کرده‌ام.

دفاع مقدس بخشی از واقعیت تاریخی؛ ملی و حماسی کشور است

روزبه ادامه داد: این گونه از ادبیات نیازمند این گونه از بررسی‌هاست و باید نگاه‌ها روز به روز در این حوزه علمی‌تر شود. اگر بنیاد حفظ آثار بخواهد در این حوزه کار کند باید تخصصی و بخش تخصصی کودک و نوجوان را فعال کند و حرفه‌ای به این بخش حساس نگاه کند. کودکان ما نیاز دارند دفاع مقدس را که بخشی از واقعیت تاریخی و ملی حماسی کشور ماست در کنار حماسه‌های کهن دیگر به خوبی بشناسند ولی با زبان و نگاه خاص خودش.

استفاده از زبان ادبی کودکانه؛ نه محاوره

وی عنوان کرد: نکته مهم دیگر اینکه استفاده از زبان ادبی کودکانه و نه محاوره یکی از دیگر مواردی است که در نظر من باعث شده ادبیات کودک و نوجوان این حوزه با وجود چاپ آثار بسیار زیادی هنوز نتواند جایگاه خاص خودش را پیدا کند. استفاده از زبان معیار و ادبی در دایره واژگانی ادبیات کودک یک امتیاز ویژه برای یک متن ادبی است و ورود نویسندگانی که با فنون نگارش آشنا نیستند زبان محاوره را بسیار وارد ادبیات این روزهای کشور بخصوص ادبیات کودک و نوجوان کرده و این خود می‌تواند برای زبان فارسی به صورت ریشه‌ای آسیب‌زا باشد و واجب است وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و فرهنگستان به خصوص در انتخاب داوران و هیأت انتخاب جشنواره‌ها برای انتخاب آثار برگزیده که باعث معرفی اینگونه نویسندگان در سطح کشور می‌شود، دقت بیشتری کنند. در حوزه شعر کودک هم همین اتفاق افتاده تا جایی که شاعران نوکار و حتی باتجربه با استفاده از واژه های عامیانه به هر طریق سعی در ایجاد وزن شعری می‌کنند و این از آسیب‌هایی است که به صورت علمی جای بحث گسترده‌ای دارد.

کتاب «رویای یک روز پاییزی» سال جاری در نمایشگاه بین المللی کتاب رونمایی شد. طرح روی جلد و گرافیک میثم جعفرخانی، ویراستار ادبی شاهرخ حکمت و ویراستار کودک دریا روزبه است.