سرویس هنر خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - سعیده نریمان‌پور: طبق آمار خانه کتاب، در گزارش توجه! بیش از یک ماه از چاپ آخرین کتاب گرافیک می‌گذرد، بررسی شد که کد دیویی ۷۶۰ تا ۷۶۹ در سال ۱۴۰۳ تنها یک کتاب جدید و ۲ کتاب تجدید چاپ دارد. کتاب «راهنمای اسکناس‌های ایران: قاجار - پهلوی - جمهوری اسلامی ایران» و «راهنمای تمبرهای ایران: قاجار - پهلوی - جمهوری اسلامی ایران ۱۴۰۲» که توسط نشر نوین فرح‌بخش به چاپ رسیده است، تنها به چاپ کتاب‌های مجموعه‌دار می‌پردازد. به عنوان مثال جمع‌آوری مدال‌ها، کلکسیون انواع تمبرها یا اسکناس‌ها، اما نشر مربوط به چاپ هنرهای گرافیک، چاپ و باسمه‌کاری نیست. کتاب «تطبیق عناصر حیوانی بر روی ظروف فلزی ادوار هخامنشی و ساسانی» نوشته مرضیه سادات شایگان که تنها کتاب جدید چاپ سال ۱۴۰۳ است، تنها دومین کتاب چاپی نشر آنان در این حوزه است.
با افزایش پیگیری‌های چاپ این حوزه از کتاب‌ها در سال ۱۴۰۲، مشخص شد توجه چندانی به هنر گرافیک، چاپ و باسمه‌کاری، نه از سمت مولف و نه از سمت ناشر صورت نمی‌گیرد. بررسی‌ها نشان می‌دهد تنها چند کتاب انگشت‌شمار در این حوزه تخصصی چاپ شده است، کتاب‌های بررسی شده را می‌توان در ۴ دسته تقسیم بندی کرد: کتاب‌های تخصصی چاپ اول، کتاب‌های تخصصی چاپ چندم، کتاب‌های چاپی حوزه مدارس هنرستان و کتاب‌های زندگی‌نامه بزرگان این هنر. در این ۴ دسته، سال ۱۴۰۲ تنها ۱۲ کتاب به چاپ رسیده است، با گذشت ۶ ماه اول سال ۱۴۰۳ و چاپ تنها ۳ کتاب می‌توان رو به انحطاط بودن این رشته را مشاهده کرد.
دلایل بی‌توجهی به رشته هنری گرافیک
دانشجویان و هنرجوهای این رشته‌ها برای نوشتن مقاله و پایان‌نامه معمولاً به همین چند کتاب تخصصی مراجعه می‌کنند که این منجر به تالیف و خلق محتوای جدید نمی‌شود و خلاقیت در این هنر پدید نمی‌آید. این نشان از زمین خوردن آموزش و پرورش هنرجو در این نقطه است که نتوانسته پژوهشگران و اندیشه‌جویانی را تربیت کند که با حفظ میراث گذشتگان به ایده‌پردازی بپردازند.
استقبال کم ناشران نیز، ناشی از چاپ خاص این نوع کتاب‌ها، استفاده از کاغذهای مخصوص و گران آن‌ها و نیازمندی حمایت بیشتر است. مخاطب کم این حوزه و متقابلاً فروش اندک آن، علاقه ناشران و نویسندگان را به این رشته می‌کاهد. زمانی که ناشر مخصوص به این رشته مطالعاتی و عملیاتی وجود ندارد، گروه متخصصی نیز شکل نمی‌گیرد که زمان و تخصص خود را صرف این حوزه مطالعاتی کند تا مجموعه‌هایی با ارزش برای ارائه تولید کنند. در این مبحث سوالی به وجود می‌آید که اگر ناشری بصورت منحصر و تخصصی وارد این رشته از هنر شود، آیا در ۶ ماه از سال، تنها یک کتاب چاپ اول به مرحله چاپ می‌رساند؟ آیا در ۶ ماه تنها ۲کتاب را تجدید چاپ می‌کند؟
رشد این نوع کتاب‌ها نیازمند حمایت همه‌جانبه است. این بخش از هنر باید ناشر مخصوص خود را داشته باشد و با تمرکز پژوهشگران روی این حوزه، بتوانند آثارهای باستانی موجود را حفظ و ثبت کنند، آموزش‌های لازم را بصورت کتاب‌های درسی هنرستان، دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی در بیاورند و نمایشگاه‌هایی را برای ظهور و بروز این هنر برگزار کنند تا فروش به مخاطبان خاص خود، در داخل و خارج کشور را داشته باشند و هم علاقه‌مندان به این حوزه را جذب کنند و رشد دهند. کشف افراد علاقه‌مند، نه در دوره بزرگسالی بلکه در مدارس شکل می‌گیرد. باز کردن پرونده هنر و شاخه‌های آن در ذهن کودکان و خانواده‌هایشان و اطمینان آن‌ها از آینده شغلی فرزندانشان، زمینه جذب آن‌ها را فراهم می‌کند تا در آینده‌ای نه چندان دور، هم رشته‌ای رو به زوال نرود و هم دانش‌آموختگان زیاد یک رشته بیکار نباشند.
شناساندن هنر اصیل و سنتی ایرانی به کودکان، باعث فخر و عزت نفس و ندانستن آن باعث بی‌هویتی می‌شود. ثبت نکردن، در عمل تفاوتی با ندانستن ندارد که از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود و انقراض آن هنر را درپی دارد.
نظر شما