سرویس هنر خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - ساره سیاحی: یکی از کتاب‌هایی که درخصوص بررسی نظریه‌های مد، ساختار و سیستم فشن از جمله مباحث عمیق حوزه فشن، می‌تواند راهگشای مناسبی باشد، کتاب «درآمدی بر نظریه‌های مد از آندروژینی تا روح زمانه» تألیف اندرو رایلی با ترجمه مریم فراهانی است که توسط انتشارات آبان چاپ منتشر شده است.

بخش‌هایی از این کتاب بر اساس برنامه درسی تنظیم شده که جین همیلتون، پژوهشگر مد، طرح کرده است. همیلتون بر این باور است که مد در دو سطح رخ می‌دهد: سطح خرد یا فردی و سطح کلان یا گروهی. در خلال این دو سطح، چهار نظام وجود دارد که هر یک در فرآیند مد سهیم‌اند. نظام‌های فردی، اجتماعی، فرهنگی و نظام مد این چهار نظام هستند. این فرآیندها، بخش‌های اصلی و نظام فکری کتاب را تشکیل می‌دهند.

کتاب در ۶ فصل ارائه شده که در فصل ۱ نظریه‌ها، مفاهیم و اصطلاحات کلیدی معرفی می‌شود. فصل ۲ بر نظام مد تمرکز می‌کند تا شناختی از کسب و کار مد ارائه دهد. فصل ۳ تأثیر فردی را بررسی می‌کند تا نقش افراد منحصر به فرد در فرایند مد را مشخص سازد. فصل ۴ تأثیر اجتماعی را بررسی می‌کند تا مخاطب متوجه شود که چگونه گروه‌هایی از مردم نوآوری می‌کنند و به مد واکنش نشان می‌دهند. فصل ۵ ابعاد فرهنگی را بررسی می‌کند تا روشن سازد کدام فرهنگ‌ها از نظام‌های مد حمایت می‌کنند و کدام یک رویکرد تقابلی دارند. نهایتاً فصل ۶ با ذکر نظریه‌های مصرف و نقش رفتارهای مصرف‌کننده کتاب را به پایان می‌برد.

رایلی درخصوص تعریف مد در مقدمه کتابش می‌نویسد: «مد فرآیندی است که به موجب آن کالایی مانند یک مدل پوشاک یا لباسی در برهه زمانی بخصوصی محبوب می‌شود. ابتدا افراد اندکی مد را می‌پذیرند و این پذیرش مد با گذشت زمان افزایش می‌یابد تا اینکه به نقطه اشباع می‌رسد و سپس محبوبیت آن رو به افول می‌رود. نباید مد را با پوشاک اشتباه گرفت. هر مدی پوشاک نیست و هر پوشاکی هم مد نیست. برخی لباس‌ها با «قوانین» مد مطابقت ندارند و برخی اقلام که حتی اصلاً با لباس مرتبط نیستند مد روزند.»

درک اساسی از چگونگی تبدیل شدن یک سبک ترند به مد و چگونگی رخنه مد در زندگی از جمله مفاهیمی هستند که در این کتاب مطرح شده و به شناخت بهتر حوزه مد کمک می‌کند.

یکی از مزیت‌های کتاب همانطور که پیش‌تر ذکر شد، کمک به فهم بهتر مخاطب نسبت به سیستم فشن است که این کار را از طریق ارائه قسمت‌های خلاصه، مفاهیم کلیدی، سوال‌های پایانی و فعالیت در انتهای هر فصل انجام می‌دهد. این نوع نوشتار موجب جمع‌بندی مطالب در ذهن خواننده می‌شود و مانند یک استاد و کلاس درس گام به گام، مخاطب را همراهی می‌کند.

همچنین در کتاب مذکور، مجموعه‌ای از بینش‌ها و رویکردها مورد بررسی قرار گرفته که فرآیند تفکر خلاق دانشجو و ظرفیت آن‌ها را برای توسعه کلیدهای حل مشکلات تسهیل می‌کند.

سؤالات و فعالیت‌های عملی مطرح شده در انتهای هر فصل، سبب می‌شود تا این کتاب منبع و مرجع مناسبی برای دانشجویان این حوزه باشد. همچنین ایده‌های مناسبی برای تدریس در اختیار اساتید دروس نظری مد قرار می‌دهد.

از مزیت‌های دیگر این کتاب، ترجمه روان و قابل فهم است، به طوریکه برای مخاطبان غیر از حوزه فشن نیز کارآیی دارد. همچنین واژه‌نامه انگلیسی به فارسی که در انتهای کتاب قرار دارد، به ترجمه برخی اصطلاحات حوزه فشن پرداخته که برای تحقیق بیشتر و حتی ترجمه در این حوزه کارآمد است.

در پایان به علاقه‌مندان، فعالان، اساتید و دانشجویان حوزه مد و پوشاک خواندن این کتاب را پیشنهاد می‌کنم تا ساختار سیستم فشن را با نگاهی عمیق بررسی کنند.