محمد خزایی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) گفت: یکی از موارد مهم که باید به آن پرداخته شود، بحث وجود اینترنت به عنوان یکی از دلایل کمتر شدن چاپ کتاب، است. در کشورهای سرمایه‌داری و اروپایی که اینترنت وجود دارد، بازار کتاب تعطیل نشده و همچنان کتاب ارزش و اقبال خودش را دارد. اما در کشورهای دیگر، چون اطلاعات را از طریق اینترنت می‌توان سریع بدست آورد، کتاب اولویت دوم را پیدا کرده است. درصورتیکه کتاب یک رسانه دیگری است که حتی حجم فیزیکی کتاب هویت خاص خودش را دارد.

او ادامه داد: مسئله دوم، مربوط به چاپ کتاب‌ها و ناشران است. گرافیک زبان تصویر است و کتاب باید چاپ بسیار خوبی داشته باشد تا آن کار گرافیکی را درست منتقل کند. اگر ناشران از کاغذ خوبی استفاده کنند؛ باید هزینه بالایی بپردازند که بسیاری از آن‌ها حاضر به انجام آن نیستند و در نهایت روی کاغذ کاهی یا تحریری چاپ می‌شود. بعضی از پایان‌نامه‌های ارشد ارزش چاپ شدن به صورت کتاب را دارند و می‌توانند حتی منبع باشند اما چاپ شدن پایان‌نامه‌ها به صورت مرسوم وجود ندارد.

وی افزود: مولف، وقتی یک کتاب را ترجمه یا تالیف می‌کنند؛ ناشرین حاضر به پرداخت کامل حق‌التالیف آن نیست. مثلاً یک کتاب با جزئیات فراوان که حدود ۱۰ سال روی آن کار شده، سهم مولف کمی برای آن در نظر گرفته می‌شود. به عنوان مثال کتاب خودم با عنوان «هنر طراحی ایرانی اسلامی» که ۱۰۰۰ صفحه است، وقتی چاپ می‌شود و در اختیار عموم قرار می‌گیرد، ناشر فقط ۲۰ میلیون به من پرداخت می‌کند. این برای نویسنده ارزش ندارد که با صرف زمان بسیار، به اندازه زحمتی که کشیده است دریافتی نداشته باشد.

خزایی گفت: برای کتاب‌های دیجیتال نیز باید تعریف بخصوصی داشته باشیم. الان خیلی کتاب‌ها به صورت کپی‌های غیرمجاز، دست به دست می‌شوند که قانونی نیستند. در دانشگاه‌ها نیز کتاب‌های ترجمه‌ای، تدریس می‌شوند که چاپ مجدد نمی‌شوند و به صورت فایل الکترونیکی در اختیار دانشجو قرار می‌گیرد. می‌توان برای چاپ دیجیتال برنامه داشت، به گونه‌ای که بتوان آن را رونق داد. این موارد باعث شده‌اند که نتوانیم کتاب‌های گرافیکی را در کتاب‌فروشی‌ها ببینیم. گاهی نیز ناشر می‌پذیرد و کتاب را چاپ می‌کند اما به علت قیمت بالا به فروش نمی‌رسد. باید تبلیغات و سیاست‌گذاری صورت بگیرد که کتاب‌های هنری جای خود را پیدا کنند.

گفتنی است؛ امروزه در بحث نشر تخصصی هنر، چاپ کتاب در موضوع کدهای دیویی ۷۶۰ تا ۷۶۹ با سرشاخه گرافیک شامل هنرهای گرافیک، چاپ و…، مورد توجه چندانی قرار نمی‌گیرند. در پرونده‌ای با نام چالش‌های نشر کتاب گرافیک به بررسی این موضوع و پاسخ به «آیا قفسه‌های خالی کتاب‌های گرافیک ناشی از اقبال کم مخاطبان است یا پژوهشگران علاقه‌ای به مطالعه در این حوزه از هنرهای ایران ندارند؟» می‌پردازیم و شما می‌توانید سایر شماره‌های این پرونده را مطالعه کنید.