سرویس هنر خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)،با گذشت بیش از یک سال از عملیات پیچیده و استراتژیک «طوفان الأقصی»، تحولات فراوانی در زمینههای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی پیرامون این رویداد رخ داده است. این عملیات که بهعنوان یکی از مهمترین عملیاتهای مقاومت فلسطین شناخته میشود، تأثیرات گستردهای بر منطقه و حتی فراتر از آن گذاشته است. با این حال، وقتی به روایتهای سینمایی و ادبیات مرتبط با آن در داخل ایران نگاه میکنیم، به یک خلأ بزرگ برخورد میکنیم. گویی که سینمای ایران، بهخصوص در بخش فیلم کوتاه، از انعکاس این واقعیتها و جریانهای تأثیرگذار غافل مانده است. جشنواره فیلم کوتاه تهران که بهعنوان یکی از مهمترین رویدادهای سینمایی کشور شناخته میشود، محلی است برای بازتاب دغدغهها و واقعیتهای جامعه. در چهلویکمین دوره این جشنواره، جای خالی سینمای مقاومت با پرداختن به موضوعات مرتبط با فلسطین و بهویژه طوفان الأقصی در بخش «شاخه زیتون» به خوبی پر شده بود. یکی از فیلمهای حاضر در این جشنواره با عنوان «زیر شاخه زیتون» به اقتباس از زندگی مردم فلسطین پرداخته است. این فیلم با تمرکز بر واقعیتهای زندگی فلسطینیها و نماد مقاومت در برابر اشغال، توانسته است بخشی از داستانهای گمشده در سینمای ایران را روایت کند. فیلم «زیر شاخه زیتون» با بهرهگیری از سمبلهای فلسطینی مانند زیتون، نه تنها به مقاومت اشاره دارد، بلکه به شکلی شاعرانه از دغدغهها و مشکلات روزمره مردم فلسطین پرده برمیدارد. این فیلم توانسته است با بازآفرینی روایتهای فلسطینی، نقش مهمی در انعکاس واقعیات مردم این سرزمین ایفا کند. اما این تنها یک نمونه معدود از آثار است و همچنان جای خالی آثار بیشتری که به موضوعات فلسطین بپردازند، در سینمای ایران احساس میشود. با وجود اهمیت فرهنگی و تاریخی عملیات طوفان الأقصی، سوالی که ذهن بسیاری را درگیر میکند این است که چرا سینماگران ایرانی تاکنون به این موضوع نپرداختهاند؟ این عملیات با همه ابعاد استراتژیک و نمادینش، میتواند زمینهای مناسب برای خلق آثار هنری و سینمایی باشد که هم جنبههای انسانی و هم جنبههای سیاسی این واقعه را به تصویر بکشد اما متأسفانه، در یک سال گذشته نه فیلمی ساخته شده، نه سریالی و نه حتی فیلم کوتاهی که بتواند افکار عمومی را درباره این رویداد آگاه کند. این بیتوجهی به مسائل کلیدی و حیاتی مانند طوفان الأقصی، نشاندهنده فاصلهای عمیق بین جریان سینمایی و واقعیتهای جامعه است. سینمای ایران، بهویژه در بخش فیلم کوتاه، در این سالها بیشتر به موضوعات اجتماعی و روزمره پرداخته و از پرداختن به موضوعات کلان و تأثیرگذار بینالمللی غفلت کرده است. به نظر میرسد این فاصله نه تنها در ایران بلکه در سطح جهانی نیز احساس میشود، جایی که بسیاری از مردم جهان از جزئیات و واقعیتهای عملیات طوفان الأقصی آگاه نیستند.
ادبیات فلسطینی با آثاری از نویسندگان برجستهای مانند محمود درویش و غسان کنفانی همواره منبع الهام برای هنرمندان و فیلمسازان در سراسر جهان بوده است. درویش، با اشعار پرشور خود، توانسته است عشق به وطن و دردهای فلسطین را به تصویر بکشد. کنفانی نیز با داستانهای قدرتمندش، زندگی فلسطینیها و مقاومت آنها را در قالبی رئالیستی به نمایش گذاشته است. اما چرا سینمای ایران نتوانسته از این گنجینههای ادبی بهرهبرداری کند و داستانهایی درباره مقاومت و آرمانهای فلسطینیها بسازد؟
در جشنواره فیلم کوتاه تهران، تنها آثاری مانند «زیر شاخه زیتون» توانستهاند به برخی از این موضوعات بپردازند. اما با توجه به غنی بودن ادبیات و تاریخ فلسطین، همچنان جای آثاری که بتوانند تأثیرات عمیقتری داشته باشند، در سینمای ایران خالی است. سینما نه تنها یک رسانه هنری بلکه ابزاری برای آگاهیبخشی و روایت واقعیتهای پنهان جهان است. جشنواره فیلم کوتاه تهران میتواند بهعنوان یک سکوی مناسب برای فیلمسازان باشد تا داستانهای مقاومت و روایتهای فلسطینی را به تصویر بکشند. اما نبود آثار مرتبط با مقاومت در سینمای بلند ایران نشان از فاصله سینما از واقعیتهای کلان سیاسی و اجتماعی دارد. با این حال، هنوز هم فرصتهایی وجود دارد که سینماگران با استفاده از قدرت سینما، روایتهای گمشده فلسطینی را به تصویر بکشند و صدای مردمی را که سالهاست در زیر اشغال و تبعیض زندگی میکنند، به گوش جهانیان برسانند.
دوشنبه ۳۰ مهر ۱۴۰۳ - ۱۳:۲۵
نظر شما