به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، معاونت پژوهشی به‌منظور معرفی طرح‌های پژوهشی در حال اجرای اعضای هیئت علمی و پژوهشگران بنیاد ایرانشناسی، سومین نشست خود را با حضور رئیس بنیاد ایرانشناسی، حسین رجبی دوانی و جمعی از اعضای هیئت علمی و پژوهشگران بنیاد و دیگر علاقه‌مندان به این موضوع برگزار کرد.
در این نشست فائزه عقیقی، مجری طرح و پژوهشگر گروه «هنر و ادبیات ایران» بنیاد ایرانشناسی گزارشی از پیشرفت طرح مصوب خود را با عنوان «بازخوانش جشن‌های ایرانی و اقتضائات هویتی امروز» که ذیل محور «مطالعات هویت ایرانی» تعریف و تصویب شده است، ارائه کرد.
عقیقی با اشاره به اینکه آیین‌های هر جامعه، نماد اندیشه و تفکر؛ و عنصری مهم از هویت آن جامعه است؛ در میان آیین‌ها، «جشن‌ها» را بسیار حائز اهمیت خواند. زیرا «جشن‌ها» نمود شادی و سرور اند و بررسی و تحلیل آنها می‌تواند فلسفه شادی، ارزش‌ها و حتی آرزوهای مردمان آن جامعه را مشخص کند. این در حالی است که داد و ستدهای معمول فرهنگی در هر دوره از یک سو و ارتباطات جهانی از سوی دیگر، هویت ایرانی را آماج آسیب قرار داده است. ورود جشن‌های بیگانه چون ولنتاین، هالووین و … و برگزاری آنها توسط ایرانیان به خودی خود می‌تواند جزء مبحث داد و ستدهای معمول فرهنگی و تمدنی قرار گیرد اما ناآگاهی ایرانیان بخصوص نسل کودک و نوجوان از عناصر هویتی ایرانی، زنگ خطر را روشن می‌کند.
وی ادامه داد: تغییرات فرهنگی و هویتی ایرانی در مواجهه با فرهنگ‌های ملل دیگر و جایگزینی احتمالی برخی از عناصر اصلی فرهنگ ایرانی ضرورت بازخوانشی دوباره از جشن‌های ایرانی را به‌وجود آورده تا ظرفیت‌سنجی‌های جدیدی صورت گیرد و به‌تبع آن بتواند گامی در جهت رفع چالش‌های هویتی امروز بردارد. ایشان همچنین توضیح داد که این تحقیق، برخلاف پژوهش‌های پیشین؛ هر دو رویکرد تاریخی، فرهنگی و اساطیری؛ و مردم‌شناسی را با نگاه به چالش‌های هویتی ایران امروز، مدنظر قرار خواهد داد و نوآوری این طرح، «ظرفیت‌سنجی جشن‌های ایرانی در تناسب با اقتضائات هویتی امروز» است.
مجری طرح، نمونه جشن‌های مورد مطالعه در این طرح را «مهرگان»، «سده»، «سپندارمزگان» و «آب» برشمرد و در ادامه به معرفی جزئیاتی از جشن‌های «مهرگان»، «سده»، «سپندارمزگان» و «آب» پرداخت و در خصوص زمان، فلسفه و آداب برگزاری هر یک توضیحاتی را ارائه کرد. وی بخش نهایی این پژوهش، شامل «ظرفیت‌سنجی جشن‌ها» و مباحث مرتبط با «هویت» ایرانی را نیازمند بررسی‌های بیشتر در حوزه‌های گسترده‌تری از جمله جامعه‌شناسی و روانشناسی دانست.
در پایان نشست، حاضران با طرح پرسش‌هایی درباره ابعاد مختلف موضوع و نیز یافته‌های فعلی پژوهش، به بحث و تبادل نظر با مجری طرح پرداختند.
این مجموعه نشست‌ها، با هدف ایجاد محفل علمی و گفتگو میان پژوهشگران و اعضای هیئت علمی بنیاد با یکدیگر از یک‌سو، و اطلاع‌رسانی دربارۀ پژوهش‌های در حال اجرا در بنیاد ایرانشناسی، به جامعۀ پژوهشگران کشور و دیگر مراکز فرهنگی و پژوهشی، در حال برگزاری است و ادامه خواهد داشت.
نظر شما