سرویس مدیریت کتاب خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، حسین افشاری، کتابدار آموزشگاهی، موسس و مدیر گروه خیرات کتاب برگزیده کشوری هفتمین جشنواره کشوری مروجان کتابخوانی: کودکان و نوجوانان ازجمله افرادی هستند که به سبب ذهنیت مثبت از داستان‌گویی والدین، پیش از ورود به مدرسه و عدم مشغله‌های ذهنی معمول بزرگسالان، بهترین مجموعه هدف برای هدایت به سمت و سوی عادت به مطالعه هستند.
هدف اصلی نظام تعلیم و تربیت، رشد و پرورش درست دانش‌آموزان است. در مراحل مختلف رشد کودکان محدودیت‌های ذهنی خاصی وجود دارند که خالقان آثار ادبی کودکان با آشنایی از این محدودیت‌ها، ادبیاتی با قابلیت‌های ذهنی آنها که روان، قابل فهم و عاری از پیچیدگی خلق می‌کنند، ادبیات کودک با نیازها و ویژگی‌های کودکان انطباق دارد، با در نظر گرفتن مراحل و چگونگی رشد کودکان با آنها ارتباط برقرار می‌کند، از خلاقیت و پویایی کافی برخوردار است، از روش‌های جذاب برای انتقال پیام‌های تربیتی مناسب به کودکان استفاده می‌کند.
از ترویج خشونت، ترس، اضطراب و … که تهدیدی برای سلامت روان کودکان است، پرهیز می‌کند، شوق یادگیری و لذت خواندن را در کودکان بر می‌انگیزد، کودکان را به خوبی با هویت ایرانی اسلامی آشنا می‌سازد. با توجه به تغییرات که در چند سال اخیر در برنامه درسی خوانداری و نوشتاری به وجود آمده و با در نظر گرفتن نقش معلمان و اجرای موفقیت‌آمیز آن در برنامه درسی، دانش‌آموزان به دلیل ارتباط مستمر و روزانه با آموزگاران خود، بیشترین تاثیر را در زمینه بالا بردن میزان مطالعه از آنها می‌گیرند و نگرش معلمان، روند اثربخش در علاقه‌مند کردن دانش‌آموزان به مطالعه را به وجود می‌آورد. معلمان با ترغیب دانش‌آموزان به مطالعه کتاب‌های غیردرسی، در واقع به‌طور غیرمستقیم به رشد و توسعه مهارت‌های زبانی به خصوص مهارت خواندن آنان یاری می‌رسانند.
بدیهی است دانش‌آموزانی که قدرت خواندن بیشتری دارند، در همه دروس ازجمله درس‌های فارسی، املا و انشا از درجه موفقیت بیشتری برخوردار می‌شوند که نتیجه آن درک مطلب و توسعه دیدگاه دانش‌آموزان است. آشنایی و آگاهی معلمان با دنیای کتاب و ادبیات کودکان موجب استفاده درست و مناسب با سن رشد کودک می‌شود و بسیاری از مهارت‌های خوانداری و نوشتاری را به راحتی می‌تواند آموزش دهد. ترویج کتابخوانی کودکان تلاش هنرمندانه ای برای هدایت کودک به سوی “رشد“ با زبان و شیوه ای مناسب و در خور فهم اوست که هدف آن، برانگیختن علاقه به مطالعه، آشنا کردن کودک با هویت دینی و میهنی، سودمند کردن اوقات فراغت کودکان و نوجوانان، آشکارسازی و تعمیق استعدادهای ذهنی مختلف کودکان و نوجوانان است.
کودک در داستان و محتوایی که مخصوص او و به زبان کودکانه تولید شده است؛ با نقش‌ها و روش‌هایی که باید در پیش بگیرد، آشنا می‌شود و ترویج کتابخوانی با ایجاد آموزش غیررسمی؛ فضای لذت بخش را ایجاد می‌کند و برای این مهم، آشنایی مربیان و معلمان با دنیای نشر کودکان ابزار مفیدی را فراهم می‌کند تا حدود خیلی زیادی ضعف‌های نظام آموزشی مانند تاکید بر محفوظات، بی‌توجهی به تفاوت‌های فردی، برنامه درسی غیرقابل انعطاف برای فعالیت‌های کلاس، عدم خلاقیت، روش‌های تدریس سنتی و مبتنی بر معلم‌محوری، عدم طرح اندیشه‌های جدید و… را برطرف کرده و زیرساخت رشد و پرورش خلاقیت در مدارس را فراهم می‌کند. برای استفاده هرچه بیشتر از این فضای مناسب آموزش، برگزاری دوره‌های ضمن خدمت و کارگاه‌های آموزشی به صورت آنلاین و آفلاین برای روزآمدسازی نیروی انسانی نظام آموزش و پرورش به‌عنوان امری مهم می‌تواند ارائه شود.
آموزش و پرورش به‌عنوان متولی اصلی تعلیم و تربیت بایستی در مسیر ترویج کتابخوانی گام بلندی بردارد و در کنار آموزش مستمر معلمان، از بُعد کمّی نیز با کمک گرفتن از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و نهاد کتابخانه‌های عمومی؛ به تجهیز کتابخانه‌های مدارس و ایجاد «ساعت مطالعه» بپردازد تا شاهد شکوفایی و تحول واقعی در این زمینه باشیم که پرهیز از شعارهای معمول همه‌ساله در هفته کتاب و زنگ مهر، شرط اصلی در تحقق آن است.»
نظرات