به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، احمد مسجدجامعی امروز دوشنبه در نشست رونمایی از کتاب «رویکردهای جامعه‌شناختی در جرم‌شناسی» به بیان دیدگاه‌های خود در خصوص اهمیت پژوهش و جایگاه آن در جامعه پرداخت. او در آغاز سخنان خود با تأکید بر این نکته که پژوهش تنها به کتاب‌های ضخیم و تألیف‌های مختلف محدود نمی‌شود، گفت: پژوهش باید اثربخش باشد. در روزهای اولیه تأسیس پژوهشگاه، بسیاری از دستگاه‌ها از پذیرش پژوهش‌های فرهنگی خودداری می‌کردند. پژوهش‌ها بیشتر برای کسب امتیاز و رتبه انجام می‌شدند، نه برای تأثیرگذاری اجتماعی یا پیشبرد علم.

وی افزود: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات یکی از نخستین مراکزی بود که پژوهش را وارد حوزه عمل اجتماعی کرد. ما معتقد بودیم که پژوهش باید در فضای نخبگانی نقد شود و نتایج آن به طور عمومی مطرح شود. این امر نه تنها موجب اصلاح اشتباهات پژوهشگران می‌شود بلکه به جامعه نیز این فرصت را می‌دهد تا دیدگاه‌های خود را مطرح کند.

مسجدجامعی با اشاره به مقاومت‌هایی که در مسیر گسترش پژوهش‌های فرهنگی وجود داشت، گفت: حتی در زمان آغاز فعالیت‌های پژوهشی، آموزش عالی به پژوهش در این حوزه چندان توجهی نداشت. ما با دلایلی که داشتیم تأکید کردیم که پژوهش باید از نوعی باشد که در سطح ملی و در راستای منافع اجتماعی قرار گیرد.

وی در ادامه به ضرورت نقد و خودانتقادی در حوزه پژوهش اشاره کرد و گفت: چرا نباید نتایج پژوهش‌ها را حتی اگر به ضرر ما باشد، ارائه دهیم؟ چرا از نقد خودمان می‌ترسیم؟ نقد یکی از ارکان اصلی کار جمعی و اجتماعی است و برای پیشرفت جامعه ضروری است.

مسجدجامعی در بخش دیگری از سخنان خود به تأثیرات نوآوری‌های علمی و تکنولوژیکی بر فرهنگ اشاره کرد و گفت: هوش مصنوعی و تحولات فناورانه می‌توانند تهدیدهایی برای ما ایجاد کنند. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این زمینه پیشرو است و باید از ظرفیت‌های نوآورانه برای بازنگری در سیاست‌های فرهنگی استفاده کنیم.

محسن جوادی، رئیس پژوهشگاه نیز در سخنانی با تأکید بر لزوم بازتعریف پژوهش در کشور، گفت: پژوهش در کشور ما هنوز به درستی تعریف نشده است و نیاز به بازنگری و حمایت دارد. پژوهشگاه ما در چارچوب ماموریت‌های خود همواره وفادار مانده و سعی کرده در راستای اهداف فرهنگی کشور عمل کند.

جوادی افزود: برای بهره‌برداری از فرصت‌های موجود در عرصه فرهنگ و هنر، پژوهش باید پشتوانه‌ای قوی از سیاست‌گذاری داشته باشد. پژوهشگاه ما قصد دارد به عنوان قوه عاقله وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی عمل کند.

در ادامه، هوشنگ نایبی، مترجم کتاب «رویکردهای جامعه‌شناختی در جرم‌شناسی» به سابقه خود در حوزه پژوهش اشاره کرد و گفت: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات از نخستین مراکزی بود که من در آن کار مترجمی و پژوهشی را آغاز کردم. پژوهش در این زمینه به ارتقای فهم ما از مسائل اجتماعی و فرهنگی کمک کرده و در سیاست‌گذاری فرهنگی مؤثر بوده است.

وی افزود: جامعه‌شناسی اساساً به دنبال حل مسائل اجتماعی است. دغدغه بنیانگذار جامعه‌شناسی، امیل دورکیم، اخلاق و همبستگی اجتماعی بود و در این زمینه پژوهش‌های فرهنگی می‌توانند نقشی حیاتی ایفا کنند.

در پایان، امید علی مسعودی، سردبیر فصلنامه «مطالعات فضای مجازی و رسانه‌های اجتماعی»، به تاریخچه روزنامه‌نگاری و اهمیت ارتباطات در ایران اشاره کرد و گفت: ما از روزهای ابتدایی انتشار روزنامه‌ها در ایران تا به امروز شاهد تغییرات بسیاری در عرصه رسانه و ارتباطات بوده‌ایم. با ورود فناوری‌های جدید، نظیر هوش مصنوعی و فضای مجازی، پژوهش‌های ما باید به روز و متناسب با این تحولات باشد و در این حوزه کارهای عملی نیز انجام دهیم.

او همچنین به ضرورت تغییر ساختار نشریات علمی اشاره کرد و گفت: ما باید از قالب‌های قدیمی فاصله بگیریم و در مسیر نوآوری‌های علمی گام برداریم. این تغییرات می‌تواند به ارتقای سطح پژوهش‌های علمی و تأثیر آن‌ها در سیاست‌گذاری‌های فرهنگی کشور کمک کند.

در بخش پایانی مراسم، از کتاب «رویکردهای جامعه‌شناختی در جرم‌شناسی» و فصلنامه علمی و پژوهشی «مطالعات فضای مجازی و رسانه‌های اجتماعی» رونمایی شد.

در همین راستا، از پژوهشگرانی که با تلاش‌های خود در ارتقای علم و دانش نقش‌آفرینی کرده‌اند، با اهدای لوح تقدیر و جوایز ویژه، تجلیل به عمل آمد. علاوه بر این، در جریان این برنامه، نرم‌افزار کتابخانه تخصصی پژوهشگاه نیز به صورت رسمی راه‌اندازی و با استقبال حضار، رونمایی شد، که گامی مهم در راستای تسهیل دسترسی به منابع علمی و پژوهشی خواهد بود. نکته مهم استفاده عموم و کارمندان این پژوهشگاه از این نرم‌افزار کتابخانه‌ای است.