به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست سوم از سلسله نشست‌های انقلاب اسلامی و محور مقاومت با موضوع آینده نظریه مقاومت با حضور محمدرضا دهشیری، دیپلمات ارشد و استاد دانشگاه و علیرضا مجیدی، کارشناس ارشد حوزه غرب آسیا و شمال آفریقا، برگزار شد. دبیری این نشست را نیز علی زارعی برعهده داشت. در این نشست، مسائل مختلفی از جمله بازتعریف نظریه مقاومت، چالش‌های سیاست خارجی و تحولات منطقه‌ای مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
بازتعریف نظریه مقاومت و ضرورت هماهنگی چند جانبه
دهشیری در ابتدای سخنان خود با اشاره به تغییرات نظام بین‌المللی، بر لزوم بازتعریف نظریه مقاومت تأکید کرد. وی بیان کرد که با توجه به اینکه نظم مستقری هنوز نهایی نشده است، لازم است در این فرایند به گونه‌ای عمل شود که منافع کشور حفظ شود.
دیپلمات ارشد و استاد دانشگاه ایجاد هماهنگی بین ژئواستراتژی، ژئواکونومی، ژئوکالچر و تکنوپلیتیک را برای ارتقای قدرت منطقه‌ای ایران ضروری دانست. به گفته وی، باید از موقعیت سوق‌الجیشی، رویکرد تمدنی جهان اسلام، مسائل اقتصادی و فناوری‌های نوین به طور همزمان بهره برد.
وی با تأکید بر اصل «تداوم در عین تغییر»، گفت: هدف ما ارتقای عمق استراتژیک و بازدارندگی دشمنان است، اما روش‌ها و تکنیک‌های حمایت از مقاومت می‌تواند تغییر کند. او همچنین بر پرهیز از رویکردهای دوگانه مانند تقابل میدان و دیپلماسی، درون‌گرایی و برون‌گرایی، و آرمان‌گرایی و واقع‌گرایی تأکید کرد و بیان کرد که این مفاهیم مکمل یکدیگر هستند.
دهشیری بر اهمیت روایت‌سازی ایجابی از محور مقاومت و معرفی آن به عنوان عاملی برای بازسازی هویت منطقه و مقابله با تروریسم تأکید کرد. همچنین، شبکه‌سازی میان گروه‌های مقاومت را برای ایجاد یک منظومه بازدارنده شبکه‌ای ضروری دانست و بر لزوم تصویرسازی برای مشروعیت‌بخشی به محور مقاومت و بومی‌سازی آن تأکید کرد. به گفته او، مقاومت باید از درون جوامع بجوشد و نه به عنوان نیروی نیابتی ایران تلقی شود.
دیپلمات ارشد و استاد دانشگاه همچنین بر اهمیت پل‌سازی با کشورهای اسلامی از طریق گفت‌وگو، برندسازی از چهره‌های مقاومت و نهادسازی مقاومت در ساختارهای حکومتی تأکید کرد. او با بیان اینکه در نظریه مقاومت باید هم به جریان‌ها و هم به اختلاف سطح قدرت‌ها توجه کرد، افزود: لازم است از هر روشی برای پیشبرد منافع ملی استفاده شود. همچنین، دهشیری با بیان اینکه به مقاومت باید نگاهی چند بعدی داشت، گفت که علاوه بر جنبه‌های ژئوکالچر، باید به جنبه‌های ژئواکونومیک و تکنوپلیتیک نیز توجه کرد.
آسیب‌شناسی سیاست خارجی و ضرورت تغییر رویکرد
دومین سخنران نشست، علیرضا مجیدی بود. او در ابتدای سخنان خود با اشاره به عملکرد ممتاز جمهوری اسلامی ایران در سیاست خارجی و منطقه‌ای در دو دهه اخیر، به ویژه در فاصله سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۸، گفت که در ادامه با مشکلاتی مواجه شده‌ایم که نیازمند آسیب‌شناسی است. مجیدی یکی از مشکلات اصلی را عدم تبدیل مزیت‌های ژئوپلیتیکی به مزیت‌های ژئواکونومیک دانست. او بیان کرد که با وجود نفوذ در سطوح امنیتی و نظامی، نتوانسته‌ایم آن را به شراکت اقتصادی پایدار تبدیل کنیم. وی با تأکید بر اهمیت امنیت، اقتصاد و سرمایه اجتماعی در سیاست خارجی، گفت که تا این مسائل حل نشود، سیاست خارجی آسیب‌پذیر خواهد بود.
وی به خطاهای محاسباتی در تبیین مختصات منطقه و پیش‌بینی رفتار کشورهای دیگر اشاره کرد و گفت: تعارف در فضای تحلیلی کشور باعث شده تا کسانی که پیش‌بینی‌های اشتباه دارند، مورد توجه قرار گیرند. او کاهش سرعت تصمیم‌گیری در مقابل افزایش سرعت تحولات را یکی دیگر از مشکلات دانست.
مجیدی با تأکید بر اهمیت هم‌افزایی بین دستگاه‌های نظامی، امنیتی و دیپلماسی، گفت که این امر در گذشته یکی از نقاط قوت ما بوده است. وی با اشاره به چالش نسبت بین مقاومت و پیشرفت، گفت که برخی از کشورهای منطقه متأسفانه اکنون ذهنیت خوبی از ایران ندارند و به نگرانی برخی کشورهای عربی از ایران اشاره کرد. مجیدی به چالش‌های موجود در لبنان و عراق و لزوم توجه به نسبت بین دولت‌ها و گروه‌های نهضتی اشاره نمود. وی با اشاره به محاسبات اشتباه در سوریه، گفت: باید در هر مرحله، آینده را دید. مجیدی با دفاع از عملکرد سال ۲۰۱۴ در سوریه، به این نکته اشاره کرد که ادامه مسیر به گونه ای بود که داخل سوریه دچار فروپاشی شده بود. وی همچنین به تاخیر در عملیات وعده صادق به دلیل داده‌های اشتباه اشاره کرد.
مباحث تکمیلی و پرسش و پاسخ
در بخش پرسش و پاسخ، موضوعاتی مانند چگونگی ایجاد توازن بین اهداف مقاومت و واقعیت‌های موجود، لزوم توجه به افکار عمومی و تأثیر تحولات منطقه‌ای بر نظریه مقاومت مطرح شد. همچنین، شرکت‌کنندگان بر لزوم چابکی در دیپلماسی و اهمیت تصمیم‌گیری سریع در شرایط متغیر تأکید کردند.
نظر شما