به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، روایت دیستوپیا (ویران‌شهر) به نوعی داستان گفته می‌شود که در آن جهانی تاریک، سرکوبگر، و اغلب ویران‌شده به تصویر کشیده می‌شود؛ جهانی که معمولاً در آینده‌ای دور یا نزدیک قرار دارد و به نوعی نتیجه‌ی انحراف از مسیر درست بشریت است. این نوع روایت، برخلاف «اتوپیا» (آرمان‌شهر)، جایی را نشان می‌دهد که در آن آزادی، عدالت، و انسانیت به شدت تحت فشار یا نابود شده است.
رمان‌های گرافیکی به عنوان رسانه‌ای موثر برای نمایش جوامع دیستوپیایی شناخته می‌شوند. آثار برجسته‌ای مانند «۱۹۸۴» اثر جورج اورول که به صورت گرافیکی بازنویسی شده‌اند، نمونه‌هایی از این رویکرد هستند. این آثار با ترکیب تصاویر و روایت‌های متنی، تجربه‌ای عمیق و تأثیرگذار از جوامع تحت سلطه و کنترل را به خوانندگان ارائه می‌دهند.
در رمان گرافیکی «۱۹۸۴»، هنرمند با استفاده از تصاویر سیاه و سفید و تکنیک‌های خاص، فضای خفقان‌آور و کنترل‌شده‌ای را به تصویر می‌کشد که احساسات و افکار شخصیت‌ها را محدود می‌کند. این نوع روایت بصری، تاثیر عاطفی بیشتری نسبت به متن صرف دارد و به خواننده امکان می‌دهد تا عمیق‌تر با دنیای داستان ارتباط برقرار کند.
نشریه بلومبرگ طی مقاله‌ای با عنوان «رمان‌های گرافیکی، رسانه‌ای ایده‌آل برای سقوط به دیستوپیا» به بررسی این موضوع می‌پردازد که چگونه رمان‌های گرافیکی به ابزاری قدرتمند برای نمایش جوامع سرکوبگر و آینده‌های تاریک تبدیل شده‌اند. این رسانه در یادداشت خود با طرح این سوال که چرا رمان‌های گرافیکی برای روایت دیستوپیا مناسب هستند، می‌نویسد: رمان‌های گرافیکی با ترکیب تصویر و متن، تجربه‌ای بصری و احساسی فراهم می‌کنند که به‌ویژه در نمایش جوامع سرکوبگر و آینده‌های تاریک موثر است. این رسانه با استفاده از نمادها، رنگ‌ها و طراحی‌های خاص، می‌تواند احساسات مخاطب را برانگیزد و پیام‌های سیاسی و اجتماعی را به‌طور مستقیم منتقل کند.
این آثار نه‌تنها سرگرم‌کننده هستند، بلکه به‌عنوان ابزارهایی برای نقد اجتماعی و سیاسی عمل می‌کنند. با ترکیب هنر و روایت، رمان‌های گرافیکی دیستوپیایی می‌توانند مخاطبان را به تفکر وادارند و آگاهی اجتماعی را افزایش دهند.
بلومبرگ در ادامه آورده است: دیستوپیاها مثل آینه‌ای برای جوامع امروزی هستند؛ هشدارهایی درباره مسیرهایی که ممکن است به آینده‌ای تاریک ختم شود. آن‌ها به ما نشان می‌دهند که آزادی، حقیقت، و انسانیت چقدر شکننده‌اند.
در یک رمان نوشتاری، خواننده باید دنیای تاریک و مخوف را در ذهنش تجسم کند، ولی در رمان مصور، این دنیا به‌صورت مستقیم پیش چشم او قرار می‌گیرد. فضاهای غبارآلود، چهره‌های خسته و سرکوب‌شده، معماری خشن، رنگ‌های تیره و تضادها… همه با تصویرسازی حس خفقان و بی‌پناهی جهان دیستوپیایی رو به طرز ملموسی منتقل می‌کنند.
خیلی از مفاهیم دیستوپیایی (مثل ترس، ناامیدی، کنترل ذهنی) فقط با کلمات قابل توضیح نیستند و در این میان تصویرها، حالات چهره، نورپردازی و ترکیب‌بندی صفحات می‌توانند این حس‌ها را به طور مستقیم به مخاطب منتقل کنند.
نظر شما