به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، دكتر نيما تجبر دبير نخستين نشست «سعدي‌شناسي» گفت: بنياد نخستين انتشار كليات سعدي در سال 1316 صورت گرفته و چاپ فروغي است كه نزديك به 4 سال با همكاري حبيب يغمايي پيش رفت و تصحيح شد و آشنايي با انديشه‌ها و سخنان سعدي در اين كتاب گرد آمد.

وي كه عصر شنبه (30 آبان) در سراي اهل قلم موسسه خانه كتاب سخن مي‌گفت، با اشاره به چاپ‌هاي بعدي كليات سعدي افزود: در سال 1321 چاپ‌هاي ديگري از كليات سعدي منتشر شد كه با ويرايش و دقت نظر نسخه‌شناسي ذكاءالملك فروغي ارايه شد و پس از آن حبيب يغمايي در دهه 20 به چاپ كليات سعدي دست زد كه بسيار ناياب‌تر از ديگر كليات سعدي به‌شمار مي‌رود.

تجبر به مهمترين كليات سعدي اشاره كرد و افزود: مهمترين كليات سعدي در دهه 1340 به كوشش دكتر مظاهر مصفا (انتشارات روزنه) منتشر شد و مصفا با ريزبيني‌ها و امكان نظر بر كليات سعديف چاپ جداگانه‌اي از كليات سعدي را ارايه داد. از ويژگي‌هاي اين چاپ، جدانويسي واژه‌هاست كه در آن سال‌ها بر سر اين مسأله سخن‌ها بود و امروزه نيز جدانويسي مشكلاتي را در بردارد.

وي در ادامه سخنانش گفت: مصفا همت روا داشت و به اين مسأله پاي‌بند بود كه پيشينه واژگان را جدا بنويسد و ديباچه‌اي نيز بر كليات سعدي نوشت كه خواننده شعر سعدي بتواند راه به جهان انديشه سعدي بجويد و راهگشايي براي پژوهشگران و محققان زبان و ادبيات فارسي باشد.

دبير اين نشست يادآور شد: تا دهه 40 كمابيش سه چاپ ارجمند از كليات سعدي در دست داريم كه در 22 اثر سعدي جاي گرفته‌اند. به جز گلستان، بوستان و غزل‌هاي سعدي كه گمان مي‌رود اين سه اثر بيشترين خوانندگان آثار سعدي را در بردارد، سعدي قصيده‌هاي به فارسي و عربي دارد و مجالس پنجگانه نيز در آثار وي جاي گرفته‌اند. در پاره‌اي از بخش‌ها نيز هزليات سعدي وجود دارد.

وي به هزليات سعدي اشاره كرد و گفت: فروغي هزليات را از آثار سعدي كنار گذاشت اما امروزه هزليات نيز به اين بخش گنجانده شده و انتشارات زوار آن را منتشر كرده است. قصيده‌هاي پارسي و تازي، قطعات، مفردات، غزل‌ها، بوستان، گلستان و... در آثار ارزشمند سعدي مشاهده مي‌شود.

تجبر به دهه 50 اشاره كرد و گفت: در دهه 50 كار عمده‌اي در زمينه كليات سعدي صورت نگرفته است ولي در دهه 60 بر بنياد چاپ فروغي تصحيح دوباره‌اي به كوشش بهاءالدين خرمشاهي صورت گرفته و نسخه فروغي بازبيني شده است. خرمشاهي اغلاط چاپي را جست‌وجو و اصلاح كرد و يك فهرست‌ياب نيز به چاپ فروغي افزود.

وي افزود: پس از دهه 60 و برگزاري بزرگداشت يونسكو براي سعدي شيرازي و چاپ مجموعه مقالات «ذكر جميل سعدي» در سه جلد، در سال 63 خرمشاهي همان كار پيشين كليات سعدي را با مقابله دو نسخه ديگر نظير حبيب يغمايي و فروغي منتشر كرد و تعليقات و فهرست بيشتري بر آن اضافه كرد و در دهه 70 به چاپ رساند.

وي به زنده‌ياد غلامحسين يوسفي اشاره كرد و گفت:‌ غلامحسين يوسفي نيز به كار تصحيح بوستان، گلستان و غزل‌هاي سعدي همت گماشت و درنتیجه درگذشتش نتوانست كار خود را مشاهده كند. پس از وي پرويز اتابكي كارش را پي گرفت. سه سال پيش نيز حسن انوري كليات سعدي (نشر قطره) را منتشر كرد كه بر اساس نسخه‌هاي ديگر بوده است.

وي به مركز سعدي‌شناسي اشاره كرد و گفت: در اين دهه نيز به همت مركز سعدي‌شناسي شيراز و كوشش دكتر كوروش كمالي‌سروستاني قرار است چاپ جديدي از كليات سعدي داشته باشيم. همچنين مركز سعدي‌شناسي شيراز نيز همايشي براي انتخاب سنجيده‌ترين نسخه كليات سعدي در سال ۹۰ یا ۹۱ برنامه‌ریزی کرده است. تا آن زمان اميدوارم نسخه‌شناسي كليات سعدي به سامان برسد و بتوانيم به يك متن ارزشمند از كليات سعدي كه به سخنان اين شاعر بزرگ ايراني نزديك‌تر باشد دست يابيم و به يك دوره تازه از چاپ كليات سعدي برسيم كه مورد استفاده پژوهشگران و محققان ادبيات فارسي قرار گيرد.

تجبر در پرسشي از مظاهر مصفا درخواست كرد تا در ميان چاپ‌هاي چندگانه كه در دست ماست و ناشران چندين بار اين نسخه‌ها را منتشر كرده‌اند نظير نسخه فروغي، كليات سعدي مصفا، خرمشاهي، انوري و غزليات سعدي به كوشش يوسفي، كدام سنجيده‌تر و ارزشمندتر و به سخن سعدي نزديك‌تر است و مي‌تواند پاسخ‌گوي نيازهاي اكنوني ما از خواندن سعدي باشد؟

مصفا چاپ فروغي را شايسته‌ترين نسخه كليات سعدي دانست و گفت: براي كليات سعدي خود ادعايي ندارم زيرا تكيه من بر فهرست‌نويسي بوده و شوريده شيرازي؛ يكي از بزرگان ادب فارسي كه نابينا نيز بود آن را تأييد كرد. وي در ادامه سخنانش افزود: من فروغي را نامدارترين افراد در تصحيح كليات سعدي مي‌دانم ولي باقي اساتيد نيز زحمت بسياري در اين راه كشيده‌اند كه بايد از اين عزيزان نيز سپاسگذاري كنيم.

پايان‌بخش نخستين نشست «سعدي‌شناسي» در سراي اهل قلم موسسه خانه كتاب قرائت اشعاري از كليات سعدي توسط نيما تجبر بود كه به كوشش مظاهر مصفا منتشر شده است.