به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، بزرگداشت فردوسی به كوشش كانون دانشجويان زرتشتی با همكاری انجمن زرتشتيان تهران شب گذشته (27 ارديبهشت) در جشنگاه خسروی برگزار شد و دوستداران فردوسي و شاهنامه دور هم جمع شدند و ياد ستاره آسمان ادب پارسي، فردوسي را گرامي داشتند. 

دكتر شروين وكيلي اسطوره‌شناس و شاهنامه پژوه گفت: پرسش اين است كه چرا شاهنامه اين همه استوار است و چرا داستان‌هاي آن و به ويژه داستان‌هايي كه با سرگذشت رستم ارتباط دارد، هنوز هم هيجان‌آور است؟ براي اين كه به اين پرسش پاسخ بدهيم، بايد مفهوم قهرمان، پهلوان و ابر پهلوان را دريابيم. 

وي افزود: تمام تمدن‌ها پهلواناني را پرورده‌اند. اين پهلوانان خويشكاري دارند كه بايد به انجام برسانند. در كنار آن پهلوانان، قهرمانان فرهنگي نيز داريم كه نمونه برجسته آن ابن سيناست. 

اين استاد دانشگاه خاطرنشان كرد: هر تمدني از اين گونه قهرمانان دارد. اما تنها بعضي از تمدن‌ها هستند كه پهلوان دارند. روابط اين پهلوانان با تاريخ بريده شده است و شكل و جلوه‌اي اسطوره‌اي پيدا كرده است. به همين دليل است كه روايت چنين پهلواناني با زندگي ما سازگاري بيشتري دارد. 

وي افزود: در ادبيات يونان با قهرماناني روبه‌رو مي‌شويم كه موجودات تك بعدي هستند. آن‌ها تنها يك كار را انجام مي‌دهند. اما در شاهنامه، پهلوانان چند بعدي‌اند و از اين رو همذات‌پنداري با آنان آسان است. هر كدام از ما با چنان پهلواناني مي‌توانيم رابطه ذهني برقرار كنيم و از آن‌ها الگو و سرمشق بپذيريم. 

وكيلي به اساطير ايران باستان اشاره كرد و گفت: در اساطير ايران و جهان با چهار گونه پهلوان برخورد مي‌كنيم، نخست گروهي‌اند كه مي‌توان آن‌ها را پادشاه پهلوان ناميد، همانند جمشيد و كيكاووس. پادشاه پهلوانان دچار لغزش مي‌شوند. كيخسرو تنها استثناء در ميان آنان است كه از لغزش و خطا دور است. به همين دليل است كه از قدرت كناره مي‌گيرد. 

وي افزود: گروه دوم پهلوانان مسافراند. نمونه كلاسيك اين دست از پهلوانان را مي‌توان گرشاسب و سندباد دانست. آن‌ها كوچ و حركت مي‌كنند؛ گروه سوم پهلوانان شهيداند. همانند سياوش، فرود و سهراب. آن‌ها معمولا جوان مي‌ميرند.

اين اسطوره‌شناس خاطرنشان كرد: گروه چهارم ضد پهلوانان هستند. آن‌ها با جنگ ارتباط دارند اما واژگونه پهلوانان ديگر عمل مي‌كنند، مثل ضحاك و پشنگ. فردوسي، داستان سراي چيره‌دست، درباره هر چهار رده اين پهلوانان، مطالب مهمي را به‌دست داده است. 

وي افزود: بايد پرسيد كه چرا شاهنامه متن مهمي است؟ پاسخ اين سوال اين نيست كه چون فردوسي يك تنه دست به سرودن شاهنامه زد پس كار او اهميت دارد. حتي نمي‌توان اين گونه پاسخ داد كه چون در ميانه عمر يك تمدن كار سرايش شاهنامه را آغاز كرد پس موفق به آفريدن متن مهمي شده است. 

وكيلي خاطرنشان كرد: به نظر من بزرگ‌ترين ويژگي شاهنامه اين است كه او توانست آن چهار رده از پهلوانان را تركيب كند و شخصيتي بيافريند كه ابر پهلوان است. در بقيه متن‌هاي اساطيري جهان چنين ويژگي را نمي‌توان پيدا كرد. آن ابر پهلوان شاهنامه نيز كسي جز رستم نيست. 

وي به ابر پهلوان شاهنامه؛ رستم، اشاره كرد و گفت: رستم تجلي ايران زمين است و هنگامي كه مي‌ميرد، به تعبير فردوسي، پشت ايران مي‌شكند. رستم يك ويژگي ديگر هم دارد و آن اخلاق‌گرايي اوست. تمام انتخاب‌هاي رستم در چارچوب اخلاق است. حتي وقتي پسرش را هم مي‌كشد باز حق را به او مي‌دهيم. 

در آغاز مراسم بزرگداشت فردوسي و شاهنامه، سرود جمهوري اسلامي ايران نواخته شد. در ادامه نيز شادي غلامي به اجراي نقالي پرداخت. اين بانوي نقال که از سوي يونسکو به ايراندخت نامور شده و از 9 سالگي به شاگردي گردآفريد، نقالي را فراگرفته داستاني از جنگ ايران و افراسياب را به تصوير کشيد. 

سپس فيلم كوتاهي درباره يكي از داستان‌هاي شاهنامه به نمايش درآمد. همچنين شهريار بهرامی، جوايزي را به سخنرانان و هنرمنداني كه به اجراي برنامه پرداخته بودند، اهدا كرد. در پايان نيز امير صادقي و دو تن از شاگردانش، سامره و ساحره مفتون؛ از انجمن پيام سراي فردوسي، داستان آگاهي يافتن رودابه از مرگ سهراب و پذيرش آيين زرتشتي از سوي گشتاسب را به تصوير کشيدند. 

نقالي امير صادقي، شاهنامه‌خوان ايراني از دیگر قسمت‌هاي بزرگداشت فردوسي بود. 

اجراي مسابقه نيز از قسمت‌هاي پاياني مراسم كانون دانشجويان زرتشتي در بزرگداشت فردوسي و شاهنامه بود. بيرون از جشنگاه نيز به مناسبت روز ارتباطات و روابط عمومي‌ها نمايشگاهي از رسانه‌ها، كتاب‌ها و نشريات زرتشتي براي بازديد شركت‌كنندگان برپا شده بود.