به گزارش خبرگزاري کتاب ايران(ايبنا)، دكتر سيديحيي يثربي، پژوهشگري كه هميشه بر آن مي‌كوشد تا به نكته‌اي نو در فلسفه، عرفان، سياست و مسائل اجتماعي دست يابد، در اين اثر نيز كوشيده است تا در حوزه تفسير قرآن كريم، راه جديدي در پيش گيرد.
او مي‌كوشد تا برتري‌هاي تعاليم قرآن را با توجه به مسائل و مشكلات امروز بشر نشان دهد.
به عقيده او، اسلام دين همه انسان‌ها در همه دوران‌هاست. به همين دليل بايد معجزه‌هاي روشن خود را براي همه انسان‌ها و همه دوران‌ها داشته باشد. از اين جاست كه اين تفسير براساس مساله‌ها و نيازهاي امروز انسان بنا شده است.
از نظر اين مفسر، قرآن نيز همانند طبيعت است كه هرچه آگاهانه‌تر و با راه و روش درست‌تر پژوهش شود، نتيجه‌هاي بزرگتر مي‌دهد. در اين تفسير با راه و روش جديد، مسائل امروز بشر به قرآن عرضه شده است. مسائل بزرگي نظير؛ اعتبار انسان، حقوق اساسي فردي و اجتماعي او، اصالت و اعتبار عقل و انديشه انسان، روش درست‌انديشي، دين درست، اديان و مذاهب باطل و خرافي، خداشناسي، پيامبرشناسي، رابطه انسان و خدا، سياست اسلامي، مشكلات علما و مديران جامعه، مشكلات جهان و جهان اسلام و صدها مساله مهم ديگر.
بي‌ترديد، پاسخ‌ها و راه حل‌هاي قرآن را در برابر اين مشكلات و مسائل، چنان برتر و كارآمدتر خواهيم يافت كه هيچ مكتب و ديني، حريف آن معجزه‌ها نباشد. در اين تفسير براي مديريت جامعه اسلامي خودمان نيز، هشدارها و آموزه‌هاي بنيادين و كارساز خواهيم يافت.
بخشي از اين تفسير به آيات جنگ مي‌پردازد. آيات 121 تا 127 سوره آل‌عمران به واقعه جنگ احد اشاره دارد. احد، يك نبرد سرنوشت‌ساز بود.
مفسر كتاب در ذيل آيات مذكور مي‌نويسد: «جريان جنگ احد در همه تفسيرها و كتاب‌هاي تاريخ آمده است. علاقه‌مندان مي‌توانند به آنها مراجعه نمايند.
آنچه در اين جا مهم است، آن است كه تحليل قرآن را از اين جنگ بررسي كنيم و درس‌هاي لازم را از اين تحليل بياموزيم.
جنگ بدر، يكي از جنگ‌هايي است كه مسلمانان در آن شكست خوردند، شكستي كه مي‌توانست مايه نااميدي مسلمانان گردد. اكنون ببينيم در تحليل قرآن اين شكست چگونه مطرح مي‌شود و چه درس‌هايي مي‌توان از اين جريان آموخت؟
آيه 121، اقدامات پيامبر را در نخستين لحظه‌هاي روز جنگ يادآور مي‌شود كه چگونه لشكريان خود را در جاهاي مناسب قرار مي‌داد. ما بايد از اين جريان درس گرفته و هميشه و در هر كاري با برنامه و حساب و كتاب وارد عمل شويم. ناگفته نماند كه مسلمانان در اينكه براي مبارزه با دشمن در داخل مدينه بمانند يا به بيرون بروند، اختلاف نظر داشتند. نظر پيامبر اسلام(ص) با گروهي موافق بود كه طرفدار آن بودند كه براي دفاع از خودشان در داخل مدينه بمانند. اما در پي توجيهات و پافشاري طرف مقابل، همگي با آنان موافقت كرده و به احد رفتند كه در بيرون شهر بود.
بنابراين مسلمانان در تمام جزئيات جنگ به مشورت پرداخته بودند و حتي برخلاف نظر پيامبر(ص) تصميم هم گرفته بودند و پيامبر هم از تصميم آنان تبعيت كرده بود.
آيه 122، از جريان ترس و نگراني دو گروه از انصار خبر مي‌دهد كه مي‌خواستند از شركت در جنگ خودداري كنند، اما با تشويق و همراهي ديگران، از تصميم خود منصرف شدند.
اين دو گروه، مي‌خواستند همراه منافقان از صحنه جنگ عقب‌نشيني كنند، اما عملا موفق به چنين كاري نشدند.
بيان قرآن در اين باره بسيار ظريف و زيباست. خداوند! درباره اينان با اين بيان سخن مي‌گويد: "در حالي كه خداوند پشتيبان آنان بود و مومنان بايد به خدا توكل داشته باشند." ولايت خداوند در اينجا معناي ويژه‌اي دارد. خداوند حامي و پشتيبان همگان است، حتي كساني كه تمايل به انحراف پيدا كرده‌اند، پس بايد خدا را از ياد نبرند و با اعتماد و اطمينان به خداوند ايستادگي كنند.
ايمان فردي، دو چهره اجتماعي مي‌تواند داشته باشد: يكي فرار از صحنه مبارزه و ديگري ايستادگي در صحنه. خداوند از ما مي‌خواهد كه در برابر سختي‌ها با توكل بر او ايستادگي و مقاومت كنيم.
آيه 123، جنگ بدر را كه مسلمانان در آن پيروز شده بودند، جهت تقويت روحيه آنان يادآور مي‌شود و مي‌گويد: در جنگ بدر، از نظر تعداد شما اندك بوديد، اما به ياري خدا پيروز شديد. پس پرهيزكاري پيشه كنيد تا شكرگزار عنايت و حمايت خداوند باشيد.
خداوند در اين تحليل‌ها، نقاط ضعف را مطرح مي‌كند، اما نه با هدف نااميد شدن، بلكه با اين هدف كه مسلمانان با استفاده از تجربه تاريخي خود، باز هم بر آن بكوشند تا ضعف خود را جبران كنند. زندگي ميدان آزمون و خطاست و تا انسان به خطاهاي خود پي نبرد، راه پيشرفت را نمي‌پيمايد.
در آيه 124، مومنان را به ياد وعده پيامبر(ص) مي‌اندازد كه به آنان مي‌گفت: آيا سه‌هزار فرشته به ياري شما بيايند، كافي است؟
با ايجاد اميد و اطمينان در مسلمانان و نيز با توجه دادن آنان به نقاط ضعف خود، مي‌توان به جبران كاستي‌ها پرداخت.
سپس در آيه 125، پا را فراتر نهاده، مي‌گويد: آري! اگر شكيبا و باپروا باشيد، همين اندازه امداد براي شما كافي است. سپس مي‌افزايد كه: اگر اين عدد هم كافي نبود، خداوند شما را با پنج‌هزار فرشته ياري مي‌رساند.
آن گاه از سرانجام كار خبر مي‌دهد كه ياري در دست خداست و اينها همه براي آن بود كه شما با اين بشارت‌ها اطمينان و اعتماد به نفس پيدا كنيد.
و در آيه 127، مطلب را چنين ادامه مي‌دهد كه در نتيجه پايداري شما، بخشي از سپاه كفر، نابود و يا نااميد خواهند شد.»
درسي كه از اين آيات مي‌توان آموخت، اين است كه محاسبات ما، در زندگي و سامان‌دهي جامعه‌مان و ايستادگي در برابر دشمنانمان، بايد بر اساس برنامه‌ريزي و آزمون و خطا پيشرفت كند؛ چنان كه پيامبر اسلام(ص) همين روش عادي بشري را در كارهايش در پيش مي‌گرفت تا ما بتوانيم از او پيروي بكنيم و پا جاي پاي او گذاشته و مشكلات آينده را به سهولت حل كنيم.
بنابراين ما نيز بايد از اين جريان درس بگيريم و خود و مردم جامعه را وادار كنيم تا جريان عادي كارها را اساس برنامه‌ريزي‌هاي خود قرا بدهند و با غفلت، از علل و عوامل عادي كارها، به ياري و امداد غيبي اميدوار نمانند، زيرا جلوه‌گاه امداد غيبي، جز اراده و عزم و اعتماد به نفس خود انسان‌ها نيست.
چاپ نخست کتاب «تفسير روز (تفسير عقلي ـ كاربردي قرآن كريم با توجه به مسائل روز)» در شمارگان 1500 نسخه، 458 صفحه و بهاي 80000 ريال راهي بازار نشر شد.
یکشنبه ۳ مرداد ۱۳۸۹ - ۱۷:۰۰
نظر شما