سه‌شنبه ۲۰ مهر ۱۳۸۹ - ۱۲:۴۴
50 فيلم معروف دنيا ساختارشناسي شد

كتاب «اسطوره و سینما» نوشته استوارت ویتیلا با ترجمه محمد گذرآبادی از سوي انتشارات هرمس روانه بازار كتاب شد. در اين اثر 50 فيلم معروف دنيا ساختارشناسي شده است.\

به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، در اين كتاب ساختار اسطوره‌اي 50 فيلم معروف دنيا بررسي شده است كه اساس و بنیاد آن را هنر داستان‌گویی تشکیل می‌دهد.

ويتيلا در بخشي از مقدمه كتاب يادآوري مي‌كند وقتی ایده کتاب «اسطوره و سینما» را به «کریس وگلر» پیشنهاد دادم فکرش را هم نمی‌کردم که پای در سخت‌ترین، عذاب‌آورترین، خونین‌ترین، نشاط انگیزترین و ارزشمندترین سفر حرفه‌ای‌ام می‌گذارم؛ در این سفر، از ده دنیای مختلف قلمرو ژانرها دیدن کردم. 

راهنمای او شماری از محبوب‌ترین فیلم‌های تاریخ سینما بوده‌اند که توسط بزرگترین داستان‌گویان سینما خلق شده‌اند و نقشه راه وي شامل مراحل و کهن الگوهای «سفر قهرمان» (كتاب «قهرمان هزار چهره» نوشته جوزف كمبل براي نخستين بار عنوان شده که همه داستان‌هايي كه از بدو تاريخ گفته شده كه بخش عمده آنها شفاهي است) در همه فرهنگ‌ها و زبان‌ها يكي است. او در اين باره از اسطوره‌ها و افسانه‌هاي ملل نمونه‌هاي فراواني آورده و اسطوره‌هايي را به نام «سفر قهرمان» مطرح مي‌كند) بوده است.

مولف در ادامه مراحل و کهن‌الگوهای «سفرقهرمان» را در بخش‌هاي از كتاب مرور کرده است. کسانی که با اين الگوها آشنایی ندارند می‌توانند قبل از خواندن فصل‌های مربوط به ژانرها، از اين كتاب  استفاده کنند. مراحل و کهن الگوهای «سفر قهرمان» ابزاری انعطاف‌پذیر و تحلیلی در اختیار مخاطب می‌گذارد تا درک کنیم چرا هر داستان سینمایی موثر واقع می‌شود یا شکست می‌خورد. ولي مهمتر از همه اینکه این الگو هدایتگر ما است برای اینکه درک کنیم چرا یک داستان با پاسخ دادن به عمیق‌ترین رازهای ما در سطحی جهانی بازتاب می‌یابد.

وي در زمان تحلیل فیلم‌ها به ويژگي‌هايی از مراحل «سفر قهرمان» پی برده که یک ژانر را از دیگری متمایز می‌کند. به اعتقاد وي ژانرها مهمند. آنها نیاز بنیادی ما را طبقه‌بندی می‌کنند و در عین حال به ما اجازه می‌دهند تا نوع داستانی را که مخاطب برای تماشای آن پول می‌پردازد به نحو بهتری توضیح دهیم. ژانرها به این دلیل جذاب‌اند که در اغلب موارد رشد و تکاملی را در فیلم نشان می‌دهند که با ماهیت و تجربه منحصر به فرد یک دوران هماهنگ است و آن را بازتاب می‌دهد.

به اعتقاد وي فیلم‌ها همان کارکردی را دارند که داستان‌ها دارند؛ یعنی سرگرم کردن، الهام بخشیدن و شاید حتی آموختن شیوه حل مسايل. ولي نکته کلیدی در اینجا این است که فیلمسازی را می‌توان شکل امروزی اسطوره‌پردازی یا به عبارتی بازنمایی واکنش ما به خودمان و رازها و شگفتی‌های وجودمان تلقی کرد. 

وي ده ژانر سینمایی مجزا را انتخاب کرده است. از هر ژانر پنج فیلم را به عنوان نمونه آورده که دارای عناصری قدرتمندند؛ يعني عناصری که با چارچوب آن ژانر خاص هماهنگی و سازگاری دارند. هر فصل با بحثی درباره ويژگي ساختاری و اسطوره‌ای آن ژانر ويژه آغاز می‌شود. مولف تاكيد دارد این قواعد را نباید قطعی و تغییرناپذیر تلقی کرد به عبارت دیگر قرار نیست این قواعد حکم فرمول را پیدا کنند. آنها ابزاری‌اند که می‌توان به عنوان تماشاگر از آنها برای درک بهتر یک سفر سینمایی ويژه و به عنوان داستان‌نویس برای ارزیابی یک ژانر در حین نوشتن فیلمنامه استفاده کرد.

«حادثه و ماجرا»، «وسترن»، «وحشت»، «تریلر»، «جنگی»، «درام»، «رمانس»،«کمدی رمانتیک»، «کمدی»، «علمی تخیلی» و «فانتزی»
ژانرهایی است كه ويتيلا انتخاب کرده.

وي فیلم‌ها را براساس اين معیارها انتخاب كرده است: فیلم معرف یک ژانر خاص باشد، نمونه‌ای کلاسیک از آن ژانر به حساب آید، فیلم یک ژانر را به چالش بکشد و آن را به مسیر تازه‌ای سوق دهد، ساختار فیلم نشان دهنده تغییری منحصر به فرد در سفر قهرمان و استفاده آن از مراحل وکهن الگوها باشد، فیلم بسیار پرفروشی باشد و فیلم داستان بسیار خوبی را نقل کند. 

فيلم‌هايي كه ويتيلا انتخاب كرده و به بررسي آنها پرداخته اينگونه در فهرست كتاب ارايه شده است:
ساختار اسطوره‌ای در ژانرحادثه و ماجرا:

«گنج‌های سیرامادره»، «هفت سامورایی»، «مهاجمان صندوقچه گمشده»، «جان سخت» و «تلما و لوییز»
ساختار اسطوره‌ای در ژانر وسترن:
«ماجرای نیمروز»، «جویندگان»، «بوچ کسیدی و ساندیس کید»، «با گرگ‌ها می‌رقصد» و «نابخشوده»
ساختار اسطوره‌ای در ژانر وحشت:
«حمله سارقان جسم»، «آرواره‌ها»، «هالووین»، «مگس» و «سکوت بره‌ها»
ساختار اسطوره‌ای در ژانر تریلر:
«غرامت مضاعف»، «بدنام»، «محله چینی‌ها»، «زنی به نام نیکتا» و «فراری»
ساختار اسطوره‌ای در ژانرجنگی:
«در جبهه غرب خبری نیست»، «آنها فداکردنی بودند»، «پل رودخانه کوآی»، «زیر دریایی» و «جوخه».
ساختار اسطوره‌ای در ژانر درام:
«همشهری کین»، «همه چیز درباره ایو»، «پدر خوانده»، «مردم عادی» و «پسرها و اوباش»
ساختار اسطوره‌ای در ژانر رمانس:
«کازابلانکا»، «قایق افریکن کویین»، «جاده»، «دیو و دلبر» و «پیانو»
ساختار اسطوره‌ای در ژانر کمدی رمانتیک:
«بزرگ کردن بیبی»، «آواز در باران»، «آنی هال»، «دونافلور و دو شوهرش» و «بی‌خواب در سیاتل».
ساختار اسطوره‌ای در ژانر کمدی:
«بعضی‌ها داغش را دوست دارند»، «فارغ التحصیل»، «زنان در آستانه فروپاشی عصبی»، «تنها در خانه» و «شلوار عوضی»
ساختار اسطوره‌ای در ژانر علمی تخیلی و فانتزی:
«ای.تی.موجود فرا زمینی»، «نابودگر2: روز داوری»، «سه‌گانه جنگ‌های ستاره‌ای» : «قسمت چهارم: امید تازه»، «قسمت پنجم: امپراتوری انتقام می‌گیرد» و «قسمت ششم: بازگشت جدای؛ سفر لوک اسکای واکر»

مولف تصمیم‌گیری درباره این فیلم‌ها را دشوار دانسته و مي‌افزايد نبايد پنجاه فیلم انتخاب شده در این کتاب را فهرستی از بهترین فیلم‌های تاریخ سینما تلقی کرد. وي قضاوت در این باره را به عهده مخاطب گذاشته و امیدوار است از آنچه در اینجا می‌آموزد برای تحلیل هر فیلمی که مورد علاقه مخاطب است و در فهرست گنجانده نشده استفاده شود. 

او يادآوري مي‌كند ضروري نيست كتاب «اسطوره و سینما» را به شکلی منظم از ابتدا تا انتها خواند. بلكه مي‌توان از همان ابتدا به سراغ ژانری رفت که به آن علاقه داریم یا با یکی از فیلم‌های محبوب شروع کنیم.

ويتيلا هشدار مي‌دهد تحلیل فیلم را فقط زمانی بخوانیم که خود فیلم را دیده‌ باشيم. اگر تحلیل را قبل از دیدن فیلم بخوانیم مطمئنا لذت تماشای آن از بين مي‌‌رود.

كتاب «اسطوره و سینما» با نام فرعي کشف ساختار اسطوره‌ای در 50 فیلم به یادماندنی نوشته استوارت ویتیلا با ترجمه محمد گذرآبادی در شمارگان 2000 نسخه و با قیمت 9000 تومان از سوي انتشارات هرمس منتشر شده است. كتاب يك مقدمه دارد كه توسط  «کریستوفر وگلر» نوشته شده است. كتاب قبل از وارد شدن به مبحث اصلي درباره مراحل سفر قهرمان و کهن الگوها، نقش‌هایی که شخصیت‌ها بازی می‌کنند توضيح داده است. 

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها