مومنآبادی در ابتدا عنوان کرد: مشکل بزرگ کتابخانه کوچک ما، کمبود فصا و درواقع نبود فضای مناسب است؛ مکان فعلی کتابخانه که زمین مسجد بوده است، توسط خیّر روستا (فرزندان مرحوم حاج ذاتالله) و با بسیاری از تجهیزات اولیه، تا زمان ساخت کتابخانه جدید و مناسب، بهصورت رایگان تحویل نهاد کتابخانههای عمومی کشور شده است. زیربنای کتابخانه ۷۵ مترمربع است و کتابخانه هم دارای حدود ۳۰ قفسه، ۶ میز و ۲۵ صندلی است.
وی افزود: بخشهای کتابخانه ما مجزا از هم نیست؛ سالن مطالعه جدا نداریم و کل مخزن، محل استقرا کتابدار، بخش کودک و سالن مطالعه در همین مکان ۷۵ متری واقع شده است. برای ورود به کتابخانه هم باید پلههایی با شیب زیاد را طی کنید. با توجه به فرهنگ و آداب و رسوم مردم روستا و برخی تعصبات مذهبی که وجود دارد، دائما بهدلیل استفاده همزمان اعضای دختر و پسر از کتابخانه، مورد نقد والدین، اعضا و اهالی روستا قرار میگیرم.
مومنآبادی تصریح کرد: شرایط موجود در روستای مومنآباد با شرایط سایر شهرها و روستاها قابل قیاس نیست؛ از آنجا که این روستا، روستای کوچکی است و همه افراد آن با هم نسبت خانوادگی دارند، شرایط اداره کتابخانه که به آن اشاره کردم، برای آنها قابل قبول نیست؛ برخی مواقع به دلیل همین تعصبات، اعضایی بودند که از حضور در کتابخانه، خواندن و امانت گرفتن کتاب منصرف و یا از سوی خانوادهها محروم شدهاند. مردم به این باور برسند که کتابخانه مکانی عمومی است.
مسئول کتابخانه شیخ محمود مزدقانی بیان کرد: مردم کتاب نمیخوانند چون الگویی برای کتابخوان شدن ندارند و فضاهای دیگری برای آنها جاذبه ایجاد میکند؛ مانند فضای مجازی. البته این موضوع مزایا و معایب خاص خودش را دارد و به استفاده خود افراد برمیگردد. متاسفانه کتاب و کتابخوانی در کشور ما از کماهمیتترین مقولهها است؛ هرچند که بهنظر میرسد با طرحها و برنامههای جدیدی که در سالهای اخیر به مرحله اجرا درآمده، وضعیت کتاب و کتابخوانی در حال بهبود است.
مومنآبادی گفت: در مومنآباد خیلیها عادت به مطالعه داشتند که بعد از افتتاح کتابخانه عمومی در روستا، آنهایی را که بیشتر کتابخوان بودند، شناسایی کردیم و برنامههایی برای تقویت کتابخوانی آنها انجام دادیم که همین باعث شد آنهایی هم که با کتاب میانه چندانی نداشتند، به مطالعه و کتابخوانی علاقهمند شوند. الان خیلی از خانمهای کمسواد که در حد ابتدایی سواد دارند، از جمله مراجعین و کتابخوانان فعال ما هستند. امروز نقطه امید خیلی از کودکان روستا، به برقرار بودن کتابخانه است.
از ارگانهای دولتی برای ساخت کتابخانهای بزرگتر، ناامید شدهیم
وی افزود: در حال حاضر از طرف دهیاری مومنآباد زمینی به مساحت ۳۹۵ مترمربع برای ساخت کتابخانه اهدا شده که امیدواریم هر چه زودتر بههمت مسئولان و خیّرین ساخته شود تا شاهد یک کتابخانه عمومی مناسب و در خور شأن اهالی دوستدار کتاب روستا باشیم.
مدیر کتابخانه شیخ محمود مزدقانی با بیان اینکه سعی میکنیم بهزودی کلنگ ساختمان کتابخانه عمومی جدید روستا را به زمین بزنیم، گفت: متاسفانه تاکنون ارگانهای دولتی در ساخت کتابخانه پیشقدم نشدهاند و تنها چشم امیدمان به خیّرین عزیز روستای مومنآباد است تا کتابخانهای درخور شأن اهالی این روستا ساخته شود. البته از بدو افتتاح کتابخانه فعلی مبلغ ۲۰ میلیون تومان توسط خیّرین این خطه خیّرخیز و خیرخواه جهت ساخت و تجهیز کتابخانه مهیا شده است.
وی در عین حال تاکید کرد: کمبودها مانع از پیشرفت نشده و با همین مکان کوچک و امکانات اندک توانستهایم با اجرای برخی طرحها، موفقیتهای فرهنگی بزرگی را در سطح استان و حتی کشور، برای روستا به ارمغان بیاوریم که من به برخی از آنها اشاره میکنم:
طرح جدول برترینها؛ که طرحی تشویقی برای کودکانی است که کتاب امانت میگیرند و با خواندن کتابها، امتیاز کسب میکنند و با دریافت امتیاز بیشتر موفق به دریافت جایزه میشوند که این خود سبب ایجاد حس رقابت بین کودکان شده و هرکدام به دنبال پیشی گرفتن از دیگری هستند.
طرح همیار کتابخوان؛ که در آن نوجوانان و کودکان فعال، انتخاب میشوند و در برگزاری برنامهها و امور کتابخانه و حتی طرح و برنامه جدید کمک حال کتابدار هستند که در پیشبرد اهداف کتابخانه کمک شایانی کردهاند.
طرح همسفر مهربان؛ که طرح تجهیز سرویس مسافربری مومن آباد - سمنان به کیف حامل کتاب برای مطالعه مسافران در بین مسیر مذکور است.
طرح با هم بخوانیم؛ که به نوعی باشگاه کتابخوانی ویژه کودکانی است که دور هم جمع شده و کتاب میخوانند.
طرح همایش کامیونداران کتابخوان؛ که از شاخصترین برنامههای ما بود و در آن با دعوت از کامیونداران و اجرای مسابقه کتابخوانی همراه با برنامههای شاد و مهیج با محوریت شعل رانندگی و کامیونداری اجرا شد.
طرح کتابخانه کامیونی؛ که در آن با برپایی ایستگاه مطالعه در قسمت بار کامیون، در جهت تکریم شغل پرزحمت کامیونداری و تغییر ذهنیت عمومی مردم به این موضوع که راننده هم میتواند کتابخوان باشد، تلاش شده است.
نشستهای متعدد ویژه گروهها و ردههای سنی مختلف؛ که از جمله مهمترین آنها نشست بانوان به گویش مومنآبادی است که با هدف حفظ زبان مادری و تشویق بانوان به حضور در کتابخانه برگزارش شده است.
طرح با نوای کاروان؛ که با هدف ارائه خلاصه مطالب کتاب به عزاداران حسینی و معرفی کتاب، برگزاری نمایشگاههای مختلف از جمله کتاب، کاردستی، نقاشی، برگزاری مسابقات مختلف از جمله کتابخوانی، نقاشی و...، برگزاری کلاسها، کارگاههای آموزشی و مهارتی ویژه کودکان و بانوان، به زودی به مرحله اجرا درخواهد آمد.
مومنآبادی گفت: به نظر من کار کتابداران روستایی خیلی سختتر از سایر کتابداران است؛ آنها علاوه بر کتابداری، مسئولیت کتابخانه را هم بر عهده دارند؛ که این دو، کاملاً از هم جداست و هر یک وظایف خاصی دارد؛ کتابدار یک کتابخانه عمومی روستایی علاوه بر مسئولیتهای اداری، مجری امور فرهنگی و برنامههای تشویقی و رابط بین مراکز داخلی روستا هم هست و نقش مشاور و حتی برخی مواقع نقش پدر و مادر، مربی، معلم، مدیر و ... را دارد.
نقش کتابدار بومی در ترویج و تقویت فرهنگ مطالعه
مومنآبادی تصریح کرد: نقش یک نیروی بومی به عنوان کتابدار یک کتابخانه روستایی، در جذب اعضا به کتابخانه، در مقایسه با یک نیروی غیربومی خیلی مهمتر، پُررنگتر و موثرتر است، اما در مجموع، این اخلاق کتابدار است که مردم را جذب کتابخانه میکند. با توجه به اینکه خیلی از اهالی روستا من را به عنوان نیروی بومی روستا میشناسند، تا حدود زیادی حس اعتماد بین آنها و من، وجود دارد. علاوه بر مطالعه و امانت کتاب، اعضای کودک و نوجوان این کتابخانه، در انجام کارهای روزمره کتابخانه بسیار کمک میکنند که این مسئله باعث شده بچهها انس خاصی با کتابدار و کتابخانه بگیرند.
کتابدار کتابخانه شیخ محمود مزدقانی افزود: من خودم بارها آرزو به دل ماندهام که در کتابخانه کتابی بهدست بگیرم و با آرامش آن را مطالعه کنم اما گاهی به دلیل حضور و ذوق و شوق اعضا و تراکم برنامهها حتی متوجه گذر زمان هم نمیشوم و چندین ساعت پس از پایان ساعت کاری، کتابخانه را ترک میکنم.
وی بیان کرد: فضای مجازی با جاذبه خاصی که دارد، باعث شده خیلی از مردم ساعات زیادی را به آن اختصاص دهند و از مطالعه و حتی امور مهم خودشان بازمیمانند. برای خیلی از افراد، مراجعه به کتابخانه دشوار است که ما باید با برنامه خاصی کتابها را به خانههای آنها ببریم. اگرچه منکر اهمیت کتابهای دیجیتال نیستم اما معتقدم لذت مطالعه در بهدست گرفتن کتاب است؛ از طرفی فضای مجازی که مخاطبان زیادی دارد، جای بسیار خوبی است برای تبلیغ، جذب و اطلاعرسانی درباره کتابها. خود ما هم اگر از فضای مجازی استفاده نکنیم، در جمع کردن افراد برای برنامهها و اطلاعرسانی درباره آنها، به مشکل برمیخوریم.
وی اضافه کرد: آقایان به دلیل مشغله زیاد عموماً نمیتوانند در محیط کتابخانه حضور پیدا کنند و باید چارهای اندیشید. در این زمینه، جهت جذب این اهالی و مخاطبان، ما تصمیم داریم برایشان کتاب ببریم. با توجه به اینکه مومنآباد پایتخت گچ ایران است و دورتادور روستا را شرکتهای گچ احاطه کردهاند و اکثر کارکنان آنها و اهالی روستا، سهامدار، کارگر یا راننده این شرکتها هستند و زمانهایی را دارند که بیکار باشند، تصمیم داریم در کارخانهها و با همکاری آنها یک ایستگاه مطالعه کوچک بزنیم تا این افراد در زمان بیکاری کتاب بخوانند و یا کتابهای ایستگاه را به امانت ببرند.
مومن آبادی در بخش دیگری از این گفتوگو، از کمکهای پدرش به کتابخانه روستا گفت و یادآور شد: پدر من تقریباً پابهپای دیگر مسئولان در امورات کتابخانه همکاری کرده و با توجه به اینکه در تمامی دورهها عضو شورای روستا بوده و همهی اهالی روستا او را به عنوان فردی معتمد میشناسند، هیچگاه در جذب خیّر، اهدای زمین و تجهیز کتابخانه فروگزاری نکرده و این امر بر کسی پوشیده نیست که هنوز هم بسیاری از زحمتها برعهده ایشان است.
وی در همین رابطه مثالی زد و گفت: برای نمونه چند روز قبل خارج از ساعت اداری زنگ در منزلمان را زدند و پس از حضور جلوی در، جمع زیادی از نوجوانانی را دیدم که همه با صدای بلند میگفتند: «خاله ما کتاب میخواهیم، بیا کتابخانه!». این مورد ،مثال و نمونهای بود از روابط متقابل و دوطرفه بین کتابدار و اعضا و اهالی محل است. این روال بهحدی است که برخی مواقع حق استفاده از مرخصی را ندارم و بهمحض مطلع شدن اعضا از اینکه قرار است یک روز نباشم، همه دنبال دلیل و راهی برای کنسل کردن مرخصی بنده هستند (با خنده).
«فرهنگ لغت زبان مومنآبادی» را منتشر خواهم کرد
مومن آبادی همچنین از تصمیمش برای چاپ کتاب «فرهنگ لغت زبان مومن آبادی» در آیندهای نزدیک خبر داد و گفت: تنها کتابی که در مورد مومن آباد و معرفی پتانسیلها و قابلیتهای روستا داریم، کتاب «مومن آباد پایتخت گچ ایران» است که آقای شاهحسینی آن را نوشته است. دوست دارم نویسندهای بومی و مطلع از فرهنگ و سنن مردم مومنآباد بنویسد که مطمئنا موفقتر عمل خواهد کرد.
وی افزود: امیدوارم در آیندهای نزدیک «فرهنگ لغت زبان مومنآبادی» که درحال جمعآوری اطلاعات آن هستم، چاپ و وارد بازار نشر شود. هیچ دستنوشته یا اثر چاپی در مورد آداب، رسوم و فرهنگ عامه روستای مومنآباد موجود نیست و لذا در تلاش هستم برای ماندگاری سنن و رسوم گذشته این کتاب را چاپ کنم.
نظر شما