به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا) به نقل از پايگاه ادبي روسيه، ناشران بزرگ روسي در دهه نخست قرن بیست و یکم چرخشي روشن از سمت ادبيات عامه‌پسند تجاري به سمت آثار جدي و منتخب جوايز بزرگ ادبيات روس نشان دادند.
 
ادبيات فاخر روسي در دهه 90 آشكارا مورد بي‌اعتنايي فراواني از سوي ناشران بزرگ روسي قرار داشت. عدم انتشار آثار صاحب جوايز بزرگ ادبي روسيه چون جايزه بوكر روس، پرفروش‌ترين اثر ملي، ياسنايا پوليانا و جايزه كتاب بزرگ از سوي اين ناشران گواهي بر اين مدعاست. 

به نظر مي‌رسيد در آن دوران منتقدان حرفه‌اي و نويسندگان روسي، جوايز ادبي را به آثاري مي‌دادند كه هيچ بهره‌اي از بازار پردرآمد كتاب نداشتند. از سوي ديگر خلال همان دهه عموم خوانندگان به ادبياتي علاقه مند بودند كه منتقدان حرفه‌اي آن را ادبيات سطح پایين به شمار مي‌آورد. 

پس از سال 2000 به آرامي تغييرات نامحسوسي در اجتماع، اقتصاد و محيط فرهنگي‌ روسيه به وقوع پيوست و سال به سال از تعداد مصرف‌كنندگان محصولات ادبي ارزان (چه به معناي ادبي و چه به معناي محتوايي) كاسته ‌شد. مطالعه آثاري چون آثار جنايي، پليسي، "رمان‌هاي زنان" و آثار فانتزي انبوه به قلم نويسندگان بي‌نام و نشان يا با نام‌هاي مستعار كم‌كم جايش را به تماشاي سريال‌هاي تلويزيوني يا فيلم‌هاي هاليوودي داد.
 
در عوض خوانندگان آثار جدي همچنان به ادبيات عميق و ماندگار نويسندگان پردغدغه روسي وفادار ماندند و حتي در دوران فشار اقتصادي آخرين روبل (واحد پول روسي) خود را براي آگاهي از آخرين آثار و شيوه‌هاي تازه ادبي صرف مي‌كردند.
 
بیشتر طرفداران وفادار و پر و پا قرص اين دسته از آثار ادبي زنان بودند كه خود نشانه ديگري از دوران تازه محسوب مي‌شد. يكي از آثار بسيار محبوبي كه دو سال پيش نيز منتشر شد كتابي با نام نمادين «دوران زنان» اثر پرفسور النا شيژووا، استاد دانشگاه سنت پترزبورگ بود كه با كسب جايزه بوكر روسي در سال 2009، شهرت فراواني كسب كرد.
 
زنان به دلايل بسياري بيشتر از مردان مطالعه مي‌كنند. زنان خانه‌دار اغلب وقت آزاد بيشتري نسبت به مردان دارند. از طرفي نيز، قسمت اعظم معلمان مدارس و دانشگاه‌ها زنان هستند كه بخش مهمي از كار آنها مطالعه به طور روزمره است.
 
براي زنان شاغل نيز مطالعه اهميت زيادي دارد، زيرا زنان حتي در دنياي ادبيات سعي دارند از مرداني كه در محيط كار با آنها در رقابت هستند، بالاتر باشند. از طرفي ديگر به طور طبيعي نيز خوانندگان زن به نويسندگان سرشناس زن روسي گرايش بيشتري دارند. اين طيف از خوانندگان از آثار نويسندگان تحسين برانگيزي چون دينا روبينا، لودميلا اوليتسكايا، تاتيانا تولستايا، النا شيژووا، الگا اسلاوينكووا، النا كاتيشونوك بسيار استقبال مي‌كنند. نام‌هاي ديگري چون الكساندرا مارنينا، تاتانيا اوستينووا و داريا دونتسووا با آثار پليسي جنايي و خيل گسترده طرفدارنشان هم جاي خود دارند. چنين گرايشي بدون ترديد ناشي از يك تمايلي زنانه به خواندن آثاري است كه در آن صداي نويسندگان زن به طور روشن و آشكار به گوش مي‌رسد.
 
محبوبيت آثار نويسندگاني چون ولاديمير سوروكين يا ويكتور پلوين به رغم سپري دوران ركود اقتصادي از دهه 90 به پس از 2000 نيز ادامه يافته است. خواندن اثري از اين دو نويسنده معترض چه با علاقه صورت گيرد و چه بدون تمايل انجام شود، نشانه‌اي روشن از تعلق به گروهي از روشنفكران و دگرانديشان روسي به شمار مي‌آيد. چرا كه در محافل ادبي روسي خواندن آثار اين نويسندگان نشان از آموزش و سواد فرد به عنوان خواننده‌اي جدي ادبيات دارد. خلاصه آنكه خواننده فعال و به روز بودن هنوز در روسيه ارزشمند شناخته مي‌شود و خواندن آثاري از پلوين و سوروكين به اصطلاح عاميانه نشان از "در باغ بودن" فرد دارد.
 
ايوگني گريشكووتس، ديگر نويسنده‌ امروزي روسيه، خوانندگان زيادي عمدتا از طبقه متوسط روسيه گرد خود فراهم كرده است. داستان‌هاي او با پرداخت جزیي و طنزآميز از زندگي طبقه مرفه از سوي بسياري از خوانندگان مورد استقبال قرار گرفته است.
 
يكي ديگر از نشانه‌هاي دوران نوي ادبيات روسي ظهور نسلي از نويسندگان جوان با سبكي واقع‌گرا، روانشناسانه و گهگاه روايت مسائل اجتماعي، محلي و روستايي است. استاد بلامنازع نسل تازه زاخار پريلپين است اما نام‌هايي چون آلكسي ايوانوف، رومن سنچين و ديميتري نوويكوف از محبوب‌ترين نويسندگان موج تازه ادبيات روسي است. رمان «سانكا» اثر پريلپين درباره جواني شورشي است كه در برابر قوانين تازه كاپيتاليستي (به گفته گوركي "اربابان نو") دست به اعتراض مي‌زند.
 
به طور كلي آثار نويسندگان روسي در دهه اخير هم به دليل گستره موضوعي و هم تغيير ذائقه كتابخوانان به سمت خواندن آثار پرمحتواي ادبي تحولاتي چشمگير به خود ديده است. ناشران بزرگ روسي نيز امروزه بيش از آنكه چشم به آثار تجاري داشته باشند، گرايش قابل ملاحظه‌اي نسبت به گذشته به سوي جوايز ادبي و محافل نقد ادبي نشان مي‌دهند.