به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، استاد مشايخي درباره کتاب فرهنگ آهنگسازي براي خوانندگان و علاقه‏مندان به آثار خود گفت: هنگامي که بعد از دومين اقامت طولاني در خارج از کشور به ايران بازگشتم متوجه شدم که هنوز وضع کتاب‌هاي موسيقي پاسخگوي نيازهاي علمي دانشجويان و علاقه‏مندان نيست. به اين ترتيب شروع به تاليف کتاب‌هايي در زمينه‏ مباني‏ اصلي‏ موسيقي کردم. آخرين مرحله‏ تاليفات من به طور مستقيم وقف مسئله‏ آهنگسازي شده‏است که در دو مجلد توسط نشر سوره‏ مهر منتشر خواهد شد.
درباره‏ عنوان کتاب هم بايد عرض کنم که «فرهنگ آهنگسازي» نه به معناي واژنامه‏ موسيقي بلکه به معناي وسيع و عمومي واژه‏ فرهنگ در زمينه‏ آهنگسازي است. جلد اول به موسيقي باروک، کلاسيک و نيز به موسيقي دوازده‏تني و سريل توتال مي‏پردازد. در جلد دوم به عبور از دوران «سريل» و بررسي شيوه‏هاي جديد نت‌نگاري در آثار آهنگسازان معاصر و همين‌طور شيوه‏ نت نگاري آثار خودم پرداخته‏ ‏شده. اين شيوه‏ نت نگاري حاصل سي‏سال از تجربيات و پيشنهادات من در اين زمينه است. 

آيا اين کتاب بيشتر براي دانشجويان موسيقي است يا متخصصان موسيقي؟ 
البته دقيقا نمي‏دانم منظور شما از متخصص موسيقي در ايران در رابطه با نوع موسيقي مورد نظر ما چيست و آيا تا کنون ما اصلا متخصص موسيقي به تعبير شما داشته‏ايم يا نه؟ ولي تنها عنوان مي‌کنم که اين کتاب‏ها براي آهنگساز شدن و آموزش صحيح و آکادميک اين حرفه است. 

استاد، در ديگر مصاحبه‏هاي شما شنيده‏ام که هنرجويان آهنگسازي بين آنچه که در مدارس موسيقي فرا مي‏گيرند و آنچه که در محيط موسيقي‏ جدي اتفاق مي‏افتد يک خلاء مشاهده مي‌کنيد. آيا شما با تدوين اين مجموعه به فکر پر کردن اين خلاء هستيد؟
سعي کرده‏ام اين خلاء را تا حد زيادي پر کنم. خلايي که هم در ايران است هم در اروپا. 

در اروپا؟
بله، در اروپا هم اين خلاء وجود دارد. منتها امروزه بسيار کمتر. ببينيد بين آنچه که در مراکز موسيقي تدريس مي‏شود و آنچه که در سالن‏هاي کنسرت اتفاق مي‏افتد اين خلاء وجود دارد. يک سري معلومات آن هم دست و پا شکسته در اختار دانشجويان قرار مي‏دهند و در موسيقي واقعي معاصر اين خلاء وسيع‌تر بوده و به نظر من هست. من سعي کردم به سهم خود و تا حد توانايي اين مشکل را حل کنم.
من مسئله‏ موسيقي معاصر را به نحوي وسيع مطرح کرده‏ام. به عنوان مثال مجموعه‏اي دارم که در آن به آسيب‏شناسي محيط موسيقي ايران پرداخته‏ام، به نام «تداوم تفکر» که بعيد مي‏دانم تا به حال مسوولان امور موسيقي کشور توجهي به آن کرده باشند. در اين کتاب کاستي‏هاي موسيقي از منظر تعليم و تربيت مورد بررسي قرار گرفته است. 

نقش تعليم و تربيت در موسيقي چيست؟ 
سنگ بناي موسيقي جدي و علمي تعليم و تربيت است. ما هنوز فاقد مراکز جامع، صالح و کامل براي تعليم و تربيت موسيقي و موسيقي‏دان هستيم. همه چيز از يادگيري شروع مي‏شود و ما فاقد نظام تعليم صحيح هستيم. در مدارس موسيقي تهران، تعداد دانشجوياني که هر ساله پذیرفته مي‏شوند يک دهم تعداد دانشجوياني است که در کوچک‏ترين مدارس موسيقي در شهرهاي آلمان پذيرفته مي‏شوند. البته مسئله‏ فقط تعداد نيست بلکه هدف نهايي بايد کيفيت حاصله باشد. 

براي تدوين اين دو جلد کتاب «فرهنگ آهنگسازي» چقدر زمان صرف شده است؟
به طور کلي در بيست سال گذشته در کنار فعاليت‏هاي آهنگسازي بيشتر وقت من صرف تاليفات شده است و از آنجا که نيمي از کتاب دوم فرهنگ آهنگسازي به تئوري خود من تحت عنوان «تئوري مکمل» اختصاص دارد، بايد بگويم که بيشترين وقتي که در زندگي صرف تاليف کتاب کرده‏ام به اين دو جلد اختصاص دارد. 

عليرضا مشايخي نخستين آهنگسازي است كه به گونه گسترده‌اي، پيام‌آور نوگرايي و مدرنيسم در موسيقي ايران بوده است. آثار وي بيش از چهل سال است كه در داخل و خارج از ايران اجرا مي‌شود. نخستين استادان او در ايران «لطف‌الله مفخم پايان» در موسيقي ايراني، «حسين ناصحي» در آهنگسازي و «افيليا كمباجيان» در پيانو بوده‌‌اند. استادان آهنگسازي مشايخي در سال‌هاي اقامت او در وين، «هانس يلينك» برجسته‌ترين نظريه‌پرداز مكتب وين شاگرد «شوئنبرگ» و «كارل شيسكه» بودند.

آشنايي مشايخي با هانس يلينك سبب شد كه او پژوهش‌هاي وسيعي در زمينه مسائل و گستره‌هاي گوناگون موسيقي معاصر داشته باشد. اين شناخت از سويي و علاقه او به موسيقي ايراني از سوي ديگر قوي‌ترين تاثيرات را در تكامل هنري او داشته‌اند.

مشايخي پس از به پايان رساندن دوره آهنگسازي در آكادمي موسيقي وين براي ادامه تحصيل و پژوهش در زمينه موسيقي الكترونيك به اوترخت «هلند» رفت و در كلاس‌هاي «گوتفريد ميشائيل كونيگ» كه از پايه‌گذاران انستيتو زونولوگي هلند بود شركت جست. اقامت او در هلند به فعاليت‌هاي گسترده آهنگسازي و پژوهشي انجاميد كه پانزده سال ادامه يافت.

سبك‌هاي گوناگون موسيقي ايراني و غير ايراني مشايخي را مي‌توان زير چتر گسترده‌تري گردآورد كه ريشه‌هايش را بايد در آثار دهه شصت وي در قطعاتي چون از شرق تا غرب جستجو كرد. پيام اصلي مشايخي در موسيقي عبارت است از "موسيقي چند فرهنگي" كه با عنوان نمادين متا ايكس (meta-x) معرفي شده.